اگر می‌خواهید کسب‌وکار موفقی داشته باشید، دانستن قوانین و نکات حسابداری یکی از موارد مهم و ضروری است. حسابدارهای حرفه‌ای به تمامی نکات و قوانین مهم حوزه کاری خود مسلطند. فهم این قوانین و نکات به‌عنوان حسابدار یا حتی صاحب کسب‌وکار، برای شما ضروری‌ست.
در این مقاله با معرفی کامل قوانین کاربردی حسابداری، استانداردها و نکات حسابداری را بیان خواهیم کرد.
قوانین کاربردی حسابداران
حسابداران در کار خود با مجموعه‌ای از قوانین و مقررات مالیاتی مواجه هستند که بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند عواقب جدی و جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. آشنایی با تغییرات قوانین و کاربرد آن‌ها از نکاتی است که در زمینه حسابداری کسب و کار باید به آن توجه داشته باشید. تسلط بر این قوانین به حسابداران کمک می‌کند تا خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهند، همچنین موجب حفظ اعتبار و سلامت مالی حسابداری شرکت‌های تجاری و کسب‌وکارها نیز خواهد شد.
برخی از قوانین کاربردی حسابداران که در زمینه‌های مختلف به آن نیاز خواهند داشت، شامل موارد زیر هستند:
قوانین مالیاتی
مهم‌ترین قوانین مالیاتی که یک حسابدار باید بداند، شامل قوانین مربوط به مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد، معافیت‌های مالیاتی و مقررات مربوط به اظهارنامه‌های مالیاتی، قانون مالیاتهای مستقیم و بخشنامههای مالیاتی هستند.
این قوانین به حسابداران کسب‌وکار کمک می‌کند تا بتوانند مالیات شرکت‌ها را به موقع و سر وقت پرداخت کنند.
اگر شما نیز می‌خواهید حسابدار حرفه‌ای باشید باید با تطبیق و مطالعه این قوانین و بخشنامه‌ها، اطلاعات مالیاتی‌تان را بالا ببرید و با تصمیمات درستی که می‌گیرید، کسب‌وکار را از متحمل شدن ضررهای مالیاتی نجات دهید.
آیین نامه تحریر دفاتر قانونی
این آییننامه برای حسابدارانی است که در شرکت‌های کار می‌کنند که مطابق با قانون تجارت در کسب‌وکار خود از دفاتر قانونی استفاده می‌کنند. طبق آییننامه تحریر دفاتر قانونی، حسابداران باید با رعایت شرایط ذکر شده در این آییننامه، دفاتر پلمپ را تحریر کنند و به اداره دارایی تحویل دهند. پلمپ دفاتر توسط اداره ثبت شرکت‌ها انجام می‌شود اما مرجع رسیدگی به آن، اداره مالیات است.
قانون مالیات بر ارزش افزوده
این قانون از آن‌جایی برای حسابداران کاربرد دارد که فعالان اقتصادی باید ارزش افزوده خدمات و کالاهای خود را طبق این قانون در اظهارنامه‌ای ذکر کنند. مهم‌ترین اصل حسابداری، اطلاع از چگونگی تنظیم و تدوین اسناد گزارشات مالی است. چنانچه در هنگام پر کردن این اظهارنامه شما به عنوان حسابدار شرکت، بر قانون مالیات بر ارزش افزوده و نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه تسلط نداشته باشید، باعث مشکلات و جرایم مالیاتی زیادی را برای آن شرکت خواهید شد.
قانون کار
اگر حسابداری هستید که تعیین حقوق و مزایای کارمندان جزو وظایف تان است، باید بدانید که قانون کار، قانونی است که به روابط فی‌مابین کارگر و کارفرما می‌پردازد. این قانون کاربردی برای حسابداران این امکان را فراهم می‌کند که با استفاده از چهارچوبی که در مفاد آن بیان شده است، یک قرارداد درست و سنجیده تنظیم کنند. چرا که برخلاف سایر انواع قراردادهای همکاری علاوه‌بر دستمزد باید حقوق و مزایای قانونی نیز تعیین شوند.
قانون تامین اجتماعی
این قانون به نوعی مکمل قانون کار است. مواردی مانند بیمه، بازنشستگی، از کارافتادگی و غیره در قانون تامین اجتماعی بررسی شده است. در حسابداری کسب و کارهای کوچک، برخی اوقات، این قانون و مفاد آن به کلی نادیده گرفته می‌شود و بی‌اطلاعی از محتوای این قانون می‌تواند در زمینه اطلاع از میزان درصد مالیات، معافیت‌ها و غیره به کسب‌وکار شما ضربه بزند.
قانون تجارت
اگر حسابدار شرکت هستید مانند؛ شرکت‌های سهامی عام، شرکت‌های سهامی خاص و امثالهم، نکته مهم این است که هر کدام از شرکت‌ها بر اساس قانون تجارت و لایحه اصلاحی آن، دارای یک سری قوانین و چهارچوب از مرحله شکل‌گیری خود تا اداره و انحلال هستند.
در حسابداری شرکت‌های تجاری، تسلط بر قانون تجارت یکی از مهم‌ترین مهارت‌هاست.
قوانین مربوط به چک
با تغییر و صدور قانون جدید چک، به عنوان یک ابزار مالی پرکاربرد در تجارت ایران، هر حسابداری باید قوانین به روز مرتبط با این سند معاملاتی را بداند.
حسابداران باید با چک و مفاد قوانین آن مانند؛ صدور چک، دریافت چک، چگونگی اعتراض به عدم وصول چک و… آشنا باشند زیرا استفاده از چک در کسب‌وکارها رواج بسیاری دارد.
سایر قوانین
علاوه بر قوانینی که ذکر کردیم، قوانین و نکات حسابداری دیگری نیز هستند که دانستنشان برای هر حسابداری ضروری است. مانند: قوانین مرتبط با تخلفات مالیاتی که در قانون مجازات اسلامی بررسی می‌شود یا قانون حمایت از حقوق مصرف‌کننده که به مواردی می‌پردازد که تولیدکننده باید قیمت‌گذاری درستی روی محصول خود داشته باشد و قوانین محاسباتی مربوط به این حوزه، مفاهیم مرتبط با عمده فروشی و خرده فروشی و انواع حسابداری آن و قوانین مربوط به قیمت گذاری که برعهده حسابداران است.
استانداردهای حسابداری چیست؟
یکی از مهم‌ترین چهارچوب‌هایی که یک حسابدار بر آن تسلط دارد، استانداردهای حسابداری سازمان حسابرسی کشور است که در آن دستوالعمل‌هایی برای اینکه حسابدار در شرایط گوناگون چه رفتارهایی باید داشته باشد، بیان شده است.
این استانداردها برای گزارش صورت‌های مالی و جمع‌آوری اطلاعات مفید در مورد اوضاع مالی کسب‌وکار، عملکرد مالی آن و میزان ریسک آن کاربرد دارد.
نکات کاربردی حسابداری برای مشاغل و کسب و کارهای کوچک
قوانین و نکات حسابداری کسب و کارهای کوچک ممکن است کمی متفاوت باشد. اگر صاحب کسب‌وکار کوچکی هستید، نکات کاربردی حسابداری باعث می‌شود تا کنترل بهتری بر امور مالی کسب و کار خود داشته باشید.
۱. حساب کار را از حساب شخصی جدا کنید
اولین کمکی که حسابداری به کسب‌وکار شما می‌کند این است که گستره تمامی تراکنش‌های مالی شما را مشخص می‌کند. در مشاغل خرد شما می‌توانید با جدا کردن حساب شخصی از حساب کاری این کار را انجام دهید.
۲. بودجه مشخص داشته باشید
اگر می‌خواهید از همان ابتدا مدیریت کسب‌وکار خود را به خوبی انجام دهید، یک بودجه مشخص داشته باشید. این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید تصمیمات واقع‌بینانه‌تری بگیرید و نگران کمبود منابع مالی نباشید.
۳. تراکنش‌های مالی خود را ثبت کنید
وقتی محصول یا خدماتی را می‌فروشید فاکتور ارائه کنید و در زمانی که خریدی انجام می‌دهید، همیشه رسید دریافت کنید. این اسناد می‌توانید در گزارشات دارایی کسب‌وکار به شما کمک کند.
۴. مهلت‌های مالیاتی را فراموش نکنید
یکی از وظایف حسابدار کسب‌وکار شما این است که با به خاطر داشتن تاریخ ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی و گزارشات مالی، سلامت مالی کسب‌وکار شما را تضمین کند. اگر کسب‌وکار کوچکی دارید و این بخش از کارها همچنان به عهده خودتان است، مهلت‌های مالیاتی را به خاطر داشته باشید.
۵. از نرم‌افزارهای حسابداری استفاده کنید
اگر دانش فنی حسابداری ندارید و درباره قوانین و نکات حسابداری چیز زیادی نمی‌دانید، نرم‌افزارهای حسابداری بسیار کاربردی هستند. این روزها برنامه‌های حسابداری متنوعی وجود دارند که برای کمک به صاحبان مشاغل کوچک طراحی شده‌اند تا هزینه‌ها، تراکنش‌ها و مالیاتهای خود را در یک جا مشاهده کنند.
این نرم‌افزارها به شما کمک می‌کنند تا سوابق مالی خود را ارزیابی کنید و حتی ابزار مفیدی برای حسابدار شما هستند زیرا به شما این امکان را می‌دهند که تمام اطلاعات کسب و کار خود را به راحتی با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
بهترین وب‌سایت‌های کاربردی حسابداری
با توجه به قوانین و سیاست‌های جدید حسابداری، به عنوان صاحب کسب‌وکار یا یک حسابدار حرفه‌ای باید با جدیدترین قوانین و دستورالعمل‌های حسابداری آشنا باشید. در اینجا پرکاربردترین سایت‌های حسابداری را بیان خواهیم کرد:
- سایت سازمان حسابرسی: در این سامانه می‌توانید به دنبال استانداردهای حسابداری و مقررات و اصول حسابرسی و جدیدترین اخبار این حوزه بگردید.
- سایت سازمان امور مالیاتی کشور: کمتر کسی را می یابید که با این سامانه ناآشنا باشد. این وب سایت یک سامانه جامع برای انجام تمامی تکالیف مالیاتی مودیان، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی است.
- سامانه عملیات الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده: در این سامانه می‌توانید خدمات مختلف مالیاتی مانند مالیات بر ارزش افزوده، تسلیم گزارش‌های سه‌ماهه، استعلام اعتبار مالیاتی مودیان، پرداخت قبوض مالیاتی، پرداخت و درخواست استرداد وجوه خروج از کشور و غیره را پیگیری کنید.
جمع‌بندی
برای یک حسابدار، آگاهی از قوانین و نکات حسابداری، آییننامه تحریر دفاتر قانونی، قانون کار، قانون تامین اجتماعی، قانون تجارت و قوانین مربوط به چک ضروری است. همچنین، تسلط بر استانداردهای حسابداری و استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری و بهره‌گیری از وب‌سایت‌های کاربردی به انجام وظایف حسابداری به نحو احسن کمک می‌کند و از ضررهای مالیاتی جلوگیری می‌کند.
سوالات متداول
دانستن چه قوانینی برای یک حسابدار ضروری است؟
آگاهی از قوانین مالیاتی (مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتهای مستقیم، بخشنامههای مالیاتی)، آییننامه تحریر دفاتر قانونی، قانون کار، قانون تامین اجتماعی، قانون تجارت و قوانین مربوط به چک برای حسابداران ضروری است.
چگونه می‌توانم در حسابداری کسب‌وکارهای کوچک موفق باشم؟
با جدا کردن حساب کار از حساب شخصی، داشتن بودجه مشخص، ثبت تراکنش‌های مالی، رعایت مهلت‌های مالیاتی و استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری، می‌توانید کنترل بهتری بر امور مالی کسب‌وکار خود داشته باشید.
