آیا به عنوان ضامن چک مسئول خسارت تاخیر‌تادیه هستم؟

ماجرای یک پرونده: ؛ مسئولیت ضامن چک در خسارت تاخیر‌تادیه ؛

آقای کاظمی بابت چکی به مبلغ ۹۲ میلیون تومان از آقای براتی و رجایی شکایت کرده‌است. او ضمن شکایت بابت مبلغ چک، خسارت دادرسی و خسارت تاخیرتادیه را نیز از آنان مطالبه کرده‌است. اقای براتی ضامن چک و آقای رجایی صادر‌کننده چک می‌باشد. آقای براتی تصور می‌کرده از مبلغ ۲میلیون تومان ضمانت می‌کند اما بعدا متوجه مبلغ اصلی چک شده‌است. در حال حاضر مستاصل مانده که چطور می‌تواند این مبلغ را پرداخت کند و آیا مسئولیت ضامن چک در خسارت تاخیر‌تادیه همانند صادرکننده است؟!

اگر میخواهید از ادامه  پرونده پیش رو و سرنوشت چک آقای کاظمی  ضمانت آقای براتی مطلع شوید این نوشته را تا انتها بخوانید. ممکن است شما یکی ازطرفین پرونده‌ای این چنینی باشید، در اخر اگر نیاز به راهنمایی داشتید مشاوران متخصص ما در این زمینه شما را همراهی می‌کنند.

ضمانت به چه معناست؟

ضمان، عقدی از عقود قانون مدنی است.در عقد ضمان، دین و تعهد مالیِ مدیون به ضامن منتقل می‌شود؛ یعنی طلبکار صرفاً باید به ضامن مراجعه کند و نمی‌تواند برای مطالبه طلب خود به مدیون اصلی رجوع نماید. البته گاهی تعهد مدیون به ضامن منتقل نمی‌شود، بلکه این تعهد مالی برعهده مدیون باقی می‌ماند و ضامن در کنار مدیون اصلی مسئولیت پرداخت دین او را برعهده می‌گیرد. بنابراین، طلبکار می‌تواند برای مطالبه طلب خود به هر یک از این دو شخص (یعنی مدیون اصلی و ضامن) یا هر دوی آن‌ها مراجعه نماید.

ضمانت در اسناد تجاری چه آثاری دارد؟

یکی از رایج‌ترین راه‌های تضمین پرداخت در اسناد تجاری ضمانت است. ضمانت به معنای تعهد شخص ثالث برای پرداخت وجه سند در موعد مقرر با یک یا چند نفر از مسئولان سند تجاری می باشد. در واقع ضمانت نوعی اعتبار بخشیدن به سند تجاری در جایی است که طرفین معامله شناخت قبلی از یکدیگر ندارند.

در اسناد تجاری، یک شخص می‌تواند ضامن صادرکننده و یا واگذارکننده سند تجاری باشد. با پذیرش ضمانت در اسناد تجاری، ضامن متعهد می‌شود که مبلغ مندرج بر روی سند را در موعد مقرر و با رعایت شرایط قانونی به دارنده سند (که همان طلبکار است) پرداخت نماید.

خسارت تاخیرتادیه چیست؟

تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون صدور چک بیان کرده‌؛که دارنده چک می‌تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده که مستقیما و به طور متعارف در جهت وصول طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است، اعم از آن‌که قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد، از دادگاه تقاضا کند.

بنابراین در صورتی که پرداخت  وجه چک  به تاخیر بیافتد لازم است که نسبت به تاخیرتادیه چک اقدام کرد. این خسارت، نیازی به اثبات ندارد و صرف تأخیر در پرداخت برای مطالبه و حکم کافی است. اثبات اینکه طلبکار هیچ خسارتی، از تأخیر متحمل نشده است، امکان ندارد و بدهکار را از دادن خسارت معاف نمی‌کند. اما آیا مسئولیت ضامن چک در خسارت تاخیر‌تادیه هم صدق می‌کند؟ اگر در مورد ضمانت چک سوال دارید و یا نیاز به راهنمایی حقوقی دارید می‌توانید برای دریافت مشاوره حقوقی اقدام کنید.

مسئولیت ضامن چک در خسارت تاخیرتادیه چگونه است؟

در پرونده پیش رو، آقای براتی ضمانت چک اقای رجایی را برعهده دارد و آقای کاظمی بابت مبلغ چک و خسارت تاخیرتادیه از او نیز شکایت کرده‌است. دادگاه بدوی در ابتدا رسیدگی به پرونده ذکر کرده که آقای براتی و آقای رجایی باید به صورت تضامنی مبلغ چک و خسارت تاخیرتادیه را بپردازند.

آقای براتی با توجه به شرایطی که از نظر ضامن بودن در این پرونده داشت از دادگاه تجدید‌نظر تقاضای بررسی دوباره پرونده را کرد. دادگاه تجدید‌نظر بیان کرد؛ با توجه به این نکته مهم که مطابق تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون صدور چک و قانون استفسار به تبصره الحاقی مذکور مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام، دارنده چک می‌تواند صرفاً محکومیت صادرکننده چک را به پرداخت خسارت تأخیرتأدیه از دادگاه تقاضا نماید. بنابراین محکوم نمودن ضامن به پرداخت خسارت تأخیرتأدیه توجیه قانونی نداشته و در فرض اقامه دعوا به طرفیت صادرکننده و ضامن، پرداخت خسارت تأخیر تأدیه بر عهده صادرکننده بوده و مسئولیت تضامنی ضامن صرفاً ناظر به اصل وجه چک می باشد.

همچنین با توجه به رأی وحدت رویه شماره ۱۵۵ مورخ ۱۲/۱۲/۱۳۲۷ هیأت عمومی دیوانعالی کشور، چون از مدیون اصلی (تاجر ورشکسته) نمیتوان مطالبه خسارت تأخیر و جریمه نمود، از ضامن هم نمیتوان مطالبه خسارت کرد؛ زیرا وی جبری را ضمانت کرده است که مدیون اصلی باید بپردازد. بنابراین وقتی که مدیون اصلی نباید خسارت تأخیر بپردازد، ضامن هم از آن معاف میباشد.

در مورد مسئولیت ضامن چک سوالی دارید؟

با توجه به آنچه در پرونده دیدید همچنان آقای براتی باید مبلغ اصلی چک را پرداخت کند. در صورتی که او از ابتدا متوجه این مبلغ نبوده و تنها مسئولیت ضامن چک در خسارت تاخیرتادیه را برعهده ندارد. پیشنهاد می‌کنیم قبل از انجام هر اقدامی برای اقامه دعوا، به یک وکیل یا مشاور حقوقی آشنا به اسناد تجاری رجوع کنید تا از وقوع خسارات احتمالی جلوگیری کنید. چرا که با توجه به شرایطی که اسناد دارند، قوانین و مقررات متفاوت بوده و برای چگونگی پیمودن این راه نیاز به یک متخصص دارید.

لازم به ذکر است که یکی از زمینه‌‌های تخصصی ما در وینداد، خدمات دعاوی تخصصی می‌باشد. از آنجایی که امروزه به جهت متدوال شدن استفاده اسناد تجاری مانند چک، سفته و برات و افزایش کاربرد آنها، آگاهی هرچه بیشتر از مقررات حاکم بر آنها ضرورت دارد.  اگر نیاز به وکیل با تحربه در زمینه اسناد تجاری دارید می‌توانید درخواست ثبت وکیل خود را از طریق سامانه وینداد پیگیری نمایید.