در دنیای استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا، مفاهیم و موضوعات مختلفی وجود دارند که بسیاری از متقاضیان ورود به کسب‌وکارها از آن بی‌خبرند. MVP نیز یکی از همین مفاهیم است که باید از آن آگاه بود.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به موضوع MVP استارتاپ می‌پردازیم و نکات مهم این مفهوم را مرور و بررسی می‌کنیم.
منظور از MVP چیست؟
MVP مخفف عبارت Minimum Viable Product، به معنای «حداقل محصول پذیرفتنی» است. این اصطلاح که در حقوق استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا و جوان رواج دارد به معنای به دست آوردن نمونه اولیه از محصول نهایی برای عرضه بازار است.
منظور از «حداقل» در این عبارت، محصولی است که با کمترین منابع و مواد ساخته شده است و اصولا فاقد امکان عرضه عمومی به بازار است.
منظور از «پذیرفتنی» نیز، وجود مقدار قابل قبولی از امکانات و ویژگی‌های مد نظر موسسان استارتاپ در محصول تولیدی مورد نظر است.
به طور مثال اگر یک استارتاپ در حوزه تولید نرم افزاری برای خدمات حقوقی فعالیت می‌کند برای عرضه MVP باید لااقل نسخه دمو و اولیه نرم افزار را همراه با امکانات مورد نظر (تنظیم قرارداد، درخواست وکیل و…) تولید کند.
هدف از ساخت MVP چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت استارتاپ‌ها با ساختن MVP اهداف زیر را دنبال می‌کنند:
– ارزیابی موفقیت یک محصول با استفاده از حداقل منابع موردنیاز
– عرضه سریع‌تر محصولات به مشتریان
– ساخت نمونه اولیه و توسعه و بهینه‌سازی محصول در آینده
– صرفه‌جویی در زمان و هزینه و تمرکز بر ویژگی‌های مهم‌تر به نسبت سایر بخش‌ها
– نمایش ظرفیت استارتاپ در ساخت محصول مورد نیاز
مزایای داشتن MVP برای استارتاپ چیست؟
علاوه بر موارد بالا، می‌توان گفت که ساخت ام وی پی مزایای زیادی را برای کسب‌وکار و موسسان آن به همراه خواهد داشت. برخی از این مزایا در ادامه آمده است:
-
کاهش هزینه‌های ساخت و بهینه‌سازی محصول
باید به یاد داشت که راه‌اندازی یک استارتاپ و تولید محصولات قدرتمند و پرفروش، نیازمند داشتن سرمایه و تخصصی بالاست.
به طور مثال برای تاسیس یک کسب‌وکار قدرتمند استارتاپی شاید صرف صدها میلیون هزینه نیاز باشد. تردیدی نیست که هرچه پروژه بزرگتر باشد، به دنبال آن هزینه‌های ساخت محصول بیشتر هم می‌شود. با این حال، با استفاده از ام وی پی، می‌توان با حداقل منابع، محصولی قابل قبول تولید کرد.
فراموش نکنید که اصولا استارتاپ‌ها در ابتدای راه خود اغلب شکست‌های متعددی را تجربه می‌کنند. به همین خاطر استفاده از MVP به علت کم‌هزینه بودن، سبب می‌شود ریسک از دست رفتن سرمایه به حداقل ممکن برسد.
-
سنجش موفقیت استارتاپ
یکی از کارکردهای اصلی ام وی پی، سنجش میزان موفقیت استارتاپ است. به طرو مثال فرض کنید یک استارتاپ قصد دارد تا یک بازی برای تلفن همراه بسازد. با استفاده از نسخه ام وی پی، می‌توان میزان موفقیت بازی رو پیشبینی کرد. تعداد دانلودها، رضایت کاربران، پرداخت‌های مالی درون‌برنامه‌ای و… همه و همه می‌توانند مانند یک ماکت و نقشه اولیه، موفقیت کار را پیشبینی کنند.
شاید بتوان گف یکی از مقاصد اصلی استارتاپ‌ها از ساخت MVP همین سنجش موفقیت و تصمیم‌گیری در خصوص ادامه پروژه یا توقف آن است.
-
جلب مشتریان اولیه
جلب مشتریان اولیه به معنای پیدا کردن مخاطبانی است که با حداقل محصول پذیرفتنی استارتاپ ارتباط برقرار کرده‌اند. زمانی که ام وی پی به بازار عرضه می‌شود، قطعا اشخاصی نسبت به آن استقبال نشان می‌دهند. این اشخاص همان مشتریان اولیه و بالقوه شما هستند که پس از عرضه عمومی محصول، به احتمال فراوان مشتری ثابت شما خواهند شد.
با یک MVP می‌توان نوعی بازاریابی اولیه را از طریق همان قشر محدود مشتریان کلید زد که به شکل فراگیری ادامه پیدا می‌کند.
-
دریافت نظرات مشتریان اولیه
به عقیده بسیاری افراد، دریافت بازخورد از مشتریان، یکی از رموز پیشرفت پروژه و موفقیت استارتاپ است. عرضه MVP می‌تواند این هدف را تامین کند. برای این منظور توصیه می‌شود پس از ارائه محصول اولیه، تا حد ممکن سازوکارهای دریافت بازخورد مشتریان را فراهم کنید و در تلاش برای رفع ایرادات احتمالی باشید.
استفاده از فرم‌های نظرسنجی ایمیلی، تلفنی، پیامکی یا امتیازدهی درون‌برنامه‌ای می‌تواند یکی از راهکارهای مهم برای دریافت نظرات مشتریان باشد.
-
صرفه‌جویی در زمان
اصولا طراحی و ساخت یک ام وی پی، به نسبت نمونه اصلی و محصول نهایی، زمان بسیار کمتری می‌خواهد. به همین خاطر کسب و کارها می‌توانند از این طریق با صرفه جویی بسیار زیادی در زمان، به نتیجه مورد نظر خود برسند.
تردیدی نیست که اگر کمال‌گرایی افراطی در راه‌آندازی استارتاپ وجود داشته باشد، موسسان ترجیح می‌دهند محصول نهایی خود را با صرف زمان و هزینه بسیار زیاد و وسواس بالا به بازار عرضه کنند که این موضوع سبب می‌شود بسیاری از فرصت‌های کوتاه مدت تجاری از دست برود.
به همین خاطر همواره توصیه می‌شود که استارتاپ‌ها به نسخه اولیه قابل قبول محصول خود اکتفا کنند و سپس با رفع ایرادات نسخه اول، محصول خود را در بازار تثبیت کنند. مجددا تاکید می‌شود که امکان شکست پروژه در استارتاپ‌ها همواره وجود دارد، به همین خاطر استفاده از MVP یک راهکار مناسب به حساب می‌آید.
۶. جذب سرمایه آسان‌تر
احتمالا تایید می‌کنید که پول و سرمایه یک رکن اساسی و حیاتی برای شروع و موفقیت یک استارتاپ است. همچنین می‌دانید که جذب سرمایه در بسیاری از موارد اصلا کار ساده‌ای نیست و نیازمند وجود عوامل مختلفی است.
جلب اعتماد سرمایه‌گذاران زمانی اتفاق می‌افتد که شما از حد ایده‌پردازی فراتر بروید. ساخت یک ام وی پی می‌تواند تا حد بسیار زیادی سرمایه‌گذاران را مجاب کند که شما در کار خود جدی و با برنامه هستید. به همین خاطر همواره به یاد داشته باشید که از طریق یک ام وی پی می‌توانید جذب سرمایه آسانتری را تجربه کنید.
مدل‌های مناسب برای ام وی پی چیست؟
برای ساخت یک ام وی پی مناسب، می‌هوان از چند روش و مدل معروف استفاده کرد:
مدل جادوگر شهر اُز
در این مدل، استارتاپ محصولی شبیه محصول واقعی و با ویژگی‌ها و عملکرد آن را مشتری نشان می‌دهد. سپس با دریافت تایید مشتری، اقدام به تولید یا سفارش محصول می‌کند.
مثلا تصور کنید یک استارتاپ فروش خودروی دست دوم، ابتدا تصاویر خودروهای دست دوم فروشی در شهر را روی سایت خود آپلود می‌کند، سپس با تمایل یک کاربر به خرید خودرو، استارتاپ اقدام به خرید خودرو از صاحب قبلی می‌کند و آن را به خریدار جدید می‌فروشد. در این حالت نیازی به داشتن انبار یا تجهیزات برای نگهداری محصولات نیست و می‌توان به راحتی آن را فراهم کرد. همچنین به استارتاپ کمک می‌کند تا تقاضای واقعی مشتریان را مشاهده کند و سپس دست به خرید بزند.
مدل تدریجی
در این روش، استارتاپ برای تولید MVP، به شکل تکه تکه و مرحله به مرحله عمل می‌کند. به این معنا که ابتدا مرحله اول از محصول به مشتری عرضه می‌شود سپس به شکل یک فرآیند تکمیلی، محصول توسعه می‌یابد و در نهایت موافقت مشتری برای خرید را اخذ می‌کند.
مدل تولید محتوای تصویری
در این مدل، استارتاپ به جای تولید ام وی پی واقعی، تیزر یا تصاویری از آن را به نمایش درمی‌آورد. این تولید محتوای تصویری حتی می‌تواند به شکل انیمیشنی و غیرواقعی نیز انجام شود.
این روش بیشتر در مواقعی به کار گرفته می‌شود که تولید محصول اولیه یا همان ام وی پی هم زمانبر و هم هزینه‌بردار باشد. بسیاری از بزرگترین استارتاپ‌ها و شرکت‌های جهان با استفاده از همین روش توانسته‌اند در ابتدای راه موفق شوند. به طور مثال دراپ باکس (Dropbox) شرکتی است که از روش تولید محتوای تصویری برای عرضه محصول خود به مشتریان و سرمایه‌گذاران استفاده کرده است و موفقیت‌های چشمگیری نیز به همراه داشته است.
مدل صفحه فرود یا لندینگ پیج
صفحه فرود یا لندیگ به صفحه‌ای از وبسایت گفته می‌شود که کاربران به آن هدایت می‌شوند. یک صفحه فرود دقیق و پرمحتوا می‌تواند مانند یک ام پی وی عمل کند و بدون کمترین هزینه‌ای، اشخاص را با کسب‌وکار و محصولات و خدمات شما آشنا کند.
در صفحه فرود می‌توان از مشتریان تقاضا برای اقدام کرد و آنها را به ثبت نام، ثبت ایمیل، شرکت در مسابقه، شرکت در نظرسنجی، خرید محصولات و خدمات، اشتراک‌گذاری محتوا و دریافت تخفیف، کلیک بر لینک‌های خارجی و داخلی و… متمایل کرد.
اگرچه داشتن صفحه فرود بیشتر یک ابزار بازاریابی شناخته می‌شود، اما می‌توان اطلاعات ارزشمندی از علاقه اشخاص به استارتاپ شما جمع‌آوری کرد.
در اصل، نکته مهم در استفاده از صفحه فرود، تحلیل آمار و دریافت نتایج است. شما می‌توانید با این روش، علاقه مشتریان، کیفیت خدمات، برآورد قیمت‌گذاری و غیره را انجام دهید. همچنین فراموش نکنید که می‌توانید در این مسیر از ابزارهای جدید فناوری مانند گوگل ادوردز و… نیز استفاده کنید.
مدل بروزرسانی وبلاگ
استفاده از وبلاگ و داشتن مجله برای کسب وکار تا حد زیادی به بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ کمک می‌کند. اما علاوه بر بازاریابی، بروزرسانی وبلاگ می‌تواند به عنوان یک ام وی پی نیز عمل کند. همان مزایایی که پیشتر در خصوص ساخت ام وی پی گفتیم، مانند کم هزینه بودن، سریع بودن و… با استفاده از وبلاگ به راحتی قابل دستیابی هستند.
همچنین دریافت بازخورد مشتریان و کاربران از طریق داشتن وبلاگ و صفحات مجازی و ایمیل مارکتینگ، با سهولت زیادی انجام می‌شود و کمک می‌کند تا موسسان استارتاپ، با آگاهی بیشتر فعالیت خود را ادامه دهند.
با استفاده از ابزارهای وردپرس می‌توان عملکرد مشتریان را نسبت به محصولات مشاهده و ارزیابی کرد و با استفاده از آمار و ارقام، استراتژی‌های خاصی را برای بهبود عملکرد در تولید محصولات اتخاذ کرد.
مدل‌های شبکه اجتماعی
بسیاری از کسب وکارها برای عرضه MVP خود به شبکه‌های اجتماعی اطمینان می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی با نفوذ بی‌سابقه در میان اقشار مختلف مردم، قادر هستند در زمینه اطلاع‌رسانی، خدمات گسترده‌ای ارائه کنند.
کانال‌های تلگرام و صفحات اینستاگرام می‌توانند طیف وسیعی از اشخاص را به سوی استارتاپ شما روانه کنند. شما می‌توانید با تولید محتوای تصویری، امکانات استارتاپ خود را به همراه ویژگی‌های محصولات تولیدی، ارائه کنید.
تفاوت MVP با نسخه نمایشی و نسخه اولیه چیست؟
حال که با MVP و انواع آن آشنا شده‌ایم لازم است تفاوت این محصول با دو مفهوم نسخه نمایشی و نسخه اولیه را بررسی می‌کنیم.
نسخه اولیه، به محصولی گفته می‌شود که بیشتر برای پاسخ دهی استارتاپ به ابعاد فنی و طراحی مهندسی محصول می‌پردازد. در واقع نسخه اولیه، محصول قابل عرضه‌ای در بازار نیست و صرفا در جلسات بررسی فنی استارتاپ مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
از سوی دیگر، نسخه نمایشی، به نسخه‌ای گفته می‌شود که معمولا برای بازدید مشتریان ارائه می‌شود و بیشتر دارای ویژگی‌های نمایشی و ظاهری محصول است. در واقع نسخه نمایشی توان عرضه در بازار و فروش را ندارد چرا که فاقد ویژگی‌های اصلی و مستحکم محصول است.
درباره ام وی پی استارتاپ‌ها سوالی دارید؟
در این مطلب سعی شد تا مهم‌ترین نکات ام وی پی در استارتاپ‌ها بررسی شود. حقوق استارتاپ‌ها به عنوان شاخه‌ای مهم از حقوق کسب‌وکارها حاوی نکات مهمی از این دست است که لازم است موسسان و متقاضیان ثبت استارتاپ به آن توجه داشته باشند.
در نهایت فراموش نکنید که شما می‌توانید برای تنظیم قرارداد های مرتبط با استارتاپ‌ها و یا دریافت مشاوره حقوقی به وینداد اعتماد کنید.
تیم حقوقی ما، متشکل از کارشناسان حقوق کسب‌وکار و وکلای دادگستری باتجربه قادر است خدماتی سریع، دقیق و ارزان را برای کسب‌وکار استارتاپی شما ارائه کند.
