تبدیل سهام و انتقال آن به عنوان یک فرآیند کلیدی در مدیریت و توسعه کسب‌وکار، نقشی حیاتی در تنظیم ساختار مالی و تجاری شرکت‌ها ایفا می‌کند. این مقاله به بررسی جزئیات این فرآیندها، از جمله روش‌های قانونی و مالی برای تبدیل سهام و نحوه انتقال آن، می‌پردازد و راهنمایی جامع برای مدیران و سرمایه‌گذاران به منظور اتخاذ تصمیمات مؤثر در این زمینه ارائه می‌دهد.
انواع سهام در شرکتهای سهامی
در قانون تجارت، سهم قسمتی از سرمایه شرکتهای سهامی معرفی شده که میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب سهم را مشخص می‌کند. به عنوان نماینده تعداد سهمی که هر شخص در یک شرکت سهامی دارد نیز اوراقی تهیه شده که ورق سهم نام دارند. این اوراق به راحتی قابلیت معامله شدن دارند و می‌توانید به هر شخصی که تمایل دارید آن را بفروشید.
این از تعریف سهم؛ اما سوال ما این بود که این سهام چه انواعی دارد؟ به طور کلی سه نوع سهام در قانون تجارت تعریف شده است که شامل سهام با نام، سهام بی نام و سهام ممتاز است. البته علاوه بر سهام ثبت شده در قانون، انواع دیگری از سهام نیز وجود دارد که عبارتند از سهام نقدی و غیر نقدی، سهام موسس و سهام انتفاعی.
تبدیل سهام بانام به سهام بی‌نام
برای تبدیل سهام شرکت و تبدیل سهام با نام به سهام بی‌نام این مسئله باید یک مرتبه در روزنامه آگهی شود. پس از انتشار آگهی مهلتی به صاحبان سهام داده میشود تا بتوانند در صورت تمایل سهام با نام خود را بی نام کنند. فرصتی که به سهامداران داده میشود مدت متغیری است و خود صاحبان شرکت آن را تعیین می‌کنند اما طبق قانون این مهلت نباید از دو ماه کمتر باشد.
پس از اتمام فرصت دو ماهه اگر سهام تبدیل نشده‌ای باقی مانده باشد به اندازه آن سهام بی نام صادر میشود و از آن‌ها در شرکت مرکزی نگهداری میشود. پس از تبدیل کامل تمام سهم‌ها یا تمام شدن فرصت سهامداران برای تبدیل، شرکت سهامی باید مرجعی که شرکت را در آن به ثبت رسانده‌اند آگاه کرده و به او درباره تغییرات سهام خود اطلاع دهد. این مرجع نیز با انتشار تغییرات انجام شده در روزنامه مردم را از آن‌ها مطلع می‌کند.
تبدیل سهام بی‌نام به سهام با نام
برای تبدیل سهام بی‌نام به سهام با نام نیز باید در روزنامه آگهی صادر شود. برخلاف تبدیل قبلی این بار سه بار در روزنامه آگهی منتشر میشود و بین هر دو آگهی باید پنج روز فاصله باشد. مهلت مراجعه سهامداران نیز این بار حداکثر شش ماه است. این مهلت شش ماهه از تاریخ اولین انتشار محاسبه میشود.
پس از اینکه این مهلت حداکثر شش ماهه تمام شد، تمامی سهامی که بی نام باقی مانده‌اند باطل می‌شوند. پس از ابطال اما معادل آن‌ها سهام با نام صادر میشود اما در شرکت ثبت نمی‌شوند بلکه با روش شرکت در بازار بورس یا آگهی حراج به فروش می‌رسند.
در صورت نیاز به آگهی حراج، تا سقف یک ماه بعد از تمام شدن مهلت حداکثر شش ماهه سهامداران، یک آگهی در روزنامه منتشر میشود. پس از انتشار آگهی بین ده روز تا یک ماه این آگهی اعتبار داشته و سهام با حراج مشخص شده به فروش می‌رسند.
مراحل تبدیل سهام
همان طور که در دو قسمت قبلی گفتیم تشریفات و کارهایی برای انجام گرفتن تبدیل سهام لازم است. به انجام رساندن این مراحل زمان‌بر بوده و به فوریت صورت نمی‌گیرد. مدت زمان فرآیند تبدیل بستگی به این دارد که می‌خواهید کدام یک از انواع سهام را به دیگری تبدیل کنید.
البته به خاطر اینکه شناختن صاحب یک سهم بی نام سخت‌تر از شناختن صاحب یک سهم با نام است به همین دلیل فرآیند تبدیل سهام از بی نام به با نام تشریفات بیشتری داشته و مدت زمان بیشتری طول می‌کشد. با این حال بعضی قسمت‌های این فرآیند زمان انعطاف پذیری دارند و تا حدودی صاحب شرکت می‌تواند فرآیند تبدیل سهام شرکت را طولانی‌تر یا کوتاه‌تر کند.
نحوه تبدیل سهام عادی به سهام ممتاز
سهام ممتاز یعنی سهمی که صاحب آن از یکسری اولویت‌ها و امتیازات بیشتر نسبت به سایر سهامداران برخوردار است. اهدای سود بیشتر از درآمد شرکت به سهامداران ممتاز، در زمان منحل شدن شرکت مبلغ اسمی سهام ممتاز به صاحبان آن‌ها اهدا میشود، پرداخت مبلغ کمتر برای مبلغ اسمی سهام، زیان نکردن سهامداران ممتاز از زیان شرکت و غیره از جمله مهم‌ترین امتیازات صاحبان سهام‌های ممتاز هستند.
تبدیل سهام عادی به سهام ممتاز از طریق رای گیری بین صاحبان سهام ممتاز شرکت امکان پذیر است. شرکت‌هایی که فعالیت‌هایی در بورس اوراق بهادار دارند نمی‌توانند سهام ممتاز داشته باشند و سهام آن‌ها همه عادی است. علاوه بر تبدیل سهام شرکت گاهی ممکن است صاحب سهام تمایل داشته باشد کار انتقال سهام شرکت را انجام دهد. نحوه این کار را در قسمت بعدی به طور کامل برای شما توضیح دادیم.
انتقال سهام در شرکتهای سهامی
انتقال سهم بی نام اصطلاحا به قبض و اقباض انجام میشود. یعنی هنگام انتقال سهم بی نام یا معامله آن خریدار سهم را از فروشنده آن می‌گیرد، به این کار قبض گفته میشود. خریدار پس از قبض، مبلغی معادل ارزش سهم را به فروشنده تحویل می‌دهد، این کار نیز اقباض نام گرفته است.
انتقال سهام با نام باید در دفتری به نام دفتر ثبت سهام شرکت ثبت شود. برای رسمیت یافتن این انتقال، انتقال دهنده سهم یا نماینده قانونی او باید حتما این انتقال را پس از ثبت شدن در دفتر ثبت، تایید کنند. این تائید با امضا کردن انتقال انجام میشود.
ورقه سهام در شرکت سهامی
ورقه سهام در شرکت سهامی سندی است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر بخشی از سرمایه شرکت و حقوق مرتبط با آن، مانند حق رای و دریافت سود سهام است. تمامی اطلاعات لازم درباره سهام دار و سهام او در شرکت در این ورق به ثبت می‌رسند. این ورقه هم برای تبدیل سهام شرکت و هم برای انتقال سهام شرکت ضروری است.
جمع بندی
در نهایت باید گفت که سه نوع سهم به شکل قانونی در شرکتهای سهامی وجود دارد در این مقاله به طور کامل آن‌ها را به شما معرفی کردیم. سپس چگونگی تبدیل شدن این سهم‌ها به یکدیگر را نیز توضیح دادیم. هر کدام از این تبدیل و انتقال‌ها تشریفات و مراحل قانونی دارند که باید حتما طی شوند.
مجموعه وینداد با مشاوره حقوقی، فرایند تبدیل سهام و نحوه مدیریت انتقال آن را برای شرکت‌ها تسهیل می‌کند تا از لحاظ حقوقی و مالی مطابق با مقررات عمل کنند. برای مشاوره و همچنین تنظیم دفتر سهام می‌توانید با کارشناسان ثبتی وینداد در تماس باشید. همچنین می‌توانید سوالات خود را در بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
چند نوع سهام در شرکتهای سهامی وجود دارد؟
رایجترین انواع سهام در شرکتهای سهامی شامل سهام با نام، سهام بی نام و سهام هستند.
انتقال سهام بی نام چگونه انجام میشود؟
این انتقال از طریق قبض و اقباض انجام میشود و تشریفات قانونی ندارد.
