قرارداد ما فسخ شده است، آیا شرط داوری ضمن قرارداد هم از بین رفته است؟

ماجرای یک پرونده؛ شرط داوری با فسخ قرارداد

آقای جلالی و اقای شریفی در سال ۹۰ قرارداد مشارکتی را با هم تنظیم کرده‌اند. همچنین ضمن قرارداد ذکر کرده‌اند که اختلافات قراردادی آنها توسط داور حل‌و فصل شود. اکنون بعد از گذشت سالها، قرارداد آنها به دلیل رعایت نشدن یکی از شروط فسخ شده‌است.

در حال حاضر داوری حکم دیگری به قرارداد آنها داده است، الان آنها نمی‌دانند با حکم داوری چه باید بکنند!

اگر مشتاقید از ادامه  پرونده پیش رو و سرنوشت قرارداد بین آقای جلالی و آقای شریفی مطلع شوید این نوشته را تا انتها بخوانید. ممکن است شما یکی ازطرفین پرونده‌ای این چنینی باشید، در اخر اگر نیاز به راهنمایی داشتید مشاوران متخصص ما در این زمینه شما را همراهی می‌کنند.

داوری قراردادی به چه معناست؟

داوری به این معناست که اشخاص چه حقوقی و چه حقیقی توافق می‌نمایند که دعوا و اختلاف آنها در دادگاه‌ها و محاکم قضایی پیگیری شود توسط داور رسیگی و حل‌وفصل شود. بنابر ماده ۴۵۴ آیین دادرسی مدنی،کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می توانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاه مطرح شده باشد خواه نباشد و در هر مرحله از رسیدگی که باشد به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند.

همانطور که ذکر شد داوری در یک رابطه قراردادی رخ می‌دهد و ضمن یک قرارداد است که طرفین بر ارجاع به داوری توافق می‌کنند. بنابراین باید توجه داشت که داور باید در محدوده قرارداد رای بدهد و در محدوده قرارداد است که رای او همواره معتبر است. علاوه بر این اگر داوری رای مبنی بر موضوع قرارداد بدهد آن رای معتبرخواهد بود.

منظور از استقلال شرط داوری چیست؟

در مورد استقلال شرط داوری دو نظریه وجود دارد، عده‌ای معتقد اند رای داور استقلال نداشته و وابسته به قرارداد است. چنانچه قرارداد موجود باشد شرط داوری نیز موجود است اما اگر قرارداد از بین برود داوری نیز دیگر وجهه قانونی نخواهد داشت. این گروه معتقدند رابطه‌ی بین عقد و شرط داوری همانند رابطه عقد اصلی و سایر شروط است. در صورت فسخ یا اقاله ی عقد اصلی ، تعهد ناشی از شرط داوری نیز ساقط می‌گردد .

گروه دیگری معتقد اند شرط داوری استقلال دارد. بنابراین شرط داوری با فسخ قرارداد از بین نمی‌رود. در اکثر کشورها شرط یا قرارداد داوری را مستقل از قرارداد اصلی می‌دانند، یعنی داور بدون توجه به صحت یا بطلان قرارداد اصلی و به صرف احراز صحت شرط یا قرارداد داوری ، پس از اعلام صلاحیت خود به قرارداد اصلی رسیدگی و اظهار نظر می‌نماید.

اما بر طبق قانون ما، ماده ۴۶۱ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می دارد؛ ” هرگاه نسبت به اصل معامله یا قرارداد راجع به داوری بین طرفین اختلافی باشد دادگاه ابتدا به آن رسیدگی و اظهار نظر می نماید…”.

این ماده نشان می‌دهد؛ شرط در نظر قانون‌گذار ما ماهیت مستقلی نسبت به عقد اصلی ندارد و  به همین جهت وضعیت حقوقی آن اساساً وابسته به عقد مشروط است. علاوه بر این باید دانست که یکسری شرایطی برای صحت و اعتبار حقوقی شرط لازم است و همچنین از جهت وابستگی به عقد، چنانچه عقد شرایط صحت را نداشته باشد شرط نیز صحیح نیست. چنانچه عقد مشروط فاقد یکی از شرایط صحت خود باشد ، عقد باطل خواهد بود و شروط آن عقد نیز به تبع آن باطل خواهند شد. زیرا شرط متکی به وجود عقد است و ممکن نیست اصل ، وجود نداشته باشد اما فرع موجود باشد.

آیا شرط داوری با فسخ قرارداد از بین می‌رود؟

ماجرای پرنده آقای جلالی و اقای شریفی و قرارداد مشارکتی که فسخ شد را که از یاد نبرده‌اید! در این پرونده قرارداد مشارکت بین آقای جلالی و آقای شریفی از بین رفته و  بدیهی است که شرط داوری پیش بینی شده در آن نیز مانند بقیه تعهدات و شروط ضمن آن نیز از بین رفته‌ است.

ماده ۴۶۱ از قانون آیین دادرسی مدنی نشان دهنده همین امر است، شرط استقلال داوری در نظام حقوقی ما موردپذیرش قرار نگرفته است. به این استدلال دادگاه دعوی طرح شده را به با دلایل گفته شده منطبق دانسته و به استناد همان ماده و بند یک ماده ۴۸۹ از قانون فوق الذکر رأی داوری موضوع بحث را باطل اعلام می نماید.

با وجود تجدیدنظر آقای جلالی و شریفی همچنان دادگاه رای داور را موثر ندانست و به دلیل منحل شدن قرارداد رای داور را باطل تلقی کرد. در مورد داوری قراردادها اگر سوالی دارید بهتر است  با وکلای متخصص این حوزه مشوت کنید.

در خصوص شرط داور و فسخ قرارداد سوالی دارید؟

هرچقدر شما در کسب‌وکار خود شخصی حرفه‌ای و موفق باشید باز هم در برخی امور آن نیاز است با افراد متخصص دیگری مشورت کنید، کسانی که با در نظر گرفتن تمامی جوانب امور اقدام به امری می‌کنند.اگر در زمینه فسخ قرارداد توسط داوری سوالی دارید کارشناسان ما آماده کمک به شما هستند. همین حالا از مشاورین تخصصی وینداد و وکلای با تجربه ما در امور داوری قراردادها و انتخاب داور مشورت بگیرید. ما در وینداد آماده همراهی شما در این مسیر هستیم.