داور قراردادی حکم به فسخ قرارداد داده‌است،آیا می‌توان فسخ قرارداد توسط داور را باطل کرد؟

ماجرای یک پرونده؛ فسخ قرارداد توسط داور،

آقای سرابی و آقای نعیمی جهت مشارکت در ساخت یک مجموعه آپارتمان، قراردادی منعقد کرده‌اند. آنها ضمن قرارداد، داوری را با توافق یکدیگر جهت حل اختلافاتشان مشخص نموده‌اند. اکنون بعد از مدتی در مورد این قرارداد به مشکل برخورده اند و داور حکم به فسخ قرارداد داده است. اما آقای سرابی و نعیمی نمی‌خواهند قرارداد را فسخ کنند ولی نمی‌دانند با حکم فسخ قرارداد توسط داور چه باید بکنند و آیا می‌توانند این حکم را باطل کنند یا نه!

اگر مشتاقید از ادامه  پرونده پیش رو و سرنوشت قرارداد بین آقای سرابی و آقای نعیمی مطلع شوید این نوشته را تا انتها بخوانید. ممکن است شما یکی ازطرفین پرونده‌ای این چنینی باشید، در اخر اگر نیاز به راهنمایی داشتید مشاوران متخصص ما در این زمینه شما را همراهی می‌کنند.

داوری قراردادی به چه معناست؟

داوری به این معناست که اشخاص چه حقوقی و چه حقیقی توافق می‌نمایند که دعوا و اختلاف آنها در دادگاه‌ها و محاکم قضایی پیگیری شود. بنابر ماده ۴۵۴ آیین دادرسی مدنی،کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می توانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاه مطرح شده باشد خواه نباشد و در هر مرحله از رسیدگی که باشد به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند.

همانطور که ذکر شد داوری در یک رابطه قراردادی رخ می‌دهد و ضمن یک قرارداد است که طرفین بر ارجاع به داوری توافق می‌کنند. بنابراین باید توجه داشت که داور باید در محدوده قرارداد رای بدهد و در محدوده قرارداد است که رای او همواره معتبر است. علاوه بر این اگر داوری رای مبنی بر موضوع قرارداد بدهد آن رای معتبرخواهد بود.

موارد ابطال رای داور کدام است؟

با توجه به ماده 489 قانون آ.د.م رای داور در موارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد:

۱ – رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.

رای داور نباید مخالف قوانین کلی ، ماهوی ، آمره و تکمیلی باشد. در این صورت رای داور قابلیت اجرایی ندارد و باطل است. برای مثال نمی‌توان معامله مجنون را صحیح دانست.

۲–  داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رای صادر کرده است.

داور همانند قاضی پرونده است، همانطور که نمی‌توان در دادگاه خارج از موضوع رسیدگی کرد داور هم نمی‌تواند رای خارج موضوع مطرح شده‌ بدهد.

۳ – داور خارج ازحدود اختیارات خود رای صادر نموده باشد.

داور باید در حدود اختیاراتی که دارد انجام وظیفه نماید و نسبت به مسائل دیگر صرف نظر و نسبت به دادن رای اجتناب نماید، زیرا سبب ابطال رای می شود. در این مورد آن قسمت از رای داور که خارج از اختیارات اوست باطل می‌شود و مابقی صحیح است.

۴-  رای داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.

طبق ماده 458 ق.آ.د.م هنگامی که داور تعیین می‌شود باید مدت و موضوع داوری نیز تعیین و ابلاغ شود. همچنین اگر میان طرفین مهلت توافقی برای صدور رای توسط داور صورت نگرفته باشد به موجب تبصره ماده ۴۸۴ قانون آئین دادرسی مدنی مهلت قانونی حداکثر سه ماهه ای در نظر گرفته می شود. آغاز این تاریخ از زمان قبول داور برای امر داوری محاسبه می‌شود. اگر داور بعد از این تاریخ رای خود را صادر کرد، این رای باطل است.

۵ – رای داور با انچه در دفتر املاک یا دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.

به دلیل اینکه اسناد رسمی اعتبار بالایی دارد، اگر رای صادره توسط داور در تعارض با اسناد رسمی ثبت شده در دفاتر املاک باشد، به منظور حفظ جایگاه اسناد رسمی، رای داور باطل می باشد.

۶– رای به وسیله داورانی صادرشده که مجاز به صدور رای نبوده اند.

داور غیرمجاز باشد؛ به این معنا که یکی از ممنوعیت‌های مقرر قانونی برای او وجود داشته باشد. او چه به صورت نسبی و چه به صورت مطلق ممنوع از داوری باشد.

۷– قرارداد رجوع به داوری بی اعتبار بوده باشد

یکسری قرارداد‌ها مطابق قانون به علت برخورد با نظم عمومی و قوانین آمره قابلیت داور نمی‌تواند در مورد آنها رای بدهد. این دعاوی صرفا از طریق محکمه قابل طرح هستند که به موجب مواد ۴۵۴ – ۴۵۶ – ۴۵۷ و ۴۹۶ از قانون آئین دادرسی مدنی قرارداد و توافق اشخاص زیر برای ارجاع اختلاف به داوری ممنوع و غیر قابل قبول می باشد. توجه کنید که در صورت رجوع به داوری رای صادره باطل خواهد بود.

آیا می‌توان فسخ قرارداد توسط داور را باطل کرد؟

برگردیم به پرنده آقای سرابی و آقای نعیمی که درمورد فسخ قرارداد توسط داور بود، اما آنها نمی‌خواستند قرارداد را فسخ کنند و از دادگاه درخواست ابطال رای داور را داشتند. دادگاه با بررسی اسناد و مدارک موجود بیان کرد؛ با توجه به اینکه فسخ قرارداد جزء حقوق طرفین و مختص به آن هاست داور حق اظهارنظر در خصوص آن را ندارد. به دلیل اینکه در فرض پذیرش فسخ قرارداد، دیگر موجبی برای انجام داوری از ناحیه داور بین آنها، باقی نمی ماند.

علاوه بر این دادگاه تجدیدنظر نیز رای دادگاه بدوی را تایید کرد و مشخص شد داور نمی‌تواند قرارداد بین طرفین را فسخ کند. . در مورد داوری قراردادها اگر سوالی دارید بهتر است  با وکلای متخصص این حوزه مشوت کنید.

در خصوص فسخ قرارداد توسط داور سوالی دارید؟

هرچقدر شما در کسب‌وکار خود شخصی حرفه‌ای و موفقی باشید باز هم در برخی امور آن نیاز است با افراد متخصص دیگری مشورت کنید، کسانی که با در نظر گرفتن تمامی جوانب امور اقدام به امری می‌کنند.اگر در زمینه فسخ قرارداد توسط داوری سوالی دارید کارشناسان ما آماده کمک به شما هستند. همین حالا از مشاورین تخصصی وینداد و وکلای با تجربه ما درامور داوری قراردادها و انتخاب داور مشورت بگیرید. ما در وینداد اماده همراهی شما در این مسیر هستیم.