معمولا اعضای شرکت را سهامدارانی تشکیل میدهند که با در میان گذاشتن سرمایه خود، بخشی از شرکت محسوب میشوند. ضرر و منفعت سهامداران با اتفاقاتی که در شرکت میافتد گره خورده است، همین موضوع باعث میشود هر سهامدار حق خودش بداند که در مواقع نیاز به محاکم قضایی مراجعه کند و حق تضییع شده خود یا شرکت را بازیابد.
در برخی موارد اوضاع کمی پیچیدهتر میشود، در ادامه میخواهیم بررسی کنیم که آیا در صورتی که محکمه رایی برای شرکت بدهد آیا سهامدار میتواند به عنوان ثالث یعنی شخصی که جدا از شرکت است، به رای اعتراض کند یا نه؟
چه زمانی سهامدار ثالث محسوب میشود؟
در ابتدا باید توضیح دهیم که ثالث کیست و چطور سهامدار شرکت، ثالث محسوب میشود؟ بر اساس قانون تجارت شخصی در مقابل یک شرکت ثالث محسوب میشود که عضوی از آن نباشد اما سود و ضررش در گره شرکت باشد. مثال زیر میتواند نمونهای از سهامدار ثالث باشد.
یک شرکت در پی تاخیر یک شخص حقیقی برای پرداخت مطالبه شکایتی را در محاکم مطرح کرده است. در پی این شکایت رای بر علیه شرکت صادر شده است و ضرر زیادی به شخصیت حقوقی وارد شد. اما به هر دلیلی مدیرعامل شرکت به عنوان نماینده شخص حقوقی از اعتراض به رای و یا تجدید نظرخواهی صرف نظر کرده است و رای محکمه قطعی شده است. برای آشنایی بیشتر با نحوه فرجام خواهی و تجدید نظر اینجا کلیک کنید.
هرچند وکیل شرکت به عنوان نماینده قانون در محاکم حضور پیدا کرده است با این حال همه سهامداران در ضرری که از طریق این رای به شرکت رسیده است سهیم هستند و ثالث محسوب نمیشوند به همین جهت میتوانند به تصمیمات شرکت، رای دادگاه و یا فرایند رسیدگی به پرونده اعتراض کنند.
با این وجود آیا امکان اعتراض یک سهامدار به رای صادر شده نیز وجود دارد؟ همان طور که گفته شد سهامدار زمانی ثالث محسوب میشود که هیچ دخالتی در پرونده نداشته باشد. برای مثال در دعوای مطرح شده زمانی سهامدار ثالث است که به هر نحو از سود و ضرر رسیده به شرکت سهمی نداشته باشد. حال آیا این سهامدار ثالث میتواند به رای مطروحه اعتراض کند یا خیر؟
در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.
دعوای اعتراض ثالث سهامداران نسبت به احکام صادره علیه شرکت مسموع است یا خیر؟
در جریان پروندهای که در سال ۱۳۹۳ در دیوان عالی کشور مطرح شده مدیرعاملان شرکت به رایی که علیه شرکت داده شده اعتراض نکردهاند تا این که رای قطعی شد، حال سهامداران پس از گذشت مدتی به عنوان ثالث درخواست رسیدگی مجدد به پرونده را داشته اند تا حقوق خود را زنده کنند. در این جریان رای به دیوان عالی کشور رفت و متن اصلی رای به این شرح است:” خواهانِ دعوای اعتراض ثالث، زمانی ثالث تلقی می شود که آن شخص یا نماینده او در دعوایی که منتهی به رأی شده است به عنوان اصحاب دعوی دخالت نداشته باشد بنابراین مداخله عضو شرکت در مقام اعتراض به تصمیم شرکت در محاکم دادگستری مسموع است لکن مداخله عضو شرکت در مقام اعتراض به رأی محاکم به عنوان شخص ثالث مردود است مگر اینکه سبب مداخله او به جهت دیگری نیز باشد.”
برای توضیح این رای باید گفته شود که از نظر قاضی دیوان عالی کشور سهامدار به عنوان عضوی از شرکت است که اعتراض او نسبت به رای قابل شنیدن و اعمال است. اما در صورتی که سهامدار به عنوان ثالث شناخته شود اعتراض او مسموع نخواهد بود.
برای توضیح بیشتر این نظر در ادامه انواع رای را در دادگاهها مختلف ایران بررسی خواهیم کرد.
انواع رای در دادگاههای سطوح مختلف ایران
اولین دادگاهی که نسبت به اختلاف میان طرفین اقدام به صدور رای میکند دادگاه بدوی نام دارد، قاضی دادگاه بدوی با توجه به شواهد و اظهارات طرفین رای میدهد. هر طرفی که تشخیص دهد رای بر خلاف منافع و قانون است میتواند به رای صادره اعتراض کند.
در این مرحله رای به شکلهای مختلف دوباره بررسی میشود (تجدید نظر، واخواهی، اعاده دادرسی، جلب ثالث و غیره) تقریبا تمام آرای مالی و غیر مالی قابل تجدید نظر در دادگاه هستند از جمله رای طرح شده در بالا.
مرحله نهایی اعتراض به رای فرجام خواهی است، البته تنها برخی رایها قابل فرجام خواهی هستند که معمولا شامل پروندههایی میشود که پیچیدگی بیشتری دارند و فردی در پرونده به شدت دچار ضرر شده است.
فرجام خواهی در دیوان عالی کشور مطرح میشود و نهایتا به رایی میانجامد که تبدیل به رای وحدت رویه خواهد شد یعنی رویهای ایجاد میکند که مانند قانون قابل استناد است.
تمام این مراحل دارای هزینههای دادرسی است که در نهایت مشخص میشود چه شخصی عهدهدار پرداخت آن خواهد بود.
مشاوره حقوقی برای حل پروندههای پیچیده و آرای صادر شده
در برخی مواقع پرونده حقوقی به مراحل سختی میرسد که حل و فصل تنها به دست وکیل و مشاور زبده ممکن است. اگر شما نیز درگیر پروندههای مالی و غیر مالی شرکتی شدهاید میتوانید با یک مشاوره درست در بادی امر از هزینههای اضافه در آینده پیشگیری کنید.
ما در وینداد با در اختیار داشتن تیم حقوقی متخصص و زبده در زمینه اختلافات مالی و غیر مالی در شرکت میتوانیم به شما کمک کنیم پروند خود را با سرعت بیشتر و آگاهی بالاتری پیگیری کنید.
برای دریافت خدمات حقوقی از وینداد کافی است که با ما تماس بگیرید و با کارشناسان ما در مورد مشکل خود مشورت کنید.