امروزه آگاهی عمومی در مورد قوانین و حق و حقوق افراد افزایش پیدا کرده است. همچنین قوانین بیشتری تنظیم شده تا حقوق مصرف کننده حفظ شود. طرح دعوا علیه موسسه برای احقاق حق تضییع شده در شمار همین قوانین است.
حوادث بدی که در موسسات اتفاق می افتند، علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن افرادی که از خدمات موسسه استفاده میکنند، مانند دانش آموزان یک مدرسه، کارکنان، بازدیدکنندگان، خانواده قربانیان و شهرت و اعتبار آینده اش را تحت تاثیر قرار میدهد. در اغلب موارد، رویدادهای جدی که در موسسات رخ میدهد، میتواند عواقب طولانی مدت داشته باشند چرا که میتوانند تاثیرات فیزیکی یا احساسی زیادی بر روی اجتماعی که از آن ماجرا متاثر شده اند را داشته باشند و آسیب های زیادی بر جای باقی بگذارند.
طرح دعوا علیه موسسه چگونه ممکن است؟
اشخاص میتوانند علیه موسسات عمومی یا نیمه عمومی طرح دعوی کنند، اگر در حوزه قضایی منطقه ای که زندگی میکنند –یا قصد طرح دعوی دارند- طرح دعوی امکان پذیر باشد.
باید در نظر داشته باشید شما فقط زمانی میتوانید علیه موسسه طرح دعوا کنید که بتوانید به کاری اشاره کنید که موسسه انجام داده و عملکرد آن‌ها وجهه نقض قانون پیدا کرده باشد.
قاعدتا طرح دعوی از موسسات دولتی بسیار سختتر از موسسات خصوصی است؛ در نتیجه پروسه سختتری در پیش دارد. البته بدیهی است که در مورد هرگونه نارضایتی یا مشکلی که موسسه ایجاد میکند، نمیتوان طرح دعوی کرد. البته اگر پرونده موفق پیش برود، جبران خساراتی که موسسات باید بکنند، اعداد و ارقام جدی و قابل ملاحظه ای است.
موسسه چیست؟
در ابتدا باید تعریف موسسه را بدانیم. این تعریف از نظر حقوقی حائز اهمیت است؛ چرا که مطابق رای دادگاه تجدید نظر استان، موسساتی میتوانند طرف دعوا قرار بگیرند که در وهله اول به ثبت رسیده باشند.
طبق رای دادگاه، شرکت باید در اداره ثبت شرکتها به ثبت برسد. با ثبت موسسه در اداره ثبت شرکتها، موسسه شخصیت حقوقی پیدا میکند و در نتیجه میتوان طرح دعوا علیه موسسه را قانونی شمرد.
طرفین دعوی میتوانند اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند. بدیهی است که موسسه در زمره اشخاص حقیقی قرار نمیگیرد. قانونگذار روی تشکیل شخصیت حقوقی پس از ثبت در اداره شرکتها به گونه ای تاکید دارد که حتی در صورتی که موسسه مجوز معتبر داشته باشد، نمیتواند طرف دعوی قرار بگیرد.
به طور مثال، موسسه، مجوزی دارد که از سمت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شده است. با این وجود، موسسه در اداره ثبت شرکتها و موسسات به ثبت نرسیده است. حال تکلیف چیست؟ آیا میتوان این موسسه را طرف دعوی قرار داد و علیه موسسه مذکور طرح دعوی کرد؟
مطابق مطالب پیشین، چون موسسه شخصیت حقوقی ندارد، در نتیجه نمیتواند طرف دعوی قرار بگیرد.
در صورت ثبت قانونی موسسه در اداره ثبت شرکتها و موسسات، میتواند به عنوان شاکی یا خوانده، طرف دعوی قرار بگیرد.
در صورتی که موسسه به ثبت نرسیده باشد، چگونه باید از آن شکایت کرد؟
مطابق رای دادگاه تجدید نظر استان، صاحب مجوز به عنوان شخص حقیقی مسئول است. این مسئولیت به معنای تعهد برای اجرای تعهدات قراردادی است. البته حدود مسئولیت صاحب مجوز محدود است. به عبارتی دیگر، تمام مسئولیت موسسه بر روی دوش صاحب مجوز نمیافتد. در نتیجه با شکایت از صاحب مجوز، به هدف خود یعنی طرح دعوی علیه موسسه نمیرسید.
ثبت موسسه به چه صورت است؟
هر موسسه با توجه به اوصاف خود، تشریفاتی را باید پیش از به ثبت رسیدن در اداره ثبت شرکتها و موسسات طی کند. حال با توجه به این موضوع که موسسه به چه صورت تشکیل می‌شود، جزو ارگانهای دولتی یا خصوصی است،
میزان سرمایه گذاری، تعداد شرکا، دیگر عوامل موثر در تشکیل موسسه، این تشریفات فرق میکند. به عبارت دیگر، روند ثبت موسسه، از یک موسسه به موسسه دیگر میتواند متفاوت باشد. به هرحال، به ثبت رسیدن موسسه از اهمیت حقوقی زیادی برخوردار است. چرا که اگر موسسه به ثبت نرسد، به مثابه وجود خارجی نداشتن موسسه تلقی می‌شود. خود این موضوع میتواند بعدها مشکلات حقوقی بسیاری را به وجود بیاورد.
مسائل زیادی میتواند به وجود بیاید که شما را مجاب کند از موسسه شکایت کنید. پس داشتن شخصیت حقوقی، شرط اصلی برای طرح دعوی است.
به گونه ای که اگر شخصیت حقوقی وجود داشته باشد، طرح دعوی امکان پذیر است. موسسه باید فارغ از کاربری خودش شخصیت حقوقی را داشته باشد تا طرف دعوی قرار بگیرد.
چه موسسه حقوقی باشد، چه موسسه آموزشی یا هر دسته از خدمات دیگری که موسسه ارائه بدهد، باید شخصیت حقوقی خود را با ثبت در اداره ثبت شرکتها احراز کند.
زمانی که قصد دارید علیه موسسه طرح دعوی کنید، الزامی برای استخدام وکیل وجود ندارد. هرچند میتواند به شما در روند دعوی کمک کند. به طور مثال میتواند مسائل حقوقی را برای شما شرح دهد و با تنظیم لایحه، روند حقوقی را تسریع دهد. با این وجود، اگر موسسه که قصد دارید علیه آن، شکایت تنظیم کنید، در اداره ثبت شرکتها به ثبت نرسیده باشد، وکیل هم در این مورد کاری نمیتواند بکند.
از منظر حقوقی موسسه بدون ثبت، ماهیتی نیست که قابل بررسی باشد چرا که نمیتواند جزو طرفین دعوی قرار بگیرد.
مجازات قانونی در صورت طرح دعوی علیه موسسه
ممکن است بخواهید بدانید که خروجی طرح دعوی از موسسه چه میتواند باشد؟
با توجه به اینکه مجازات شخصیت حقوقی نمیتواند چیزی نظیر قصاص یا مجازات حدی باشد، قانونگذار تعریف مشخصی ارائه داده است از مجازاتی که میتواند برای شخصیت حقوقی اعمال شود. از جمله جبران خساراتی که موسسات باید متقبل شوند میتوان به آسیبهای جبرانی، آسیبهای تنبیهی و دیگر موارد اشاره کرد.
در صورتی که از موسسه شکایت شود، مجازاتی که شامل حال موسسه می‌شود، عبارت است از انحلال شخص حقوقی، مصادره کل اموال، ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی به طور دائم یا حداکثر برای مدت پنج سال، ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه به طور دائم یا حداکثر برای مدت پنج سال، ممنوعیت از اصدار برخی اسناد تجاری حداکثر برای مدت پنج سال، جزای نقدی و انتشار حکم محکومیت به وسیله رسانه ها. موارد پیشین بر اساس ماده بیست قانون مجازات اسلامی بیان شد.
البته در تبصره آمده است که این مجازات بر شرکتها و موسسات دولتی، عمومی و عمومی غیردولتی مشغول به کارهای حاکمیتی اعمال نمیشود. به عبارتی دیگر، بر شرکتها و موسسات دولتی، عمومی و عمومی غیردولتی مشغول به اعمال حاکمیتی قابل مجازات نیستند.
برای دریافت خدمات حقوقی کسب و کارها از وینداد کمک بگیرید
ما با سال ها تجربه در زمینه امور حقوقی کسب و کارها با مدیران و صاحبان کسب و کار کمک می کنیم چالش ها حقوقی خود را سریغ و دقیق حل کنند و روی پیشرفت کارشان تمرکز بیشتری داشته باشند.
