ماجرای یک پرونده: مطالبه وجه چک ضمانت علیرغم وجود رهن در قرارداد
شرکت سرمایه گذاری الف در حین عقد قراردادی با آقای بهرامی، مالی را به عنوان رهن و ضمانت از آقای بهرامی اخذ کرده و همچنین چک ضمانتی را نیز از ایشان گرفته است. طرفین در مواد مندرج در قرارداد به این توافق رسیده‌اند که در صورت تخلف آقای بهرامی از انجام مفاد قرارداد، کلیه خسارات و ضرر و زیان‌ها در ابتدا از طریق مال مرهونه رفع شود و سپس اگر میزان قیمت مال مورد رهن کافی نباشد، وجه چک ضمانت مطالبه گردد. در ماجرای این پرونده شرکت سرمایه گذاری الف، قصد دارد ابتدا اقدام به مطالبه وجه چک ضمانت بکند و با توجه به مفاد قرارداد و توافق طرفین، آیا مطالبه وجه چک ضمانت علیرغم وجود رهن در قرارداد ممکن می‌باشد؟
برای دانستن سرنوشت این پرونده و رسیدن به جواب این پرسش با ما همراه باشید و متن را تا انتها بخوانید. قراردادها دارای نکات حقوقی مهمی می‌باشند که آگاهی از آن‌ها و رعایت درست این نکات حقوقی برای عقد قرارداد به تنهایی ممکن نمی‌باشد و کمک گرفتن از وکلا و مشاوران حقوقی مجرب در زمینه‌ی قراردادها منجر به عقد قراردادی درست و کاستن ریسک‌های موجود در عقد قرارداد می‌شود. اگر در زمینه قراردادها نیاز به کمک و راهنمایی دارید، تیم مشاوره حقوقی وینداد همراه خوبی برای شما خواهد بود.
چک ضمانت چیست؟
در کشور ما رایج شده است که چک به عنوان ضمانت هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع با دادن چک ضمانت، انجام کاری تعهد و تضمین می‌شود. این نوع از چک را هنگامی می‌توان وصول کرد که شخص متعهد از انجام کار و تعهد خود کوتاهی و تخلف کند و اگر شخص متعهد در انجام تعهد خود کوتاهی و تخلفی نکرده باشد، امکان وصول چک ضمانت وجود ندارد و در این حالت اگر وجه چک ضمانت وصول شود، این اقدام وصف خیانت در امانت به خود می‌گیرد.
رهن در قرارداد به چه معناست؟
با استناد به ماده 771 قانون مدنی: “رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه به داین می‌دهد. رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن می‌گویند.”
در ماجرای این پرونده، آقای بهرامی، پلاک ثبتی ملکی را به عنوان ترهین و تضمین به شرکت سرمایه گذاری الف داده است تا در صورت وقوع تخلف، با توجه به قرارداد منعقد شده کلیه خسارات و ضرر و زیان‌های وارد شده از محل ملک مرهونه اخذ شود.
رای دادگاه بدوی در این موضوع چیست؟
در ماجرای پرونده مذکور، شرکت سرمایه گذاری الف برای مطالبه وجه چک ضمانت باید در دادگاه اثبات گرداند که آقای بهرامی از انجام مفاد قرارداد کوتاهی و تخلف کرده است. برای همین در دادگاه دعوایی را مطرح می‌کند. در جلسه‌ی دادگاه بعد از مستندات و دفاعیات آقای بهرامی و آگاهی دادگاه از مفاد قرارداد، دادگاه بدوی مطالبه وجه چک ضمانت علیرغم وجود رهن در قرارداد را موجه ندانسته است. درواقع رای دادگاه بدوی به این صورت می‌باشد که قبل از اعلام تخلف و فسخ قرارداد و اخذ مطالبات از طریق فروش ملک مرهونه، امکان مطالبه وجه چک ضمانت وجود ندارد و دادگاه بدوی خواسته شرکت سرمایه گذاری الف را بطلان و حکم به بیحقی می‌دهد.
بعد از ابلاغ این رای شرکت سرمایه گذاری الف 20 روز فرصت دارد تا نسبت به رای دادگاه بدوی، درخواست تجدیدنظر بدهد.
رای دادگاه تجدیدنظر چه می‌باشد؟
شرکت سرمایه گذاری الف به این نتیجه می‌رسد که نسبت به رای دادگاه بدوی درخواست تجدیدنظر بدهد. موضوع پرونده به دادگاه تجدیدنظر می‌رود و باید ببینیم دادگاه تجدیدنظر، رای دادگاه بدوی را رد می‌کند و به شرکت مزبور حق مطالبه وجه چک ضمانت را می‌دهد یا اینکه رای دادگاه بدوی را تایید می‌کند.
دادگاه تجدیدنظر بعد از بررسی رای دادگاه بدوی، درخواست تجدیدنظرخواه یعنی شرکت مذکور را رد می‌کند و رای دادگاه بدوی را درست می‌داند و آن را تایید می‌کند. درواقع دادگاه تجدیدنظر امکان مطالبه وجه چک ضمانت را نمی‌دهد و آن را مانند دادگاه بدوی موجه نمی‌داند. بعد از صدور رای دادگاه تجدیدنظر، دیگر امکان اعتراض وجود ندارد و رای دادگاه تجدیدنظر قطعی می‌باشد.
در مورد چک ضمانت و رهن در قرارداد سوالی دارید؟
در ماجرای پرونده مذکور نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که هنگامی که چک موضوع دعوی بابت ضمانت قرارداد اخذ شده باشد و در آن سمت مال دیگری نیز به عنوان رهن در قرارداد وجود داشته باشد، در حالتی که در انجام مفاد قرارداد تخلفی صورت بگیرد ابتدا باید از محل مال مرهونه تمام خسارات و ضرر و زیان‌ها جبران شود و قبل از اعلام تخلف و فسخ قرارداد و اخذ مطالبات از طریق مال مرهون، مطالبه وجه چک موجه نمی‌باشد. همانطور که دیدید قراردادها و دعاوی مربوط به آن‌ها دارای نکات حقوقی مهم بسیاری می‌باشد که دانستن و رعایت آن‌ها الزامی می‌باشد و تنظیم درست قراردادها به اشخاص کمک می‌کند که بتوانند راحت‌تر در دعاوی مربوطه از حقوق خود دفاع بکنند و پیروز بشوند. در این راستا، کمک گرفتن از تیم مشاوره حقوقی وینداد متشکل از وکلای پایه یک دادگستری و کارشناسان حقوقی مجرب، نگرانی‌ها و ریسک‌های موجود در تنظیم قراردادها را برای شما کاسته و در کنار شما از حقوقتان دفاع خواهد کرد.
