حقوق رقابت و مالکیت فکری + اهمیت آن در قراردادهای فرانشیز

امروزه با توسعه تجارت بین الملل و تکنولوژی، قراردادهای متناسب با شرایط حال حاضر رایج شده‌اند. از جمله این قراردادها، قرارداد فرانشیز (فرانچایز) یا حق امتیاز است که در حوزه حقوق رقابت و مالکیت فکری نیز اهمیت بسزایی دارد.

ما در این گفتار در صدد هستیم یکی از قرارداهای مهم در حوزه حقوق رقابت و مالکیت فکری را مورد توجه قرار داده و اهمیت آن را در قراردادهای فرانشایز بررسی نماییم.

قرارداد فرانشیز چیست؟

قرارداد فرانشیز (فرانچایز) یا حق امتیاز قراردادی است که به موجب آن آن به یک شرکت امتیازی اعطا می‌شود که تولیدات یا فراورده‌های شرکت دیگر را بفروشد و در برابر آن مبلغی دریافت کند که به این مبلغ، مبلغ فرانشیز می‌گویند.

در رابطه با قرارداد فرانشیز تعاریف متعددی مطرح شده است. از جمله این تعاریف، تعریف مندرج در ماده ۲ قانون نمونه موسسه بین المللی یکنواخت کردن حقوق خصوصی در مورد افشای اطلاعات فرانشیز است.

این ماده مقرر کرده است که حقوق اعطا شده توسط فرانشیزدهنده که فرانشیزگیرنده را مجاز و ملزم می‌کند در ازای عوض مالی مستقیم یا غیرمستقیم، متعهد به تجارت فروش کالا یا (ارائه) خدمات از طرف خود، تحت یک سیستم طراحی شده توسط فرانشیزدهنده باشد که شامل دانش تجربی و مساعدت است و تا حدود زیادی شیوه‌ای را که در آن تجارت فرانشیز باید مورد بهره برداری قرار گیرد، تعیین می‌کند و شامل کنترل عمده و مستمر بهره برداری از سوی فرانشیزدهنده بوده و عمدتاً مرتبط با یک علامت تجاری، علامت خدماتی، نام تجاری یا آرم طراحی شده توسط فرانشیزدهنده است.

علاوه بر مورد فوق، تعریف مهم دیگری در حوزه حقوق رقابت و مالکیت فکری و توسط سازمان جهانی مالکیت معنوی ارائه شده است. به موجب این قراردادی است که به وسیله آن فرانشیزدهنده که روشی ویژه برای پرداختن به تجارتی خاص را گسترش داده است، به فرد دیگری یعنی فرانشیزگیرنده اجازه می‌دهد که از این روش مطابق با دستورات وی و البته در مقابل پرداخت مابه ازا استفاده کند. علاوه بر این، رابطه قراردادی در قرارداد فرانشیز، مستمر بوده و فرانشیزگیرنده در آن مطابق با معیارها و رویه‌های ایجادشده و مورد نظارت فرانشیزدهنده و در عین حال با همکاری و حمایت مداوم او عمل می‌کند.

ما در بانک قراردادهای وینداد، قرارداد فرانشیز را برای دسترسی راحت‌تر شما به این قرارداد آماده کرده‌ایم. می‌توانید با دریافت این قرارداد از آموزش ماده‌به‌ماده آن هم بهره‌مند شوید.

طبقه بندی قرارداد فرانشیز

قرارداد فرانشیز ممکن است از ابعاد مختلفی به اقسام گوناگونی تقسیم شود که از جمله آنها می‌توان به فرانشیز تولیدی، توزیعی و خدماتی اشاره نمود.

قراردادهای فرانشیز تولیدی

در قرارداد فرانشیز تولیدی، فرانشیزدهنده به فرانشیزگیرنده، دانش فنی و تکنولوژی لازم برای تولید یک محصول خاص را که بعداً تحت نام و علامت تجاری او به فروش خواهد رسید، اعطا می‌کند.

قرارداد فرانشیز توزیعی

در مورد قرارداد فرانشیز توزیعی باید گفت که در این قراردادها، فرانشیزگیرنده مطابق الزامات یک سیستم توزیعی، به توزیع و فروش محصولاتی می‌پردازد که ممکن است توسط فرانشیزدهنده تولید شده باشد که از آن به فرانشیز تولیدی – توزیعی یاد می‌شود.

قراردادهای فرانشیز خدماتی

در نهایت به موجب قرارداد فرانشیز خدماتی، فرانشیزگیرنده حق ارائه خدماتی تحت نشان‌های تجاری امتیازدهنده را به دست می‌آورد.

چنانچه به این قرارداد نیاز دارید می‌توانید قرارداد فرانشیز را از بانک قراردادهای وینداد دریافت کنید.

اهمیت حقوق رقابت و مالکیت فکری در قراردادهای فرانشیز

اولین نکته‌ای که در حین انعقاد قرارداد فرانشیز بایستی بدان توجه داشته باشید آن است که ممکن است با انعقاد قرارداد فرانشیز نهادهای نظارتی در حوزه رقابت در کشورهای مختلف نسبت به این قرارداد حساسیت خاصی داشته باشند.

به عنوان مثال در اتحادیه اروپا به منظور حفظ فضای رقابتی در بازار داخلی اتحادیه اروپا، کمیسیون نظارت همه‌جانبه‌ای را بر شرکت‌ها اعمال می‌نماید. در این راستا تمامی شرکت‌ها موظفند بر مبنای مقررات TFEU عمل نموده و اگر قراردادی که منعقد می‌شود آثار ضدرقابتی داشته باشد، وفق بند ۱ و ۲ ماده ۱۰۱ TFEU باطل است. اما این قرارداد ممکن است با داشتن شرایط مشخصی مشمول معافیت شده و مقررات BLOCK EXEMPTION بر آن حاکم گردد.

در آمریکا نیز قراردادهای فرانشیز منعقده می‌بایست بر مبنای قوانین مهمی از جمله SHERMAN ACT منعقد شوند. در غیر این صورت قراردادهای منعقده ممکن است توسط نهادهای نظارتی مانند DOJ مورد بازبینی قرار گرفته و در صورتی که آثار ضدرقابتی داشته باشند، مجازات سنگینی در پی انعقاد آنها خواهد بود.

در نهایت باید توجه نمایید که قرارداد فرانشیز یا خرید حق امتیاز، از پیچیده‌ترین قراردادها در دنیای تجارت است که مفاد این قرارداد نبایستی مغایرتی با قوانین مربوط به بازار مربوط به آنها داشته باشد و در صورت تعارض ممکن است به حقوق رقابت و مالکیت فکری آسیب وارد نموده و خسارات غیرقابل جبرانی در پی داشته باشد.

نظر به اهمیت این قرارداد در عرصه تجارت بین المللی در صورتی که به انعقاد آن نیاز داشتید می‌توانید قرارداد خود را به تیم مجرب حقوقی وینداد بسپارید تا با تجربه وکلای خود این قرارداد را برای شما مکتوب کرده و در اختیار شما قرار دهند.