تقسیم سهام در استارتاپ‌ها و مدیریت حق تقسیم سهام میان بنیانگذاران و کارکنان یک موضوع پر اختلافی می‌باشد. در این مطلب ما در صدد هستیم تا مولفه‌های مختلفی را که در این امر دخیل هستند برای شما توضیح دهیم.
سهام چیست؟
سهم یا سهام در واقع مالکیت جزئی بر شرکت را نشان می‌دهد. معمولا سهام میان بنیانگذاران، سرمایه‌گذاران و در برخی موارد میان کارکنان که در مراحل مقدماتی به آن پیوسته‌اند توزیع می‌شود.
عوامل موثر در تقسیم سهام در استارتاپ‌ها
تعیین ملاک‌هایی برای تقسیم صحیح و منصفانه بین سهام‌داران، سرمایه‌گذاران و کارکنان می‌تواند دلهره‌آور باشد. در زیر لیستی از عوامل مهم که در تقسیم سهام دخیل هستند، آورده شده است.
۱- ایده
معمولا کسی که ایده اصلی تشکیل شرکت را با خود می‌آورد مستحق دریافت مقدار بیشتری از مالکیت سهام است. البته این امر همیشه صادق نیست. گاهی ممکن است مشارکت سرمایه از صرف یک ایده ارزشمندتر باشد.
ارزش عقلایی تقسیم شده بین دو یا چند بنیان‌گذار به طور معمول باید بر مبنای یک ارزیابی واقع بینانه از مقدار نسبی کاری که در جهت توسعه توسط هر یک از آن‌ها انجام می‌شود، باشد.
به عنوان مثال در اینستاگرام یکی از دو بنیان‌گذار ۴۰ درصد سهام را در اختیار داشت به جهت اینکه ایده خلاقانه ای که منجر به تشکیل اینستاگرام شد را عرضه کرد. بنیان‌گذار دیگر که بعدها به این فرآیند پیوست ۱۰ درصد سهام را در اختیار گرفت.
۲- مرحله راه اندازی
قاعدتا بنیانگذاران و کارکنان شرکت که در مراحل اولیه راه اندازی یک کسب و کار به آن می‌پیوندند، مستحق دریافت سهم بیشتری هستند. این امر برای ایجاد انگیزه و پاداشی برای آن‌هاست که در فرض ریسک به سرمایه‌گذاری و کار روی آوردند.
۳- جایگزینی حقوق
گاهی اوقات بنیانگذاران و کارکنان تمایل دارند که سطح پایینی از حقوق را بپذیرند با این فرض که مالکیت سهام برای آن‌ها در آینده ارزشمندتر خواهد بود. یک مثال خوب در این زمینه طراح برند نایک است که به او ۳۵ دلار به همراه یک برگه سهام ارائه می‌شد که در حال حاضر ارزش آن ۶۴۰۰۰ دلار است.
۴- سرمایه اولیه
در تقسیم سهام در استارتاپ‌ها، مقدار سرمایه‌گذاری اولیه بر روی کسب و کار به عنوان یک درصد از ارزش‌گذاری راه‌اندازی ممکن است به درستی در توزیع سهام مورد توجه قرار گیرد. ممکن است به جای ۵۰/۵۰ فرض ۴۰/۶۰ در نظر گرفته شود به این دلیل که یکی از بنیانگذاران سرمایه اولیه بیشتری را ارائه داده است.
ملاحظات دیگری که در تقسیم سهام مهم تلقی می‌شوند:
– زمانی که هر کدام صرف توسعه کسب و کار می کنند
– توانایی حل مشکلات آینده بر مبنای ارتباطات حرفه‌ای فرد و تجربه.
– میزان مشارکت هر یک از افراد
– پارت تایم بودن یا تمام وقت بودن
برنامه زمانی وستینگ
صرف نظر از چگونگی تصمیم‌گیری برای تقسیم سهام در استارتاپ‌ها و بین بنیانگذاران ، بسیار توصیه می‌شود که یک برنامه زمانی وستینگ اجرا شود. برنامه زمانبندی وستینگ، جزئیات زمانی و چگونگی به اجرا گذاشتن سهام را که طبق قرارداد در گرو شرکت می‌باشد مشخص می‌کند. استفاده از این قرارداد می‌تواند در جهت حل مشکلات عدیده ای که در صورت خروج یکی از بنیانگذاران ممکن است برای شرکت به وجود بیاید، گام بردارد و پیشاپیش مانع بروز چنین مشکلاتی شود.
با این برنامه یک دوره زمانی ۴ الی ۵ ساله مشخص می شود که در صورتی که شخص به تمام تعهدات خودش عمل کرده باشد، در پایان هر سال مقداری از سهامش از رهن شرکت خارج می‌شود و در نهایت در انتهای دوره زمانی تعیین شده کل سهام از رهن شرکت خارج می‌شود.
[irp posts=’153′]
راهنمایی‌های کوتاه در مورد تقسیم سهام در استارتاپ‌ها
– کسانی که کمتر از ۱۰% سهام دارند، قاعدتا نباید به عنوان بنیان‌گذار در نظر گرفته شوند بلکه می‌بایست به عنوان اولین کارمندانی در نظر گرفته شوند که جبران ضررها و ریسک‌های آن‌ها به وسیله حقوق صورت بگیرد.
– تعداد زیاد بنیانگذاران مطلوب نیست بلکه دو بنیان‌گذار ایده آل است و حداکثر نباید این تعداد از ۴ نفر فراتر رود.
– این امر را به خاطر داشته باشید که سهام بیشتر به منزله تلاش بیشتر و مسئولیت بیشتر برای موفقیت شرکت است.
– مابه التفاوت های سهام را باید در نظر گرفت. به این معنی که ممکن است با ادامه روند یک کسب و کار ارزش یک سهام از میزانی که از همان ابتدا به آن تخصیص داده شده است، بیشتر شود. برای جلوگیری از این نابرابری‌ها باید از باز پرداحت سهام استفاده کرد.
نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر در خصوص تقسیم سهام در استارتاپ‌ها دارید؟
برای موفقیت در بازار پر رقابت بین المللی که رشد فزاینده ای نیز دارد، شما در مسیر کسب و کارتان نیاز به جذب و حفظ افرادی مستعد دارید. این امر برای کسب و کارهای نوپایی که هنوز در صحنه داخلی و بین الملی خود را نشناسانده‌اند، بدون پیشنهادات سهام وظیفه‌ای سخت به حساب می‌آید. پس بایستی اطمینان حاصل شود که از طرفی تقسیم سهام منصفانه باشد و از طرف دیگر بیشتر از میزانی که باید سهام ارائه نشود.
سلام و وقت بخیر
ممنون از مطالب خوبتون،خیلی بدرد بخور هستش .
من یه ایده پردازم و در زمینه ی بسته بندی گیاهان دارویی تخصص دارم .
الان قصد ثبت شرکت داریم و سه نفر هستیم .
ایده کلا مال خودمه
یه نفر هم به عنوان سرمایه گذار .
نفر سوم هم فعلا کارای ثبت شرکت و ثبت برند و سایت و خرید دستگاه و غیره رو برعهده داره و بعدا هم به من ملحق میشه .
بعد از ایجاد شرکت ،سرمایه گذار که هیچ کاری انجام نخواهد داد و خواهان تقسیم سود (نه سهام ) به این طریق است : سود حاصله ی رو هفتاد درصدش برا بازپرداخت سرمایه گذار اختصاص داده شود ،سی درصد هم در اختیار خود شرکت . بعد از بازگشت پول سرمایه گذار، خواهان تقسیم مساوی سهام و سود بین سه نفر هستش ؟
ممنون میشم راهنمایی کنید .
با سلام
لطفا در صورت امکان پرسش خود را شفاف تر بیان بفرمایید یا برای دریافت مشاوره درخواست خود را ارسال نمایید
بسیار مثمر ثمر بود
یکی از بهترین مقاله های تعیین سهام استارتاپ بود
ممنونم
خوشحالیم که این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته.
موفق باشید
نکات بسیاری از این مطلب آموختم
در شرف راه اندازی یک مجموعه هستم و با کمک این مطالب قطعا با آگاهی بیشتر و خطای کمتر در ادامه راه طی مسیر خواهم کرد. ممنونم از شما
با سپاس از نظر و همراهی شما