قرارداد بروکری برنج + نمونه قرارداد و نکات حقوقی مهم

در دنیای امروز با افزایش پیچیدگی­های حوزه تجارت کالا، تلاش برای انجام بهترین و سودمندترین معاملات به شکلی تخصصی و حرفه­ای دنبال می­شود. بسیاری از عرصه­های دنیای تجارت مانند خرید و فروش کالاها، اراضی و املاک یا معامله در بازار بورس، با آنکه حامل فرصت­های مالی بی­شماری هستند، ممکن است به دلیل وجود فضای تخصصی و حقوقی خود، افراد سرمایه­گذار و کارفرمایان را به راحتی جذب نکنند.
به همین جهت، مشاغلی شکل گرفته­اند تا مانند پُلی بین خریداران و فروشندگان عمل کنند و در اصل، راه فعالیت­های تجاری تخصصی را برای افراد مختلف هموارتر کنند. در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به یکی از مهمترین مشاغل کارگزاری و قرارداد آن، یعنی قرارداد بروکری برنج می­پردازیم.
با ما همراه باشید.

بروکر کیست و چه کاری انجام می­دهد؟

کارگزار یا بُروکر (Broker) شخصی است حقیقی یا حقوقی که بین خریدار و فروشنده واسطه شده و در ازای برقراری ارتباط بین خریدار و فروشنده و فراهم آوردن شرایط معامله، کمیسیون مشخصی دریافت می­کند.

به بیان بهتر کارگزاران کسانی هستند که به مشتریان خود در بزنگاه­های پررونق بازار، از شیوه­های مختلف مانند ملاقات حضوری، تلفنی یا آنلاین، قیمت­های لحظه­ای و نوسانات بازار و شرایط آنی تجارت پر سود را اعلام می­کنند و از طریق این چنین مشاوره­ای، مشتری خود را به سمت معامله سودآور و به­صرفه موردنظر سوق می­دهند.

مشتریان هم در اکثر موارد، پیش­تر نزد کارگزاران خود طی قراردادی که ذکر خواهیم کرد، مبالغی سپرده تودیع کرده­اند که کارگزار در مواقع موردنیاز از آن برداشت و معاملات مشتری خود را انجام می­دهد. در واقع به­نوعی کارگزار در حکم وکیل مشتری خود عمل می­کند.

اصولاً هر کارگزار باید در حیطه تخصصی خود تجربه و مهارت کافی را داشته باشد تا بتواند بهترین موقعیت خرید یا فروش را به مشتری خود اعلام کند و از این طریق برای وی بیشترین سود و کمترین ضرر مالی را به همراه داشته باشد.
به طور مثال در تجارت برنج، کارگزاران رسمی وجود دارند که بین بازار و مشتریان خود واسطه شده و علاوه بر تشریح ساز و کارهای تجاری و ارائه تحلیل و مشاوره­های خرید و فروش برنج، عمل خرید و فروش را نیز برای آنها انجام می­دهند. شکل­گیری رابطه کارگزاری برنج نیازمند عقد قرارداد بروکری برنج است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

منظور از بروکری برنج چیست؟

حال که با مفهوم بروکری یا کارگزاری آشنا شده‌ایم، کمی در مورد بروکری برنج صحبت می‌کنیم.

به طور خلاصه بروکری برنج به شغلی گفته می‌شود که طی آن بروکر یا همان کارگزار، نیازهای کارفرما در خصوص خرید و فروش برنج را برطرف می‌کند.

اصولا یک کارگزار برنج با داشتن اطلاعات کامل و وسیع و بروز از انواع برنج، کشورها و شرکت‌های تولیدکننده و صادرکننده، اشخاص دخیل در امر کاشت و برداشت برنج و… می‌تواند کارفرمای خود را که ممکن است حقیقی یا حقوقی باشد، در راستای انتخاب بهترین نمونه برنج و حجم و فروشنده و… راهنمایی کند.

همانطور که می‌دانید برنج‌ها انواع مختلف و بسیار متنوعی دارند و پیدا کردن نمونه دقیق و مورد انتظار، کار نسبتا دشواری است. برنج‌ها در انواع مختلف، طارمی و هاشمی، صدری، دم سیاه، صدری، فجر، تابش، بهار، خزر، شیرودی، برنج قهوه‌ای، دانه بلند، دانه کوتاه، پوسته، سبوس و… یافت می‌شوند.

مثلا  فرض کنید که یک رستوران زنجیره‌ای در ایران مایل است تا به منوی خود برنج قهوه‌ای یا حتی برنج ایرانی سفید اضافه کند.

در این حالت، نیاز است تا یک بروکر برنج با داشتن ارتباطات داخلی و بین‌المللی در خصوص واردات و صادرات برنج، بهترین نوع برنج را برای کارفرمای خود انتخاب و خریداری کند.

بنابراین می‌توان گفت که اصولا قرارداد بروکری برنج به مواردی اختصاص دارد که تهیه برنج از نوع خاص و یا در حجم‌ها و وزن‌های بالا و عمده صورت می‌گیرد.

در ادامه بیشتر با قرارداد بروکری و به طور خاص بروکری برنج آشنا می‌شویم.

قرارداد بروکری چیست؟

رابطه قرارداد کارگزاری یا بروکری، رابطه­ای دوجانبه است که تابع رابطه قرارداد کار قرار می­گیرد. یعنی همانطور که در ماده ۷ قانون کار ذکر شده است در این قرارداد، کارگر (در این قرارداد همان کارگزار) در قبال دریافت حق­السعی (کمیسیون معاملات) عمل کارگزاری را برای مدتی معین انجام می­دهد. درواقع برای ایجاد رابطه بین مشتری و کارگزار، نیازمند تنظیم یک قرارداد کارِ کارگزاری هستیم که تابع بندهای عمومی قرارداد کار و برخی جزئیات مخصوص به قرارداد کارگزاری است.

در ادامه به مهم‌ترین بندهای قرارداد بروکری برنج اشاره می‌کنیم.

قرارداد بروکری برنج چه بندهایی دارد؟

خرید و فروش برنج توسط کارگزاران نیازمند تنظیم قرارداد بروکری برنج است که در ادامه به بندهای کاربردی آن اشاره کرده‌ایم.

مشخصات طرفین قرارداد بروکری برنج

در این بند باید مشخصات طرفین قرارداد با جزئیات کامل تصریح شود. مواردی مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی و کد پستی، شماره تماس و… از مهم‌ترین اطلاعات کارفرما و کارگزار است. همچنین در خصوص شخص حقوقی، یعنی شرکت استخدام‌کننده نیز باید شماره ثبتی شرکت هم قید شود.

موضوع قرارداد

موضوع نمونه قرارداد بروکری برنج باید ناظر به اهداف استخدام کارگزار برنج باشد. مثلا می‌توان در این بند قید کرد که موضوع قرارداد، استفاده از خدمات کارگزاری شخصی معین در جهت مشاوره در انتخاب بهترین نوع برنج برای خرید و بهترین زمان و روش برای این امر باشد.

مدت قرارداد بروکری برنج

با توجه به انواع قراردادهای کار، می‌توان مدت قرارداد را تعیین کرد. مثلا اگر قرارداد کار موقت یا غیرموقت یا کار معین و… باشد، مدت قرارداد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. اغلب برای استخدام کارگزار برنج، قراردادهای یکساله منعقد می‌شود و در صورت رضایت تمدید صورت می‌گیرد. همچنین باید به یاد داشت که می‌توان در بند مدت قرارداد، مدت خاصی را تحت عنوان دوره آزمایشی قلمداد کرد.

مبلغ قرارداد

از دیگر بندهای مهم قرارداد بروکری برنج، بند مربوط به دستمزد کارگزار است. تعیین دستمزد کارگزار می­تواند با شیوه­های مختلفی صورت بگیرد. ممکن است مبلغ مشخصی ماهانه به کارگزار تعلق بگیرد و یا بر اساس معاملاتی که کارگزار با موفقیت انجام می­دهد درصد مشخصی برای وی کیمیسیون معین شود و کارگزار به صورت پورسانتی کسب درآمد کند. در این قرارداد، شیوه درصدی مرسوم­تر از حقوق ثابت است.

تعهدات کارفرما

تعهدات کارفرما در قرارداد بروکری برنج شامل پرداخت به موقع دستمزد بروکر، تحت پوشش بیمه قرار دادن او، پرداخت پاداش و عیدی و اضافه کار و سنوات و… در مواعد خاص است.

همچنین می‌توان تصریح کرد که در صورت نارضایتی کارفرما از عملکرد کارگزار، کارفرما باید حداقل ۱۵روز قبل از اقدام به فسخ، به وی اطلاع بدهد.

تعهدات بروکر برنج (کارگزار)

در قرارداد بروکری برنج بایستی محدوده تعهد بروکر به روشنی مشخص شده باشد. به طور مثال یک کارگزار ممکن است تنها تعهدش در حد ارائه مشاوره و تحلیل بازار برای مشتری خود باقی بماند. اما ممکن است طرفین قرارداد توافق کنند که کارگزار حق انجام معامله را هم از طرف مشتری خود داشته باشد. این حق هم ممکن است محدود و یا وسیع شود. مثلاً ممکن است حق انجام معامله به کارگزار به صورت بی­قید و شرط و یا مشروط به شروطی نظیر هماهنگی قبلی با مشتری باشد. پس در انتخاب کارگزار و تعیین حدود وظایف او باید دقت کافی داشت تا ریسک ضرر مالی به حد پایینی برسد.
همچنین بسیار اهمیت دارد که با توجه به میزان تعهد کارگزار، مسئولیت وی واضح و روشن مشخص شود؛ چرا که کارگزار به لحاظ اقتصادی ماموریت­های ویژه­ای را بر عهده دارد که در صورت قصور و یا تقصیر وی ممکن است زیان­های بسیار شدیدی گریبان­گیر مشتری وی شود.

حل‌وفصل اختلافات

اصولا اختلافات قراردادهای کارگزاری در وهله اول به واسطه مذاکره و سازش قابلیت رفع دارند. اگر مذاکرات بین کارفرما و بروکر اثرگذار نبود، می‌توان ارجاع اختلاف به هیئت‌های حل اختلافات کارگر و کارفرمای استان را در این بند تصریح کرد.

محرمانگی اطلاعات

یکی از موضوعات مهم در نمونه قرارداد بروکری برنج، حفظ اسرار تجاری شرکت توسط کارگزار است. از آنجایی که گستره وظایف کارگزار در قراردادهای کارگزاری معمولا وسیع است، نیاز است تا با درج شرط محرمانگی اطلاعات، کارگزار را ملزم کرد که اطلاعات تجاری و معاملات کارفرما را تا مدتی معین یا به طور دائم افشا نکند.

احاله به قانون کار

از آنجایی که قرارداد بروکری برنج، از نوع قرارداد کار و تحت شمول قواعد قانون کار است، می‌توان بسیاری از موضوعات مانند مرخصی‌ها، بیمه و… را به مقررات قانون کار ارجاع داد و بندهای اضافی در این قرارداد را حذف کرد.

سایر بندها

برخی بندهای دیگر نظیر تعداد بندها یا نسخه‌های قرارداد و موارد اختتام قرارداد نیز می‌توانند در انتهای قرارداد بروکری برنج اضافه شوند.

نیاز به تنظیم قرارداد بروکری برنج دارید؟

در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به قراردادی بومی و پرنکته اشاره کردیم. قرارداد بروکری برنج مناسب واردکنندگان برنج به صورت انبوه و یا مشاغلی است که در حجم بالا خرید و فروش برنج انجام می‌دهند. انتخاب کارگزاری مناسب برای تجارت شما، اهمیت زیادی دارد چرا که کارگزاری­های رسمی و غیررسمی متعددی وجود دارند که از لحاظ زمینه تخصصی فعالیتشان با یکدیگر دارای تفاوتهایی هستند. پس اولین نکته در انتخاب کارگزار و بروکر مناسب، تشخیص زمینه تخصصی فعالیت آن است که مشابه تجارت موردنظر شما، یعنی تجارت برنج باشد. در وهله دوم باید دقت کرد بروکر مورد نظر به طور رسمی و تحت نظارت­های قانونی خاص باشد تا با اطمینان بیشتری سرنوشت تجارت خود را به آنها بسپارید.

در ادامه هم باید به قوانین و مقررات نهادیِ کارگزاری دقت داشت تا از وقوع مشکلات آتی جلوگیری شود. در مرحله آخر، تنظیم یک قرارداد دقیق و جامع کارگزاری می­تواند تجارت شما را تا حد بسیار زیادی بیمه کند. فراموش نکنید که در تنظیم قرارداد کارگزاری بندهایی نظیر تعهدات و مسئولیت کارگزار باید به دقت بررسی شود تا سرمایه شما به درستی مصرف شده و ریسک­های مالی آن به کمترین میزان خود برسد. ما در وینداد آماده‌­­ایم تا با ارائه مشاوره­‌های حقوقی، شما را در انتخاب بروکر مناسب و همچنین در تنظیم قرارداد بروکری برنج دقیق و بِروز، همراهی کنیم.