آیین ‌نامه اجرایی كمیسیونهای جلوگیری از سوانح راه‌آهن مصوب 1386

هیئت‌ وزیران در جلسه مورخ 24 /5 /1386 بنا به پیشنهاد شماره 17850 /11 مورخ 6 /9 /1385 وزارت راه و ترابری و به استناد تبصره (3) ماده (2) قانون دسترسی آزاد به شبكه حمل و نقل ریلی كشور ـ مصوب 1384 ـ آیین ‌نامه اجرایی كمیسیونهای جلوگیری از سوانح راه ‌آهن را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین ‌نامه اجرایی كمیسیونهای جلوگیری از سوانح راهآهن مصوب 1386,05,24با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده 1 

در این آیین ‌نامه عبارات زیر در معانی مشروح مربوط به كار می‌ رود:
الف- كمیسیون سوانح ناحیه: كمیسیونی متشكل از اعضاء به شرح آتی است كه به منظور كنترل و بكارگیری آیین نامه‌ها و دستورالعملهای اجرایی، پیشگیری و رسیدگی به سوانح احتمالی در نواحی راه آهن جمهوری اسلامی ایران تشكیل می ‌گردد.
ب- كمیسیون عالی سوانح: كمیسیونی متشكل از اعضاء به شرح آتی است كه به منظور پیشگیری از سوانح احتمالی، تهیه دستورالعملها و مقررات عملیاتی و اجرایی و نظارت بر اجرای آنها و رسیدگی به تقاضای تجدید نظر نسبت به آرای صادره در كمیسیونهای سوانح نواحی به شرح مندرج در این آیین ‌نامه در مركز راه آهن جمهوری اسلامی ایران تشكیل می ‌گردد.

ماده 2 

كمیسیون جلوگیری از سوانح راه آهن مستقر در نواحی كه در این آیین ‌نامه كمیسیون سوانح ناحیه نامیده می ‌شود، با عضویت مدیركل یا معاون فنی ناحیه و پنج نفر خبره در هر یك از رسته‌های ناوگان، سیر و حركت، خط و ابنیه فنی، علایم و ایمنی كه با پیشنهاد مدیركل ناحیه و تأیید كمیسیون عالی سوانح راه آهن برای یك دوره دو ساله قابل تمدید انتخاب می‌ شوند، تشكیل می ‌گردد.

تبصره 1 ـ مدیركل یا معاون فنی ناحیه، رییس، و عضو خبره ایمنی، دبیر كمیسیون می ‌باشد.

تبصره 2 ـ هرگاه به عللی تغییر اعضای كمیسیون قبل از انقضای مدت دو سال ایجاب نماید، عضو یا اعضای جدید با همان شرایط انتخاب خواهند شد.

ماده 3 

كمیسیون سوانح ناحیه جهت رسیدگی به سانحه اقدامات زیر را بعمل می ‌آورد:

الف– به سرعت در محل حاضر شده و ضمن تهیه كروكی صحنه و بررسی علل و عوامل وقوع آن، صورتمجلس وضعیت سانحه را تنظیم و تحقیقات اولیه را از مباشرین، مسببین و شاهدین معمول و اظهارات آنان را در برگ تحقیق قید می ‌نماید.

تبصره 1 ـ در صورت عدم امكان حضور هر یك از افراد مذكور جانشین وی كه قبلاً به تأیید كمیسیون عالی سوانح رسیده است اعزام می‌ گردد.

تبصره 2 ـ در مواردی كه سوانح ریلی منجر به قتل یا جرح شود نماینده نیروی انتظامی راه‏ آهن نیز بایستی همراه كمیسیون اعزام شود.

تبصره 3 ـ در صورت وقوع سانحه ریلی كه مدیریت آن خارج از توان و ظرفیت راه‌ آهن باشد ضمن انجام وظایف كمیسیون سوانح (موارد بندهای «الف» و «ب» این ماده) موضوع بعنوان بحران تلقی و بلافاصله مسئولین مربوطه راه ‌آهن مراتب را با سریعترین وسیله ممكن به اطلاع بالاترین مقام مسئول می ‌رسانند كه در این شرایط مطابق طرح جامع امداد و نجات كشور موضوع تصویب نامه شماره 2282 /ت24412هـ مورخ 23 /1 /1382 اقدام خواهد شد.

ب– پس از تكمیل تحقیقات ضمن تشكیل جلسه با حضور كلیه اعضا و تعیین خسارات وارده به ناوگان، خط و ابنیه فنی، علائم، تأسیسات و تجهیزات، افراد و دیگر موارد ناشی از سانحه، علت یا علل وقوع سانحه، مسئول یا مسئولین آن و میزان مسئولیت هر یك را طی صورتجلسه‌ای تعیین می‌ نماید.

تبصره 1 ـ نظریه كمیسیون سوانح ناحیه با اكثریت آراء معتبر می‌ باشد. در صورت تساوی آراء تصمیمی كه مطابق نظر رییس كمیسیون باشد، ملاك عمل خواهد بود.

تبصره 2 ـ در مواردی كه سوانح ریلی منجر به قتل یا جرح شود یك نسخه از نظریه كمیسیون سوانح ناحیه به نیروی انتظامی راه آهن ارسال می‌ گردد. نیروی انتظامی ناحیه بعنوان ضابط دادگستری مكلف است نظریه كمیسیون را به همراه پرونده قضایی به دادگستری محل ارسال نماید.

ج– كمیسیونهای سوانح نواحی به منظور پیشگیری از سوانح هر ماه باید از كلیه خطوط، تأسیسات، تجهیزات و عملیات در محدوده ناحیه خود بازدید نمایند و علاوه بر ثبت ایرادها در دفتر مخصوص ایستگاه یك نسخه از آن را جهت تنظیم صورت مجلس كمیسیون و پیگیریهای بعدی به دبیر كمیسیون ارایه نمایند و اعضای كمیسیون باید از رفع نواقص در بازدید بعدی مطمئن شوند.

ماده 4 

چنانچه مسئول یا مسئولین وقوع سانحه از كاركنان راه آهن باشند مدیركل ناحیه مراتب را ضمن ابلاغ به آنان به هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری یا كمیته انضباط كار (حسب مورد) جهت اقدام اعلام و در صورتی كه مسئولیت متوجه شركتهای حمل و نقل ریلی یا پیمانكاری یا سایر اشخاص باشد، نظریه كمیسیون را به آنان ابلاغ می ‌نماید. هر یك از مسئولین سانحه كه به نظر كمیسیون سوانح ناحیه اعتراض داشته باشند، می ‌توانند ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ مراتب اعتراض كتبی خود را به ناحیه راه آهن مربوط تحویل و رسید اخذ نمایند تا پرونده جهت رسیدگی به كمیسیون عالی سوانح راه آهن ارسال گردد. ناحیه راه آهن مربوط موظف است اعتراض دریافتی را جهت طرح در كمیسیون عالی سوانح به دبیرخانه كمیسیون مذكور ارسال نماید.

تبصره ـ در مواردی كه پرونده در مراجع قضایی در حال رسیدگی بوده و اصحاب دعوی به نظریه كمیسیون سوانح ناحیه اعتراض داشته باشند، موضوع جهت رسیدگی و اظهار نظر به كمیسیون عالی سوانح ارجاع خواهد شد.

ماده 5

كمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه آهن كه در این آیین نامه كمیسیون عالی سوانح نامیده می شود با عضویت یك نفر رییس و پنج نفر خبره امور ناوگان ، سیر و حركت ، خط و ابنیه فنی ، علایم و ایمنی (دبیر كمیسیون ) با پیشنهاد مدیر عامل شركت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و تأیید وزیر راه و شهرسازی تشكیل می گردد. افراد مذكور در زمان عضویت در كمیسیون عالی سوانح نباید مسؤولیتی در راه آهن داشته باشند.

تبصره 1 ـ در موارد رسیدگی به اعتراضات اصحاب دعوی به نظریه كمیسیونهای سوانح نواحی، نماینده انجمن صنفی شركتهای حمل و نقل ریلی به اعضای كمیسیون اضافه می ‌شود.

تبصره 2– رییس كمیسیون عالی سوانح فردی خبره و با حداقل (3) سال سابقه عضویت در هیئت مدیره یا در سمت معاونت مدیر عامل شركت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و یا عضویت در كمیسیون عالی سوانح می باشد.

تبصره 3 ـ هرگاه به عللی تغییر اعضای كمیسیون عالی سوانح قبل از انقضای مدت دو سال ایجاب نماید، عضو یا اعضای جدید با همان شرایط انتخاب خواهند شد.

تبصره 4 ـ جلسات كمیسیون عالی سوانح با حضور كلیه اعضاء رسمیت یافته و نظریه كمیسیون با اكثریت آراء معتبر خواهد بود.

تبصره 5 ـ در صورت عدم امكان حضور هر یك از افراد مذكور جانشین وی كه قبلاً به پیشنهاد مدیرعامل راه آهن و تأیید وزیر راه و ترابری رسیده است، در جلسه شركت می ‌نماید.

تبصره 6 ـ كمیسیون عالی سوانح موظف است به منظور ارتقای ایمنی، كلیه حوادث مهم را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و دستورالعملهای مورد نیاز جهت جلوگیری از تكرار حوادث مشابه صادر نماید.

تبصره 7 ـ كمیسیون عالی سوانح موظف به تهیه دستورالعمل‌ها و اصلاح مقررات در جهت ارتقاء ایمنی و ایجاد روش واحد جهت عملیات ریلی در راه ‌آهن می‌ باشد.

ماده 6 

نظریه كمیسیون عالی سوانح راه آهن غیر قابل اعتراض بوده و نظریه این كمیسیون و نیز نظریه كمیسیونهای سوانح نواحی (در صورت عدم اعتراض اصحاب دعوی در موعد مقرر) در صدور آرای قضایی بعنوان نظریه كارشناسی ملاك عمل قرار می‌ گیرد.

معاون اول رئیس جمهور- پرویز داودی