امروز فناوری همواره در جهت تسریع امور روزمره است و زندگی همه ما با فناوری عجین شده است. در این میان فناوری‌های نوین با تمام مزایای خود معایبی هم می‌توانند به‌همراه داشته باشند و گاه توسط افراد سودجو موجب تضییع حقوق افرادی از جامعه شوند، در این مرحله است که قانون برای حفظ نظم عمومی پا به‌عرصه می‌گذارد و محدوده و شرایط استفاده از این فناوری‌ها را معین می‌کند تا هم محدوده فعالیت افراد سودجو کاهش یابد و قابل پیگیری قضایی باشد و هم مردم یک جامعه از مزایای این فناوری‌ها بهره‌مند شوند.
حتماً همه شما تجربه امضا کردن یک سری اسناد را دارید. با گسترش تجارت الکترونیک نیاز به‌وجود امضا الکترونیک بیشتر و بیشتر شد. در ایران نیز در سال ۱۳۸۲ قانون تجارت الکترونیک تصویب شد و امضای الکترونیکی را از لحاظ قانونی معتبر شناخت. پس در بحث امضای الکترونیک با دو موضوع قانون و فناوری روبه‌رو هستیم.
امضا الکترونیک چیست؟
نمادها یا داده‌هایی هستند، به‌صورت دیجیتالی، که به سند یا داده‌های دیگر الکترونیکی به عنوان تأیید، پیوست می‌شود.
اگر امضای الکترونیک مشمول یکسری شرایط باشد، امضای الکترونیک مطمئن نامیده می‌شود. این شرایط عبارتند از این که امضای الکترونیکی باید نسبت به امضا کننده منحصربه فرد باشد، هویت امضا کننده را معلوم نماید، به‌وسیله امضا کننده یا تحت اراده انحصاری وی صادر شده باشد و به‌گونه‌ای تنظیم شود که هر تغییری در آن قابل تشخیص و کشف باشد.
امضای الکترونیکی باید نسبت به امضاکننده منحصر به فرد باشد یعنی امکان مشابه سازی و جعل آن بدون استفاده از فناوری مختص این کار ممکن نباشد.
آیا استناد به امضا الکترونیک در مراجع قضایی امکان‌پذیر است؟
بله، مطابق قانون امضای الکترونیک افراد می‌توانند از اسناد الکترونیک و امضای الکترونیک برای اثبات حق خود استفاده نمایند. پس شکل و غالب امضای الکترونیک از ارزش آن نمی‌کاهد و باید تمام و کمال محتویات آن سند یا داده الکترونیکی اجرا شود و از حیث اجرای مفاد و سایر آثار در حکم اسناد معتبر و قابل استناد در مراجع قضایی و حقوقی است. پس اعتبار امضاهایی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شوند و امضاهای الکترونیکی یکسان است.
آیا در مراجع قضایی نسبت به امضا الکترونیک مطمئن، ادعای انکار امضا یا تردید در صحت و درستی آن قابل استناد است؟
خیر، مطابق قانون تجارت الکترونیک ادعای انکار و تردید به‌هیچ وجه مسموع نیست. تنها در یک حالت می‌توان ادعای جعلی بودن امضا را مطرح کرد که مدعی ثابت کند امضای الکترونیکی به یکی از جهات قانونی بی‌اعتبار است. مثلا ادعا کند که فرد در زمان امضا محجور بوده یا امضای الکترونیک، به نام کسی انجام شده که او فوت کرده است و یا ادعاهایی مثل سرقت یا خیانت در امانت وجود داشته باشد که نیاز به اثبات از طرف مدعی دارد. برای این اقدام به علت پیچیدگی مسائل، لازم است حتماً از یک مشاوره حقوقی یا وکیل کمک بگیرید.
چطور می‌توانیم از امضا الکترونیک استفاده کنیم؟
وفق قانون تجارت الکترونیک دفاتری به نام دفاتر خدمات صدور گواهی الکترونیکی هستند که در سطح کشور خدمات تولید، صدور، ذخیره، ارسال، تایید، ابطال و نگهداری گواهی‌های اصالت امضای الکترونیکی را انجام می‌دهند.
وظیفه این دفاتر این است که هویت امضاکنندگان و اصالت امضای آنها را ابتدا شناسایی و سپس تأیید کنند. آنها با استفاده از فناوری روز امکان جعل امضا را از بین می‌برند.
راه آسان و معتبری که برای ثبت امضا الکترونیک وجود دارد سامانه وین‌ساین، این سامانه در کمترین زمان و با هزینه مناسب امضا الکترونیک شما را ثبت می‌کند و این امکان را به افراد می‌دهد که اسناد خود را به شکل آنلاین امضا کنند.
مزایا امضا الکترونیک
امضای الکترونیکی مزایای زیادی دارد که درصورت اطلاع، حتماً از آن استفاده خواهید کرد. امضای الکترونیکی علاوه بر افزایش امنیت، در زمان و هزینه‌های شما صرفه‌جویی می‌کند، تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد و برای محیط زیست هم مفید است. در ادامه با مزایا امضای الکترونیک بیشتر آشنا خواهیم شد.
سریع و مقرون به صرفه است
امضای یک سند به صورت الکترونیکی تقریباً به سرعت امضای آن روی کاغذ است اما استفاده از آن در زمان رسیدگی به سند صرفه جویی می‌کند. ارسال یک سند الکترونیکی برای گیرنده فقط یک لحظه طول می کشد. اگر سند امضا شده را از طریق ایمیل برای گیرنده ارسال می‌کنید، به یاد داشته باشید که امنیت داده‌ها را در نظر بگیرید. در صورت لزوم، از ایمیل رمزگذاری شده استفاده کنید.
مستقل از مکان و زمان است
امضای الکترونیکی را می‌توان در هرمکان و در هرزمانی ایجاد کرد. به‌خصوص که کار از راه دور در حال افزایش است.
مهم است که اسناد را نیز بتوان از راه دور امضا کرد به جای اینکه امضاکنندگان مجبور باشند در دفتر حضور داشته باشند. این مورد به‌ویژه زمانی مفید است که یک سند باید توسط چندین نفر امضا شود و امضاکنندگان نیازی به تؤافق ندارند که در یک مکان یکدیگر را ملاقات کنند، اما همه می‌توانند سند را در هر کجا که هستند امضا کنند.
باعث اطمینان خاطر شما می‌شود
امضای الکترونیکی پیشرفته به طرفین در مورد اینکه چه کسی سند را امضا کرده است اطمینان می‌دهد و هیچ کس پس از آن نمی‌تواند اطلاعات امضا شده را اصلاح کند. امضاکننده نمی‌تواند امضای خود را انکار کند یا ادعا کند که تغییراتی در سند ایجاد شده است.
کمدهای بایگانی شما را خالی می‌کند
سند امضا شده الکترونیکی نیازی به چاپ ندارد، بنابراین نیازی به درنظر گرفتن مکانی برای ذخیره سازی فیزیکی آن نیست. راه حل‌های مختلفی وجود دارد برای اینکه سند را به‌طور ایمن برای مدت زمان طولانی ذخیره کرد. دیگر خبری از کمدهای بایگانی یا انبوه کاغذ نیست. کاهش مقدار کاغذ نیز یک انتخاب سازگار با محیط زیست است.
سخن پایانی
در این مقاله از اعتبار قانونی امضای الکترونیک، حمایت قانونگذار و مزایای آن گفتیم تا با استفاده از آن راحت‌تر و سریع‌تر فعالیت‌های خود را انجام دهید . شما می‌توانید به راحتی برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره حقوقی از متخصصان حقوقی وینداد بهره ببرید. برای ثبت امضای الکترونیک خود نیز همین حالا به سایت وین‌ساین سر بزنید.
لطفاً سؤالات و نظرات خود را با ما درمیان بگذارید و برای خواندن مطالب بیشتر حتماً به مجله وینداد مراجعه نمایید.
