در سال‌های اخیر هوش مصنوعی رشد بسیار زیادی را داشته است و در صنایع و مشاغل مختلف مردم برای انواع فعالیت های خود از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. صنعت حقوقی هم از این قاعده مستثنا نیست، امروز وکلا و حقوقدانان برای پیشبرد فرایندهای کاری خود از مدل‌های مختلف هوش مصنوعی مثل ChatGPT، Gemeni و وینداد AI استفاده می‌کنند. در مقاله‌ای به اسم راهنمای جامع هوش‌مصنوعی حقوقی برای وکلا و حقوقدان‌های ایران (۱۴۰۴) ما مفصل به آموزش هوش مصنوعی حقوقی برای حقوقدانان پرداختیم. یکی از مهمترین نکات برای استفاده بهینه از هوش مصنوعی به کارگیری پرامپت‌های دقیق و درست برای گرفتن بهترین پاسخ از مدل است. در مقاله‌ای با
مهمترین نکته برای استفاده صحیح از هوش مصنوعی مولد این است که باید «پرامپت»های درست آماده کنید. پرامپت‌ها همان سؤالات یا دستوراتی هستند که در باکس چت وارد می‌کنید. واضح است هرچقدر پرامپت دقیق‌تر باشد، خروجی بهتر خواهد بود. این مقاله ۱۰۰ پرامپت عملی برای استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی حقوقی یا عمومی را به‌صورت موضوعی و گام‌به‌گام برای وکلای درون‌سازمانی در ایران ارائه می‌دهد. هر پرامپت طوری طراحی شده که با رویه‌ها و قوانین ایران هم‌خوانی داشته باشد و خروجی‌ها را برای مدیران کسب‌وکار و تیم‌های عملیاتی قابل‌فهم کند. ضمناً نکات امنیتی، حقوقی و رعایت محرمانگی در ارسال داده‌ها به سرویس‌های خارجی نیز در متن گنجانده شده است.
این پرامپت‌ها برای چه کسانی مناسب هستند؟
هدف این ممقاله ارائه مجموعه‌ای عملی، آماده اجرا و قابل‌کپی‌کردن در ابزارهای هوش مصنوعی حقوقی (AI) است. مدیران حقوقی، کارشناسان حقوقی و مشاوران حقوقی شرکت‌ها و همچنین وکلای پایه یک دادگستری که با شرکت‌ها و کسب‌وکارها کار می‌کنند مخاطبین اصلی این مطلب هستند. همچنین مدیران ارشد کسب‌وکارها، از مدیر مالی تا مدیر منابع انسانی و مدیرعامل و اعضای هییت مدیره نیز می‌توانند از این پرامپت‌های کاربردی هوش مصنوعی حقوقی استفاده کنند.
نکات مهمی که در استفاده از هوش مصنوعی حقوقی باید دقت کنید این است که:
- همیشه پرامپت را دقیق بنویسید: نقش، مخاطب، فرمت خروجی، قوانین مرجع (مثلاً «مطابق قانون تجارت الکترونیک ایران») را مشخص کنید.
- خروجی AI را به‌عنوان «پیش‌نویس» در نظر بگیرید و بازبینی حقوقی انسانی را الزامی کنید.
- برای جلوگیری از نشت محرمانگی، اطلاعات حساس را داده‌زدایی کنید یا از ابزارهایی مثل وینداد AI که اطلاعات را رمزنگاری می‌کنند استفاده کنید.
در ادامه این مطلب در حوزه‌های مختلف حقوقی پرامپت‌های پرکاربرد هر حوزه را به تفکیک آورده‌ایم. هر بخش شامل چند پرامپت کاربردی است که می‌توانید مستقیم در ابزار هوش مصنوعی حقوقی وارد کنید. پرامپت‌ها به زبان فارسی و منطبق با مسائل و مثال‌های عملی ایران نوشته شده‌اند.
پرامپت های قراردادهای تجاری (Commercial Contracts)
- تو یک وکیل ایرانی هستی. این قرارداد را از منظر تعهدات [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] و همچنین ماده‌های فسخ و حل اختلاف و تضامین تحلیل کن و ریسک‌ها را برای موکل من با توجه به عرف قراردادها و قوانین مربوطه به زبان ساده توضیح بده و پیشنهاد اصلاح بده.
- این قرارداد محرمانگی را از نظر ضمانت اجرا، تعهدات طرفین، حل اختلاف و موارد شامل محرمانگی از طرف [نام موکل خود در قرارداد را بنویسید] بررسی کن
- به عنوان یک وکیل متخصص در قراردادهای تجاری قدم به قدم فکر کن و این قرارداد [موضوع قرارداد را بنویسید] را از طرف [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] از نظر حقوقی، مالی و مالیاتی آنالیز کن
- این قرارداد را بررسی کن و به عنوان یک وکیل متخصص قراردادهای تجاری توضیح بده از چه طریقی ، [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] می‌تواند قرارداد را فسخ کن. حتما استانادات قانونی و قراردادی را ذکر کن
- یک قرارداد [موضوع قرارداد را بنویسید] برای من تنظیم کن. دقت کن که من طرف [کدام طرف قرارداد هستید؟ مثلا کارفرما یا پیمانکار] هستم و باید تمام منافع حقوقی و مالی من در نظر گرفته شود.
- به عنوان یک وکیل متخصص قراردادها به زبان ساده و قابل فهم در ۳۰۰ کلمه این قرارداد را خلاصه کن
- این قرارداد را از طرف [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] به صورت ماده به ماده و بند به بند از نظر حقوقی و قانونی به شکلی که تمام منافع من درنظر گرفته شود بررسی و اصلاح کن
- براساس قرارداد اپلود شده یک سند اقاله قرارداد تنظیم کن و در تنظیم این سند به موارد فسخ قرارداد دقت کن
پرامپت های حاکمیت شرکتی (Corporate Governance)
- به عنوان یک وکیل متخصص کسب‌وکارها قدم به قدم فکر کن و یک صفحه برای من آماده کن از مسئولیت‌های حقوقی اعضای هییت مدیره و مدیرعامل و در این متن به انواع مسئولیت‌های مدنی و کیفری مالیاتی توجه کن
- یک نمونه صورتجلسه هییت مدیره با رعایت ساختار و تشریفات مورد تایید اداره ثبت شرکت‌ها و قانون تجارت برای یک شرکت[نوع شرکت را بنویسید] تنظیم کن
- براساس آخرین روزنامه رسمی صاحبین امضای مجاز شرکت، سند مربوط به [نام و توضیحات سند را بنویسید] چه کسی باید امضا کند؟
- فهرستی از مهمترین مدارک حقوقی و قانونی شرکت باید در بایگانی باشد یا تهیه کن و توضیح بده که کاربرد هر سند چیست و کدام اسناد محرمانه است؟
- برای یک شرکت [نوع شرکت را بنویسید] به تاریخ ثبت [تاریخ ثبت شرکت را بنویسید] چه زمان‌هایی از سال مهم است که حتما باید یک کار حقوقی مثل تنظیم و ثبت صورتجلسه مجمع انجام شود؟
- تغییر آدرس شرکت[یا هر عمل دیگری مربوط به ویرایش اساسنامه] مطابق اساسنامه آپلود شده و قانون تجارت در دستور کار کدام مجمع یا هییت مدیره است؟
- مطابق قانون تجارت و سایر قوانین مربوطه به عنوان یک وکیل متخصص حقوق شرکت‌ها یک آیین نامه [نام آیین نامه را بنویسید مثل معاملاتی، تضاد منابع، انضباطی] برای من تنظیم کن
پرامپت های منابع انسانی و حقوق کار (Employment & Labor)
- به عنوان یک وکیل متخصص در منابع انسانی و مطابق قانون کار ایران و آیین نامه‌های اجرایی و بخشنامه‌های اداره کار یک قرارداد کار با مدت موقت برای موقعیت شغلی [نام موقعیت شغلی را بنویسید] تنظیم کن و تمامی تعهدات اختصاصی این موقعیت شغلی را هم بنویس
- ملاحظات قانونی قبل از قطع همکاری با کارمند یا مطابق قانون کار لیست کن (مستندسازی عملکرد، مهلت‌ها، مستحقات ترخیص، ایین نامه انضباطی)
- قدم به قدم فکر کن و به عنوان یک متخصص حقوق کار این قرارداد کار رو براساس قانون کار و سایر قوانین مرتبط از طرف [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] بررسی کن و مهمترین نکات قانونی و حقوقی که برای [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] مضر است یا مشخص کن و پیشنهادات اصلاحی بده
- عملکرد کارمند در ادامه پیام توضیح داده شده است. این عملکرد یا با قانون کار و رویه‌های حقوقی اداره کار تطبیق بده و به عنوان یک متخصص حقوق کار در خصوص راهکارهای قطع همکاری نظر بده
- مطابق قانون کار مهمترین ریسک ها و نکاتی که به عنوان کارفرما قبل از جذب کارمند باید به ان توجه کنم چیست؟
- مطابق قوانین کار، قوانین رقابت و قوانین مدنی ایران یک قرارداد محرمانگی و عدم رقابت با کارمند برای من تنظیم کن به طوری که منافع من پوشش داده بشه و غیرقانونی نباشه
پرامپت های دعاوی و اختلافات (Litigation & Disputes)
- برای اظهارنامه ای که اپلود شده یک پاسخ جامع و کامل بنویس به عنوان یک وکیل متخصص و اگر برای نوشتن پاسخ درست نیاز به اطلاعات بیشتر داری از من سوال کن
- مدارک پرونده شامل لوایح و اسناد حقوقی و قراردادها بارگزاری شده از طرف [نام خود یا موکل خود در قرارداد را بنویسید] ، این مدارک رو به عنوان یک وکیل بررسی کن و با قوانین و مقررات و همچنین ارای قضایی و نظریه های مشورتی قوه قضاییه تطبیق بده و یک خلاصه ای از وضعیت پرونده بده
- صفر تا صد فرایند طرح دعوای حقوق/کیفری در دستگاه قضایی ایران را توضیح بده
- تفاوت‌های بین دادگاه‌های صلح، دادسرا و دادگاه های حقوقی و کیفری را به طور کامل و ساده تشریح کن
- ما در شرکت با یک مشکلی مواجه هستیم [شرح مشکل را بنویسید] به عنوان یک وکیل متخصص در قوانین ایران قدم به قدم فکر کن و بگو برای حل این مشکل چه استراتژی حقوقی داشته باشیم؟
- در خصوص مشکل [شرح مشکل را بنویسید] بهتره شکایت کیفری کنیم یا حقوقی؟
- ماده حل اختلاف این قرارداد را بررسی کن و بگو بهترین روش برای پیشبرد شکایت روی این قرارداد چیست؟
پرامپت های تطبیق قوانین (Compliance)
- مطابق قانون تجارت الکترونیک، مصوبات فضای مجازی و سایر قوانین این حوزه یک شرایط و قوانین و سیاست حریم خصوصی برای وبسایت [موضوع وبسایت را بنویسید] با موضوع بنویس
- قدم به قدم فکر کن و یک پژوهش عمیق در خصوص قوانین و مقررات و آیین نامه های مرتبط با فعالیت شرکت [شرح فعالیت کسب و کار را کامل بنویسید] بنویس
- به عنوان یک متخصص حقوقی یک چک لیست کامل و دقیق درباره الزامات قانونی که ما برای راه اندازی محصول [شرح محصول را بنویسید] داریم تهیه کن.
- یک چک لیست کامل از قوانین و مقررات مهم و محدودیت های قانونی راه اندازی کسب‌وکار [شرح کسب‌وکار را بنویسید] در ایران برای من تهیه کن.
هوش مصنوعی حقوقی می‌تواند کارایی واحد حقوقی شرکت و یک وکیل را به‌طور چشمگیری افزایش دهد، اما تنها زمانی تبدیل به مزیت رقابتی واقعی می‌شود که همراه با چارچوب‌های محافظتی، فرآیندهای بازبینی انسانی و آگاهی از قوانین داخلی به‌کار رود. پرامپت‌های این راهنما ابزاری عملی برای خودکارسازی کارهای تکراری، تسریع بررسی قراردادها و آماده‌سازی پیش‌نویس‌های حرفه‌ای فراهم می‌کنند، مشروط بر اینکه خروجی‌ها همیشه توسط وکیل مسئول بازبینی شوند و اطلاعات حساس پیش از وارد شدن به سرویس‌های خارجی، ناشناس‌سازی یا محافظت شوند. پیشنهاد می‌کنیم با ساختن یک «کتابخانهٔ داخلی پرامپت»، تدوین یک سیاست کوتاه استفاده از AI و اجرای یک پایلوت کوچک آغاز کنید تا ارزش واقعی را گام‌به‌گام اثبات کنید. اگر بخواهید، تیم وینداد آماده همراهی در شخصی‌سازی پرامپت‌ها، آموزش عملی و راه‌اندازی محیط امن سازمانی برای شماست.
