حسابداری علم مدیریت مالی کسب و کارهاست اما دانستن انواع حسابداری به شما کمک میکند تا نوع مدیریت مالی شرکت خود را طوری انتخاب کنید که به پیشرفت اقتصادی کسب و کارتان کمک کند. خدمات حسابداری طیف گسترده‌ای دارند و هر نوع از حسابداری در بخش به خصوصی از کسب و کارتان یاری‌رسان است.
تعریف حسابداری و اهمیت آن
حسابداری، فعالیت‌های اقتصادی یک شرکت یا کسب و کار را اندازه‌گیری میکند و اطلاعات به دست آمده را در قالب جدول و گزارش‌های مالی در اختیار شما قرار می‌دهد. فرآیند شناسایی، اندازه‌گیری، ثبت و گزارش‌گری اطلاعات مالی یک واحد اقتصادی، از کارهای مهم در حسابداری است. هدف اصلی خدمات حسابداری، فراهم آوردن اطلاعات مفید برای تصمیم‌گیری‌های مالی افرادی مانند مدیران، سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان در کسب و کار به شمار می‌رود.
معرفی انواع حسابداری
حسابداری به‌طور کلی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر یک کاربردها و روش‌های خاص خود را دارند. در ادامه، به معرفی انواع حسابداری می‌پردازیم:
حسابداری مالی
حسابداری مالی به مراحل مختلفی گفته می‌شود که برای جمع‌آوری اطلاعات مالی و تهیه گزارش‌های مالی لازم داریم. حسابداران مالی وظیفه دارند که تمامی معاملات و فعالیت‌های اقتصادی سازمان را ردیابی و ثبت کنند. این حسابداری بیشتر به عملکرد مالی گذشته شرکت توجه میکند و بر اساس آن، گزارش‌های لازم را تدوین میکند.
انواع حسابداری مالی
حسابداری مالی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: حسابداری نقدی و تعهدی.
حسابداری نقدی
در این روش، فقط زمانی درآمدها و هزینه‌ها ثبت می‌شوند که پول واقعاً دریافت یا پرداخت شود. این روش بیشتر در کسب‌وکارهای کوچک کاربرد دارد چون خیلی ساده‌تر است و به راحتی می‌توان سوابق مالی را پیگیری کرد.
حسابداری تعهدی
در اینجا، درآمدها و هزینه‌ها زمانی ثبت می‌شوند که معاملات انجام می‌شود، بدون اینکه به زمان واقعی دریافت یا پرداخت پول توجه شود. این روش معمولاً در شرکت‌های بزرگ و پیچیده‌تر استفاده می‌شود و تصویر دقیق‌تری از وضعیت مالی ارائه می‌دهد.
در نظر داشته باشید صورت‌های مالی که با روش حسابداری مالی تهیه می‌شوند، به ویژه در سطح بین‌المللی، باید طبق استانداردها و اصول حسابداری پذیرفته شده (GAAP) باشند.
حسابداری خدماتی
حسابداری خدماتی به نوع خاصی از حسابداری گفته می‌شود که برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی طراحی شده که خدمات ارائه می‌کنند، نه کالا. اگر جزو آن دسته از کسب و کارهایی هستید که خدمات ارائه می‌دهید، از این نوع از انواع حسابداری باید استفاده کنید.
در این نوع حسابداری، به‌جای تمرکز بر موجودی کالا، هزینه‌هایی مانند حقوق و دستمزد کارکنان، هزینههای تبلیغاتی و هزینههای مستقیم مرتبط با ارائه خدمات در مرکز توجه قرار می‌گیرند.
بسیاری از خدمات بر اساس زمان ارائه می‌شوند بنابراین، خدمات حسابداری در این حوزه معمولاً بر اساس ساعات کاری انجام می‌گیرد.
حسابداری مدیریتی
حسابداری مدیریتی یک نوع از حسابداری است که به مدیران یک سازمان کمک میکند تا تصمیمات بهتری بگیرند. این حسابداری به‌جای اینکه فقط بر ثبت مالیات و گزارش‌های رسمی تمرکز کند، به تحلیل داده‌ها و اطلاعات مالی توجه دارد تا مدیران بتوانند عملکرد سازمان را بهبود ببخشند.
در حسابداری مدیریتی، مدیران معمولاً از گزارشهایی مثل هزینههای پروژهها، بودجهبندی و پیشبینی درآمد استفاده می‌کنند تا به راحتی نقاط قوت و ضعف سازمان را شناسایی کنند.
این اطلاعات به شما به عنوان مدیر کسب و کار کمک میکند تا تصمیماتی بگیرید که به افزایش سود و کارایی کسب‌وکار شما کمک کند.
حسابداری هزینه
حسابداری هزینه نوعی از حسابداری است که تمرکز آن بر شناسایی، تجزیه و تحلیل و مدیریت هزینههای مربوط به تولید کالا یا ارائه خدمات است.
هدف اصلی این نوع حسابداری این است که به مدیران کمک کند تا بفهمند هزینه‌ها چطور بر سودآوری تأثیر می‌گذارند. مثلا در این فرآیند، هزینههای مستقیم مانند مواد اولیه و کارگری، هزینههای غیرمستقیم مانند اجاره و برق و همچنین زمان صرف‌شده برای تولید محصول بررسی می‌شود.
با استفاده از این اطلاعات، مدیران می‌توانند تصمیمات بهتری در مورد کاهش هزینه‌ها، قیمت‌گذاری محصولات و بهینه‌سازی فرآیندها بگیرند. در واقع، حسابداری هزینه به سازمان‌ها کمک میکند تا به‌راحتی منابع مالی خود را مدیریت کنند و از اتلاف هزینه‌ها جلوگیری نمایند.
حسابداری مالیاتی
حسابداری مالیاتی به فرآیند شناسایی، ثبت و گزارش اطلاعات مالی مرتبط با مالیات گفته می‌شود.
هدف اصلی این نوع حسابداری این است که مطمئن شویم سازمان‌ها و افراد مالیات‌های خود را به درستی محاسبه و پرداخت می‌کنند.
در این فرآیند، حسابداران باید قوانین و مقررات مالیاتی را به دقت دنبال کنند تا از بروز مشکلات قانونی جلوگیری شود. حسابداری مالیاتی به مدیران کمک میکند تا استراتژی‌های بهینه‌سازی مالیاتی را به کار ببرند و از معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی استفاده کنند.
حسابداری شرکت های بازرگانی
در حسابداری شرکت‌های بازرگانی تمرکز اصلی بر روی مدیریت موجودی کالا، هزینههای خرید و فروش و درآمد حاصل از فروش محصولات است. به عبارت دیگر وقتی یک شرکت بازرگانی کالا را خریداری میکند سپس آن را می‌فروشد، حسابداران موظفند تمامی این معاملات را به دقت ثبت کنند.
این اطلاعات به مدیران کمک میکند تا بفهمند چقدر کالا دارن، چه میزان درآمد دارند و چطور هزینه‌ها را کنترل کنند.
حسابداری تولیدی
حسابداری تولیدی ابزاری کلیدی برای مدیریت کارآمد فرآیند تولید و ارزیابی عملکرد مالی یک شرکت تولیدی به حساب می‌آید.
در این نوع حسابداری، تمرکز اصلی روی محاسبه و تجزیه و تحلیل هزینههای مرتبط با تولید محصولات است. خدمات حسابداری تولیدی کمک میکند تا مدیران روند تولید را بهینه کنند، قیمت‌گذاری مناسب‌تری انجام دهند و در نهایت سودآوری را افزایش دهند.
حسابداری قانونی
حسابداری قانونی یک نوع خاص از حسابداری است که برای بررسی سوابق مالی افراد یا مشاغل استفاده می‌شود. این نوع حسابداری زمانی مهم می‌شود که لازم است اطلاعات مالی دوباره بررسی یا حتی بازسازی شوند، بخصوص وقتی که اسناد یا اطلاعات کافی در دسترس نیست.
هدف اصلی حسابداری قانونی جمع‌آوری و سازمان‌دهی تمام اسناد و داده‌های مالی به‌طور دقیق و جامع است. حسابداران قانونی معمولاً در موارد حقوقی مانند اختلافات مالی فعالیت می‌کنند و شواهد مالی را جمع‌آوری می‌کنند.
این حسابداران می‌توانند یافته‌های خود را در قالب گزارش‌ها و ارائه‌ها به دادگاه‌ها یا مراجع قانونی ارائه دهند. در واقع، این نوع حسابداری به‌خصوص در موارد کلاهبرداری و اختلاس کاربرد دارد، زیرا توضیحات دقیقی درباره ماهیت و میزان تخلفات مالی ارائه می‌دهد.
حسابداری عمومی
حسابداری عمومی به انواع خدمات حسابداری کسب و کار اشاره دارد که به نیازهای مختلف مشتریان پاسخ می‌دهد. حسابداران عمومی می‌توانند در زمینه‌هایی مثل حسابرسی، تهیه اظهارنامه‌های مالیاتی و مشاوره در مورد نرم‌افزارهای حسابداری کار کنند.
این نوع از انواع حسابداری یکی از جامع‌ترین شاخه‌هاست و تقریباً تمام زیرشاخه‌های حسابداری را شامل می‌شود. مثلا حسابداران عمومی می‌توانند به کارفرمایان خدمات مشاوره‌ای دهند، نرم‌افزارهای مناسب برای حسابداری و حسابرسی را معرفی کنند و در ثبت شرکت‌ها کمک کنند و حتی می‌توانند در زمینه حسابداری مدیریت و حسابداری دستمزد نیز فعالیت کنند.
حسابداری دولتی
حسابداری دولتی نوعی از حسابداری است که مخصوص بررسی و تایید اسناد مالی برای دولت طراحی شده است. حسابداران دولتی مسئول این هستند که حساب‌ها را بررسی کنند تا ببینند آیا تخلفی اتفاق افتاده یا خیر یا اینکه بررسی می‌کنند که آیا بدهی‌های مالیاتی در حساب‌ها وجود دارد یا نه.
علاوه بر این، این حسابداران تمامی گزارش‌های بودجه و عملیات مالی دستگاه‌های اجرایی زیرمجموعه دولت را جمع‌آوری، ثبت و گزارش می‌کنند.
بهترین نوع و روش حسابداری
در بحث انواع حسابداری، یکی از رایج‌ترین سوالاتی که پیش می‌آید این است که بهترین نوع و روش حسابداری کدام است. در واقع، نمی‌توانیم یک شیوه خاص را به عنوان بهترین روش حسابداری معرفی کرد چون هر شرکت یا سازمانی با توجه به نیازها و شرایط خاص خود، به یک یا چند نوع حسابداری نیاز دارد.
به طور کلی، حسابداری مالیاتی برای هر کسب‌وکاری که موظف به پرداخت مالیات است، ضروری است. از طرف دیگر هر کسب‌وکاری که به دنبال سودآوری باشد، باید از حسابداری مدیریتی و مالی و همچنین حسابداری هزینه استفاده کند.
جمع‌بندی
حسابداری علمی است که مدیریت مالی کسب و کارها را تسهیل میکند و شناخت انواع آن، به شما این امکان را می‌دهد تا روش‌های مناسب‌تری برای مدیریت مالی شرکت خود انتخاب کنید.
هر نوع از حسابداری خدمات منحصر به فردی دارد که می‌تواند در بخش‌های خاصی از کسب و کار به کار آید. حسابداری فعالیت‌های اقتصادی یک شرکت را اندازه‌گیری و اطلاعات اصلی را در قالب گزارش‌های مالی ارائه می‌دهد و این اطلاعات به پیشرفت مالی شما کمک میکند.
سوالات متداول
بهترین نوع حسابداری برای کسب و کار شما کدام است؟
بهترین نوع حسابداری بستگی به نوع و اندازه کسب و کار شما دارد. اگر شما به دنبال ثبت و گزارش‌گیری دقیق مالی هستید، حسابداری مالی می‌تواند مناسب باشد. برای کسب و کارهای خدماتی، حسابداری خدماتی مفید است.
چگونه میتوانم از حسابداری مدیریتی به نفع کسب و کارم استفاده کنم؟
با استفاده از حسابداری مدیریتی، میتوانید گزارشهایی درباره هزینههای پروژهها، بودجهبندی و پیشبینی درآمد تهیه کنید. این اطلاعات به شما کمک میکند تا نقاط قوت و ضعف سازمان را شناسایی کرده و تصمیمات بهتری را برای افزایش سودآوری و بهرهوری کسب و کار بگیرید.
