از دعاوی علامت تجاری چه می‌دانید؟ همه ما عبارت برند تجاری و علامت تجاری را بسیار شنیده‌ایم. معمولا می‌شنویم که اشخاص می‌گویند برای خرید این وسیله الکترونیکی فلان برند بهتر است یا برای خرید این محصول به برند شرکت x توجه کنید. اینها نمونه‌های کوچکی از تاثیر علامت‌های تجاری شرکت‌ها بر انتخاب افراد است، بنابراین اینکه یک شرکت علامت تجاری خاص خود را داشته باشد بسیار اهمیت دارد اینکار در منحصر به فرد کردن محصولات و کالاهای تولیدی کسب‌وکارها بسیار مفید است.
اما آیا صرف انتخاب یک برند و قراردادن آن بر روی کالاها و محصولات شرکت کافی‌ست!؟ آیا باید علامت تجاری خود را ثبت کنیم؟ چگونه می‌توان از علامت تجاری کسب‌وکار محافظت کرد؟ اینها سوالاتی‌ست که اگر در هنگام ثبت علامت تجاری کسب‌وکارتان پاسخ درستی برایشان نداشته باشید در آینده کسب وکار شما دچار مشکلات و چالش‌های بسیاری می‌شود.
یکی از این چالش‌ها اقامه دعوای ابطال ثبت علامت تجاری است که شما می‌توانید آن را در صورت شبیه‌سازی علامت تجاری یا کپی برداری از آن توسط کسب‌وکاری دیگر، اقامه کنید. اگر شما یا کسب‌وکارتان درگیر چنین مسئله‌ای شده‌اید پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید. در ادامه شما را با دعوای ابطال علامت تجاری و شرایط آن آشنا خواهیم کرد.
علامت تجاری چیست؟
پیش از آنکه به دعاوی علامت تجاری، بپردازیم بهتر است با مفهوم علامت تجاری به طور کامل آشنا شوید. علامت تجاری، نشان، شکل، لوگو یا ترسیماتی است که محصولات و خدمات شما را با محصولات و خدمات سایرین متمایز می‌کند. این نشان از آن‌جا که در یاد مخاطبان می‌ماند در ادامه فعالیت شما نقش مهمی دارد. بهتر است علامت تجاری انتخاب شده با نوع فعالیت آن کسب‌وکار مرتبط باشد تا هروقت و هرجا مخاطب آن را دید، تولیدات و محصولات آن کسب‌وکار در ذهنش تداعی شود.
از دیگر ویژگی‌های یک برند خوب اصالت و تازگی‌ست. اصالت به این معناست که علامت تجاری اختصاصی باشد و برای کالاهای مشابه استفاده نشده باشد. جدید بودن عبارت از این است که علامت ثبت شده از علامت‌های دیگر یا علامت‌های سابق آن کسب‌وکار متمایز باشد.
هرچند طبق قانون ثبت علامت تجاری اجباری نیست ولی در تبصره ماده یک قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مواردی را که دولت داشتن و ثبت علامت تجاری را اجباری و از قاعده فوق مستثنی دانسته اعلام کرده و ثبت علائم کالای زیر را اجباری کرده است:
۱- داروهای اختصاصی مورد استعمال طبی یا بیطاری
۲- مواد غذایی که در لفاف و ظرف مخصوص باشند.
۳- نوشیدنی و آب‌های گازدار
۴- لوازم آرایش که برای استعمال مستقیم بر روی پوست انسان به کار می‌روند.
طبق ماده ۳۱ قانون ثبت علائم تجاری، حق استفاده انحصاری از یک علامت به كسی اختصاص دارد كه آن علامت را طبق مقررات این قانون به ثبت رسانده باشد. بنابراین در موارد اجبار قانون صاحبان کسب‌وکارها باید علامت تجاری خود را بر طبق قانون به ثبت برسانند.
دعاوی علامت تجاری چیست؟
برای توضیح دعوای ابطال علامت تجاری یک بهتر است یک مثال کاربردی بزنیم:
در رابطه با این موضوع، شرکت اپل علیه شرکت پرپیر شکایتی مطرح کرده و در آن از این شرکت خواسته لوگوی خود را عوض کند چرا که اپل ادعا می‌کند این لوگو شبیه به لوگوی اپل است. این درحالی‌ست که لوگوی شرکت پرپیر یک گلابی‌ست و اما ظاهرا اپل مدعی‌ست این لوگو شباهت زیادی به لوگوی آن‌ها دارد. شرکت پرپیر که لوگویی گلابی شکل دارد و مرتبط با فعالیت این شرکت است که در زمینه مدیریت دستور غذا و برنامه‌ریزی درخصوص وعده‌های غذایی است. کسب‌وکار نوپای پرپیر، اعلام کرد که اشتباهی انجام نداده است و دعوای ابطال علامت تجاری از سوی اپل بی مورد است.
با وجود اینکه این دعوای حقوقی بین این شرکت و اپل، برای آن‌ها چندین هزار دلار هزینه داشته ولی آن‌ها از لوگوی خود محافظت می‌کنند.
با مثال فوق دعاوی علامت تجاری قابل فهم‌تر شد. دعاوی زیادی با این موضوع در دادگاه‌های داخلی و بین‌المللی مطرح می‌شود که در برخی موارد به دلیل کم بودن اطلاعات حقوقی بسیاری از کسب‌وکارها ضررهای جبران ناپذیری به آن‌ها وارد می‌شود.
دعوای ابطال علامت تجاری، به این صورت است که اگر شخصی برندی به نام و نشان برند شما یا مشابه آن به ثبت برساند. در این صورت می‌توانید از نظر قانونی آن را پیگیری و ابطال ثبت علامت تجاری کپی‌شده را درخواست کنید.
از آنجایی که مالکیت فکری و کپی رایت در کسب‌وکارها یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید از آن محافظت کنید، پیگیری علامت تجاری در صورت کپی شدن اهمیت زیادی در اعتبار و بازیابی درآمد شما خواهد داشت.
شرایط دعوای ابطال ثبت علامت تجاری
واضح است که دعوای ابطال ثبت علامت تجاری، زمانی مطرح می‌شود که آن علامت در اداره مالکیت معنوی ثبت شده باشد. مهلت اعتراض و ابطال علامت تجاری ثبت شده، سه سال پس اولین شرط ثبت آن علامت تجاری‌ست.
طبق قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری اشخاص زیر می‌توانند نسبت به علامتی که تقاضای ثبت آن شده یا به ثبت رسیده است، اعتراض کنند:
الف) کسانی که آن علامت را علامت تجاری خود می‌دانند.
ب) اگر علامت مورد اعتراض، با علامت آن‌ها تا اندازه‌ای شباهت دارد که مصرف‌کنندگان عادی را به اشتباه اندازد.
همچنین از آنجایی که ماده ۳۰ و ماده ۳۲ قانون ثبت علائم تجاری، این علامت را در مواردی قابل ثبت ندانسته‌اند، می‌توان این موارد را به عنوان شروط دیگر دعاوی علامت تجاری نام برد.
به‌علاوه، چنانچه دو کالا در یک طبقه قرار داشته و هر دو علامت تجاری واحدی را ثبت کرده باشند، می‌توان علامت تجاری موخر را با رعایت موارد قانونی، ابطال کرد.
اما اگر در یک طبقه نباشند نمی‌توان آن را بر طبق این ماده ابطال نمود. طبقات این کالاها و محصولات به طور کامل در ماده ۴۵ ، بیان شده‌اند.
جمع‌بندی
طبق قانون امکان طرح دعوای ابطال ثبت علامت تجاری وجود دارد. بنابراین وقتی صاحب علامت تجاری خاصی، بازار مشتریان، اعتبار علامت تجاری و سایر منافع تجاری خود را در خطر می‌بیند، می‌تواند نسبت به علامت تجاری ثبت شده دیگر که در همان مورد مشابه فعالیت اوست اقدام به طرح دعوا نماید.
در این زمینه می‌توانید درخواست دعاوی علامت تجاری خود را به عنوان یکی از انواع دعاوی مالکیت فکری توسط وکلای مالکیت فکری مطرح کرده و آن را پیگیری کنید.
سوالات متداول
آیا امکان ابطال علامت تجاری وجود دارد؟
بله، در صورتی که شخصی یک علامت تجاری را کپی کرده یا برخی از شرایط قانونی را نقض کرده باشد، می‌توان دعوای ابطال علامت تجاری را مطرح کرد.
آیا امکان ابطال یک علامت تجاری که در دو طبقه متفاوت به ثبت رسیده وجود دارد؟
اگر در یک طبقه به ثبت نرسیده باشند و حق تقدمی نیز وجود نداشته باشد، نمی‌توان به دلیل مشابهت درخواست ابطال آن داد.
