قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بلغارستان مصوب 1375

قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بلغارستان مصوب 1375,07,18

ماده واحده موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بلغارستان مشتمل بر یك مقدمه، هجده ماده و یك‌ضمیمه به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
‌موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری بلغارستان

مقدمه
‌دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری بلغارستان كه عضو كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی می‌باشند، با تمایل یكسان به انعقاد‌موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوایی بازرگانی بین سرزمینهای خود و ماورای این سرزمینها، نسبت به موارد زیر موافقت ‌نمودند:

ماده 1تعاریف:
‌به جز در مواردی كه فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه:

الف اصطلاح « كنوانسیون» به كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی كه در تاریخ 1323/9/16 هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر 1944 میلادی ‌در شیكاگو برای امضا مفتوح شد، اطلاق می‌شود و همچنین شامل هر الحاقیه‌ای كه به موجب ماده 90 كنوانسیون یاد شده و هر اصلاحیه الحاقیه یا‌ كنوانسیونی كه به موجب مواد 90 و 94 آن كنوانسیون توسط طرفین متعاهد تصویب شده است تا جایی كه این موارد برای هر دو طرف نافذ باشد‌خواهد بود.

ب اصطلاح « مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری بلغارستان به وزارت حمل و نقل یا هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام وظایف فعلی ان ‌وزارت یا وظایف مشابه آن باشد و در مورد دولت جمهوری اسلامی ایران به رییس سازمان هواپیمایی كشوری یا هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام‌ وظایف فعلی یا وظایف مشابه آن باشد، اطلاق می‌شود.

ج اصطلاح «‌شركت هواپیمایی تعیین شده» اطلاق می‌شود به یك شركت هواپیمایی كه به موجب ماده (3) این موافقتنامه تعیین شده و اجازه فعالیت ‌یافته باشد.

د اصطلاح «‌ظرفیت» ‌در مورد یك هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما دریك مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «‌ظرفیت» در‌مورد سرویس توافق شده اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی ضرب در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین و در تمام یا ‌قسمتی از مسیر.

هـ – اصطلاح «‌سرزمین» در مورد یك كشور اطلاق می‌شود به مناطق خاكی و آبهای داخلی و سرزمینی متعلق به آن و حریم هوایی تحت حاكمیت و‌سلطه آن كشور.

و اصطلاحات «‌سرویس هوایی »،«‌سرویس هوایی بین‌المللی»، «‌شركت هواپیمایی» و «‌توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» به ترتیب دارای همان‌ معانی است كه در ماده 69 كنوانسیون به آنها داده شده است.

ز اصطلاح «‌نرخ» اطلاق می‌شود به هزینه‌ای كه بایستی برای حمل مسافران، اثاثیه و بار توسط شركتهای هواپیمایی اخذ شده و نیز شرایطی كه تحت‌آن هزینه‌ها دریافت می‌شود.
‌دستمزدها و شرایط حمل بسته‌های پستی از این قاعده مستثنی می‌باشد.
‌بدیهی است كه عناوین مواد موافقتنامه حاضر معانی هیچ یك از مقررات آن را به نحوی از انحا محدود نمی‌كند یا توسعه نمی‌دهد.

ماده 2اعطای حقوق:

1هریك از طرفین متعاهد حقوق مصرح در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله شركت هواپیمایی تعیین شده‌ طرف متعاهد دیگر در مسیرهای مشروح پیوست به طرف متعاهد دیگر اعطا می‌كند:
‌الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب – توقف در سرزمین یاد شده به منظورهای غیر حمل و نقل.
ج – توقف در سرزمین یاد شده در نقاطی كه برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست موافقتنامه حاضر مشخص شده است به منظور سوار و پیاده كردن‌ مسافر، بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی.

2هیچ یك از مفاد این موافقتنامه به گونه‌ای تلقی نخواهد شد كه درنتیجه شركت هواپیمایی یكی از طرفین متعاهد محق باشد در سرزمین طرف‌ متعاهد دیگر در قبال مزد یا كرایه، مسافر، بار یا پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل كند.

3در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی كه این عملیات در جریان است، انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامات نظامی‌ صلاحیتدار خواهد بود.

ماده 3تعیین و اجازه:

1هریك از طرفین متعاهد حق دارد یك شركت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و مراتب را به طور‌كتبی به طرف دیگر اعلام نماید. در صورت جایگزینی شركت هواپیمایی تعیین شده، هریك از طرفین متعاهد از قبل به صورت كتبی مراتب را به طرف‌متعاهد دیگر اعلام خواهد نمود.

2پس از دریافت اعلامیه تعیین، مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بندهای (3) و (4) این ماده به شركت هواپیمایی تعیین شده‌ بدون تاخیر اجازه مربوط را اعطا خواهند كرد.

3مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد می‌توانند از شركت هواپیمایی كه توسط طرف متعاهد دیگر تعیین شده بخواهند كه مقامات مزبور را قانع سازد ‌كه واجد شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی است كه معمولاً برای انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی طبق مفاد كنوانسیون توسط مقامات یاد شده اعمال ‌می‌شود.

4هریك از طرفین متعاهد حق دارد در هر مورد كه قانع نشده باشد كه مالكیت و كنترل شركت هواپیمایی مربوط در دست طرف متعاهدی كه شركت‌ هواپیمایی را تعیین نموده یا اتباع آن است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (2) این ماده امتناع ورزد.

5پس از دریافت اجازه بهره‌برداری موضوع بند(2) این ماده شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند هرزمان بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را‌آغاز كند مشروط بر اینكه ‌نرخ و برنامه مقرر شده به موجب مفاد مواد (8) و (10) این موافقتنامه در مورد سرویسهای یاد شده مجری باشد.

ماده 4تعلیق و لغو حقوق:
1-
هریك از طرفین متعاهد حق دارد در موارد زیر اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخص شده در ماده(2) این موافقتنامه را توسط‌شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را كه ممكن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد وضع نماید:
‌الف – در هر مورد كه قانع نشده باشد مالكیت و كنترل آن شركت هواپیمایی در دست طرف متعاهد یا اتباع طرف متعاهدی است كه شركت مذكور را‌تعیین نموده یا،
ب – در موردی كه شركت هواپیمایی یاد شده قوانین یا مقررات طرف متعاهدی را كه این حقوق را اعطا نموده است رعایت نكند.
ج – در موردی كه شركت هواپیمایی یاد شده به هر نحوی از انحا عملیات بهره‌برداری را برابر مقررات موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
2-
جز در مواردی كه لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذكور در بند(1) این ماده به صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین یا مقررات لازم باشد ‌اعمال این حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.

ماده 5شمول قوانین و مقررات:

1قوانین و مقررات یك طرف متعاهد كه ناظر به ورود یا خروج هواپیمایی كه به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارد یا ناظر به بهره‌برداری و‌ هوانوردی چنین هواپیمایی حین پرواز بر فراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذكور می‌باشد نسبت به هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف ‌متعاهد دیگر مجری خواهد بود.

2قوانین و مقررات یك طرف متعاهد كه در سرزمین خود ناظر به ورود و خروج و اقامت موقت مسافران و كاركنان و بار یا پست می‌باشد از قبیل‌ تشریفات ورود، خروج، مهاجرت و نیز مقررات گمركی، گذرنامه،‌پول رایج و بهداشتی، در مورد مسافران و كاركنان و بار یا پست حمل شده توسط‌ هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی كه در سرزمین مذكور باشد اعمال خواهد شد.

3براساس عمل متقابل ویزای ورود، اقامت و خروج خدمه‌های پروازی شركت هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد در صورتی كه با همان پرواز‌مسیر برگشت را طی نمایند مورد نیاز نمی‌باشد.
‌این امر در مورد خدمه پروازی كه به واسطه شرایط فنی هواپیما یا به دلایل پزشكی و بهداشتی ناچار به اقامت در كشور باشند و با پرواز بعدی مسیر‌برگشت را طی نمایند نیز صادق است.

4هریك از طرفین متعاهد نسخه‌هایی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنا به تقاضا در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.

5شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد مجاز خواهد بود براساس عمل متقابل در سرزمین طرف متعاهد دیگر نمایندگان و كارمندان فنی،‌عملیاتی و بازرگانی خود را در صورت لزوم در ارتباط با بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق باقی نگه دارد.
‌این كاركنان در صورت لزوم از میان اتباع طرفین متعاهد انتخاب خواهند شد.

6نمایندگان و كاركنان، مشمول قوانین و مقررات جاری طرف متعاهد دیگر بوده و هر طرف متعاهد طبق قوانین و مقررات یاد شده و براساس عمل‌متقابل و با حداقل تأخیر، اجازه و ویزای كار یا دیگر مدارك مشابه را به نمایندگان و كاركنان موضوع بند(5) این ماده اعطا خواهند نمود، در صورت‌ تعیین نمایندگی عمومی یا نمایندگی فروش كل این نمایندگی بایستی شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر باشد مگر اینكه به شكل دیگری‌بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده توافق حاصل شده باشد.

7هر طرف متعاهد به شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حق صدور آزادانه مدارك حمل و نقل هوایی مربوط به خود و فروش خدمات ‌حمل و نقل هوایی در سرزمین طرف متعاهد دیگر را به صورت مستقیم و یا از طریق نمایندگی طبق قوانین و مقررات جاری اعطا خواهد نمود.

8شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد حق انتقال دریافتی مازاد بر هزینه‌های حاصله شركتهای هواپیمایی در سرزمین خود را در ارتباط با ‌حمل مسافر، بار و پست برابر مقررات تسعیر ارزهای خارجی لازم‌الاجرا در دو كشور به نرخ رسمی تسعیر دارا می‌باشند.

ماده 6معافیت از حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایر عوارض:

1هواپیمای شركت تعیین شده یك طرف متعاهد كه سرویسهای بین‌المللی را مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد و مواد سوختی، روغن روغن‌كاری، سایر‌مواد مصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم معین و خواروبار موجود در هواپیمای شركت هواپیمایی یك طرف متعاهد كه مجاز به استفاده از مسیرها و‌سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر می‌باشد به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی،‌سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهند بود حتی اگر مواد یاد شده زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به‌مصرف برسد كه هواپیمای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشد.

2سوخت، روغن روغن‌كاری، مواد مصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم معین و خواروبار وارد شده به سرزمین یك طرف متعاهد توسط طرف متعاهد ‌دیگر یا اتباع آن كه صرفا به منظور استفاده در هواپیمای طرف متعاهد اخیرالذكر می‌باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی، سود بازرگانی ،‌مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.

3سوخت، روغن روغن‌كاری، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم معین و خواروبار كه در سرزمین یك طرف متعاهد بار هواپیمای شركت ‌هواپیمایی طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی، سود ‌بازرگانی، مالیاتها، هزینه‌های بازرسی و سایر هزینه‌های ملی یا عوارض معاف خواهد بود.

4لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین شده هریك از طرفین متعاهد تنها با موافقت‌ مقامات گمركی سرزمین طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان این مواد را تا زمانی كه طبق مقررات گمركی مجددا‌ً صادر شود و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.

ماده 7هزینه‌های فرودگاهی و تأسیساتی:
1-
هریك از طرفین متعاهد می‌تواند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تأسیسات تحت كنترل خود هزینه‌های عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه‌وضع آن را بدهد.
2-
هریك از طرفین متعاهد موافقت دارد كه این هزینه‌ها از آنچه هواپیمای آن طرف متعاهد كه در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌نماید و برای ‌استفاده از این فرودگاهها و تأسیسات می‌پردازد تجاوز نكند.
3-
مسافران، اثاثیه و بار عبوری در سرتاسر سرزمین طرف متعاهد دیگر كه منطقه عبوری فرودگاه را كه برای آنها معین كرده‌اند ترك نمی‌كنند تحت‌ كنترل بسیار ساده‌ای قرار خواهند گرفت. اثاثیه و بار در عبور مستقیم از حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایر هزینه‌های مشابه معاف می‌باشد.

ماده 8مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز:

1شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.

2در انجام سرویسهای مورد توافق، شركتهای هواپیمایی تعیین شده هریك از طرفین متعاهد منافع شركت هواپیمایی طرف دیگر را منظور نظر خواهد‌ داشت تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.

3هدف اصلی سرویسهای مورد توافق كه توسط شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد انجام می‌شود تأمین ظرفیت كافی با ضریب بار‌مناسب برای رفع نیازمندیهای جاری پیش‌بینی شده معقول حمل مسافر، بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین‌كننده شركت هواپیمایی و سرزمین ‌طرف متعاهد دیگر است.

4با در نظر گرفتن اصول مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) این ماده شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد همچنین می‌تواند ظرفیتی را برای‌برآورده كردن نیازمندیهای حمل و نقل بین سرزمینهای كشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرها ضمیمه این موافقتنامه و سرزمین طرف متعاهد دیگر‌تأمین نماید.

5ظرفیتی كه عرضه می‌شود از جمله تعداد سرویسها و نوع هواپیمای مورد استفاده شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد در سرویسهای‌ مورد توافق براساس توصیه شركتهای هواپیمایی تعیین شده، مورد موافقت مقامات هواپیمایی قرار خواهد گرفت. شركتهای هواپیمایی تعیین شده چنین ‌توصیه‌ای را پس از شور لازم بین خود و رعایت اصول مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) این ماده به عمل خواهند آورد.

6در صورت عدم توافق بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد، مسایل مشروح در بند (5) فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی‌ طرفین متعاهد حل و فصل خواهد شد.
‌تا زمانی كه این توافق حاصل نشده، ظرفیت عرضه شده توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهد ماند.

7شركت هواپیمایی تعیین شده هریك از طرفین متعاهد حداكثر سی(30) روز پیش از شروع سرویسها در مسیرهای مشخص شده برنامه‌های پرواز را‌به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز از همین قرار عمل خواهد شد. این محدودیت‌زمانی را می‌توان در موارد خاص با تصویب مقامات نامبرده كاهش داد.

8پروازهای فوق‌العاده و اضافی بایستی با توافق بین شركتهای هواپیمایی بوده و به اطلاع مقامات هواپیمایی مربوط برای تصویب رسیده باشد.

ماده 9شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها:
‌گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه توسط یك طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و یا هنوز به قوت خود باقی‌باشد توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه معتبر شناخته خواهد شد. مشروط بر این كه شرایط‌ صدور یا اعتبار این گواهینامه‌ها یا پروانه‌ها مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد كه به موجب كنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر حال ‌هر یك از طرفین متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی ‌كه برای اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتبار یافته خودداری نماید.

ماده 10نرخهای حمل و نقل هوایی:

1نرخهای مورد اجرا توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد در سرویسهای مورد توافق در سطوح معقولی خواهد بود كه با توجه به‌كلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شركتهای هواپیمایی دیگر كه در تمام یا قسمتی از همان ‌مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌شود.

2نرخهای موضوع بند(1) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌شود:
‌الف – هرگاه شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد عضو یك اتحادیه بین‌المللی شركتهای هواپیمایی با مكانیسم تعیین نرخ بوده و یك قطعنامه‌ نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق از پیش وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد توافق‌ خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامه‌ای درباره نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق وجود نداشته باشد یا یك یا هیچ یك از شركتهای هواپیمایی تعیین شده ط‌رفین‌ متعاهد عضو اتحادیه شركتهای هواپیمایی موضوع بند (‌الف) فوق نباشد، شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد در مورد نرخهایی كه برای‌ سرویسهای مورد توافق اعمال می‌شود بین خود توافق خواهند نمود.
ج – نرخهایی كه بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی(30) روز پیش از تاریخ پیشنهادی اجرا برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرفین ‌تسلیم خواهد شد. این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامات یاد شده قابل كاهش است.
‌د – در صورتی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجرا به توافق برسند یا در صورتی كه یك طرف متعاهد ‌شركت هواپیمایی خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده (15) روز اول از دوره سی (30) روزه‌ موضوع بند (ج) این ماده، مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یك از نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمایی طرفین ‌متعاهد طبق بندهای (‌الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد اهتمام خواهند نمود‌ در مورد نرخهای مناسب به توافق برسند. درهرحال هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات هواپیمایی هریك از طرفین متعاهد به موقع اجرا در نخواهد آمد.

3نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی كه نرخهای جدیدی طبق مفاد این ماده تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده 11امنیت هوانوردی:

1طرفین متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تاكید می‌نمایند كه تعهد آنان در قبال یكدیگر برای حفظ امنیت ‌هواپیمایی كشوری در برابر اعمال مداخله غیرقانونی جزو لاینفكی از این موافقتنامه را تشكیل می‌دهد. طرفین متعاهد بدون تحدید كلیت حقوق و ‌تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، به ویژه مطابق مفاد كنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال ارتكابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توكیو به‌تاریخ 1342/9/25 هجری شمسی برابر با 14 سپتامبر 1963، كنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ 1349/9/25 هجری شمسی برابر 16 دسامبر1970 و كنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی كشوری امضاء شده در‌مونترال به تاریخ 1350/7/1 هجری شمسی برابر با 23 سپتامبر 1971 و كلیه اسناد بین‌المللی دیگر در این زمینه كه ممكن است در آینده مورد تصویب‌ طرفین متعاهد قرار گیرد عمل خواهند كرد.

2طرفین متعاهد كلیه مساعدتهای لازم را برای جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیماهای‌ یاد شده، مسافران و خدمه آن، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی كشوری را بنابر تقاضا در مورد یكدیگر به‌عمل خواهند آورد.

3طرفین متعاهد باید در روابط دوجانبه خود مطابق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده از سوی سازمان بین‌المللی كشوری كه به عنوان ضمایم‌ كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی شناخته شده است تا حدودی كه این مقررات امنیتی در مورد طرفین قابل اجراست عمل نمایند. آنها باید از‌گردانندگان هواپیمایی كه محل ثبت آن هواپیما یا محل كار اصلی و یا اقامت دایم آنها در سرزمین طرفین می‌باشد و نیز گردانندگان فرودگاههای واقع در‌سرزمینهای خود بخواهند كه طبق مقررات امنیت هوانوردی یاد شده عمل نمایند.

4هریك از طرفین متعاهد موافقت دارد كه می‌توان از این گردانندگان هواپیما درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند(3) فوق‌ را كه طرف متعاهد دیگر از لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده رعایت كنند. هریك از طرفین متعاهد باید ‌اطمینان حاصل كند كه در سرزمین او اقدامات كافی برای حفاظت از هواپیما و بازرسی مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خوار و‌بار هواپیما قبل و در خلال سوار شدن مسافران یا بارگیری به گونه مؤثر انجام می‌شود. هریك از طرفین متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف ‌متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول برای مقابله با یك تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.

5هنگامی كه حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیمای كشوری یا دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیما، مسافران و خدمه آن ،‌فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفین متعاهد باید با تسهیل ارتباط و دیگر اقدامات مناسب به منظور پایان سریع و امن حادثه مزبور یا خطر‌وابسته به آن یكدیگر را یاری نمایند.

ماده 12تسلیم آمار:
‌مقامات هواپیمایی هریك از طرفین متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به‌حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شركت هواپیمایی تعیین‌شده خود را به صوب سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را به قسمتی كه به طور معمول توسط شركت هواپیمایی تعیین شده برای مقامات‌هواپیمایی ملی خود تهیه می‌شود بنابر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. كلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل ‌مورد درخواست مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا مورد شور لازم و توافق طرفین متعاهد ‌قرار خواهد گرفت.

ماده 13مشاوره و اصلاحات:
1-
هریك از طرفین متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن می‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمایی او تقاضای مشاوره نمایند.
2-
مشاوره مورد تقاضای یك طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی او در فاصله شصت (60) روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3-
هر نوع اصلاح این موافقتنامه پس از آنكه طرفین متعاهد انجام تشریفات قانون اساسی خود مربوط به انعقاد و لازم‌الاجرا شدن موافقتنامه‌های ‌بین‌المللی را به یكدیگر اطلاع داده باشند لازم‌الاجرا خواهد شد.
4-
اصلاحات جدول مسیر ضمیمه این موافقتنامه ممكن است به طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این‌اصلاحات پس از تایید از طریق تبادل یادداشت دیپلماتیك لازم‌الاجرا خواهد شد.

ماده 14حل اختلافات:

1هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و ضمیمه (‌ضمایم) آن بین طرفین متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفین متعاهد در مرحله نخست تلاش‌خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند.

2هرگاه طرفین متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند، می‌توانند توافق نمایند موضوع را برای كسب نظر مشورتی به هر شخص‌یا هیاتی ارجاع كنند.

3چنانچه طرفین متعاهد نتوانند به موجب بندهای (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه برسند، طبق قوانین خود اختلاف به یك دیوان‌داوری سه نفره ارجاع خواهد شد كه هریك از طرفین متعاهد یك داور را معین خواهد كرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود.‌هر یك از طرفین متعاهد ظرف شصت (60) روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجرای دیپلماتیك به تعیین داور خود‌ مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت (60) روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هریك از طرفین متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را‌تعیین نكند، بنا به تقاضای هریك از طرفین متعاهد، رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری برحسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد‌ نمود مشروط بر اینكه چنانچه رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری از اتباع هریك از طرفین متعاهد باشد، از نایب رییس ارشد شورا و در‌صورتی كه نامبرده نیز از اتباع یكی از طرفین باشد، از عضو مقدم شورا كه در چنین وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد كه حسب مورد داور یا‌داورها را تعیین نماید.
‌در هر حال داور سوم از اتباع یك دولت ثالث خواهد بود و به عنوان رییس دیوان داوری عمل خواهد كرد.

4دیوان داوری آیین‌نامه كار خود را تعیین خواهد نمود.

5طرفین متعاهد تعهد می‌نمایند تصمیمات گرفته شده به موجب این ماده را رعایت كنند.

6مخارج دیوان داوری،‌شامل مخارج و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی بین طرفین متعاهد تقسیم خواهد شد. هرگونه مخارجی كه توسط رییس شورا در رابطه با تشریفات موضوع بند (3) این ماده بوجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های دیوان داوری محسوب خواهد شد.

ماده 15فسخ:
‌هر یك از طرفین متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همان زمان به اطلاع‌سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری خواهد رسید.
‌در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آن كه اعلام فسخ پیش از پایان این مدت با‌ تراضی طرفین پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی‌هواپیمایی كشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.

ماده 16مطابقت با كنوانسیونهای چندجانبه:
‌چنانچه موافقتنامه یا كنوانسیون كلی چندجانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجرا شود این موافقتنامه به گونه‌ای اصلاح‌خواهد شد تا با مقررات كنوانسیون یا موافقتنامه یاد شده تطبیق نماید.

ماده 17ثبت:
‌این مواففتنامه و ضمیمه (‌ضمایم) آن و كلیه اصلاحات آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری به ثبت خواهد رسید.

ماده 18لازم‌الاجرا شدن:
‌این موافقتنامه برای یك دوره نامحدود امضاء شده است و از تاریخ آخرین اطلاعیه هریك از طرفین متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر اینكه مقررات‌قانون اساسی خود برای لازم‌الاجرا شدن این موافقتنامه را رعایت نموده‌است، به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
‌بنا به مراتب نمایندگان تام‌الاختیار امضا كننده زیر كه از طرف دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند، این موافقتنامه را در یك مقدمه، هجده ماده و یك ‌ضمیمه امضاء نمودند.
‌این موافقتنامه در تاریخ 1373/2/8 هجری شمسی برابر با 1994/4/28 میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، بلغاری و انگلیسی كه هر سه‌متن دارای اعتبار یكسان می‌باشند، در صوفیه تنظیم شد كه در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاك عمل است.
‌از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران
‌از طرف
دولت جمهوری بلغارستان

ضمیمه موافقتنامه
‌جدول مسیرها
‌الف – مسیرهایی كه قرار است توسط شركت هواپیمایی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد:

‌نقاط مبدا نقاط واسط مقصد نقاط ماورا
…………. ………. …………. ………..
‌نقاطی در ایران یك نقطه واسط كه بعداً مشخص و توافق خواهد شد صوفیه یك نقطه ماورا كه بعداً مشخص و توافق خواهد شد


ب – مسیرهایی كه قرار است توسط شركت هواپیمایی تعیین شده جمهوری بلغارستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد:

‌نقاط مبدا نقاط واسط مقصد نقاط ماورا
…………. ………. …………. ………..
‌نقاطی در بلغارستان یك نقطه واسط كه بعداً مشخص و توافق خواهد شد تهران یك نقطه ماورا كه بعداً مشخص و توافق خواهد شد


1-
اعمال حقوق حمل و نقل در مسیرها منوط به موافقتنامه جداگانه‌ای بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده براساس ماده(8) موافقتنامه حاضر خواهد‌بود.
2-
هر شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند هریك از سرویسهای مورد توافق در سرزمین طرف متعاهد دیگر را حذف نماید.
3-
هریك از شركتهای هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در نقاط واسط و نقاط ماورا كه در ضمیمه موافقتنامه حاضر مشخص شده پرواز نماید مشروط بر‌اینكه حق آزادی پنجم حمل و نقل بین نقاط مذكور و قلمرو طرف متعاهد دیگر استفاده نشود مگر اینكه در این مورد موافقتنامه‌ای بین طرفین متعاهد‌ براساس توصیه شركتهای هواپیمایی تعیین شده منعقد شود.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یك ضمیمه درجلسه علنی روز چهارشنبه مورخ هجدهم مهرماه یكهزار و‌سیصد و هفتاد و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب و درتاریخ 1375/7/29 به تایید شورای نگهبان رسیده است.

رییس مجلس‌شورای‌اسلامی -‌علی‌اكبر ناطق‌نوری