ماجرای یک پرونده: مبدا خسارت تاخیر تادیه چک،
آقای امینی چکی را در وجه آقای عباسی صادر کرده است که این چک برگشت خورده و مبلغ چک در حساب آقای امینی موجود نبوده است. آقای عباسی از آقای امینی در دادگاه جهت وصول وجه چک و خسارت تاخیر تادیه شکایت کرده است.
دادگاه بدوی با توجه به دلایل اعلام شده توسط آقای عباسی، حکم به پرداخت مبلغ چک توسط آقای امینی و پرداخت خسارت تاخیر تادیه از تاریخ صدور چک حکم داد. آقای امینی نسبت به حکم دادگاه بدوی در مورد مبدا خسارت تاخیر تادیه چک، اعتراض کرد و اعلام کرد که این تاریخ نمی‌تواند درست باشد. بنابراین بین طرفین در مورد مبدا خسارت تاخیر تادیه چک اختلاف افتاد.
اگر میخواهید از ادامه پرونده پیش رو و سرنوشت چک آقای عباسی مطلع شوید این نوشته را تا انتها بخوانید. ممکن است شما یکی ازطرفین پرونده‌ای این چنینی باشید، در اخر اگر نیاز به راهنمایی داشتید مشاوران متخصص ما در این زمینه شما را همراهی می‌کنند.
خسارت تاخیر تادیه چک چیست؟
تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون صدور چک بیان کرده؛که دارنده چک می‌تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده که مستقیما و به طور متعارف در جهت وصول طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است، اعم از آن‌که قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد، از دادگاه تقاضا کند.
بنابراین در صورتی که پرداخت وجه چک به تاخیر بیافتد لازم است که نسبت به تاخیر تادیه چک اقدام کرد. در خصوص خسارت تأخیر در تأدیه دین، قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال ۱۳۷۹ اعلام کرده است که خسارت تأخیر در تأدیه دین در موارد قانونی قابل مطالبه است. طبق قانون اخیر در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت کند، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سر رسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود، محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد، مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه کنند.
این خسارت، نیازی به اثبات ندارد و صرف تأخیر در پرداخت برای مطالبه و حکم کافی است. اثبات اینکه طلبکار هیچ خسارتی، از تأخیر متحمل نشده است، امکان ندارد و بدهکار را از دادن خسارت معاف نمی‌کند. اما مبدا خسارت تاخیر تادیه چک چه زمانی است؟ اگر در مورد چک سوال دارید و یا نیاز به راهنمایی حقوقی دارید می‌توانید برای دریافت مشاوره حقوقی اقدام کنید.
چه رویه‌هایی برای تعیین این خسارت وجود دارد؟
در بین دادگاه‌ها و قضات دو نظر و رویه در مورد امکان مطالبه و نحوه محاسبه خسارت تاخیر تادیه چک وجود دارد. این موضوع به دلیل بیان متفاوت این موضوع در قوانین مختلف است. برخی دادگاه ها معیار تعیین شده در قانون صدور چک (تاریخ سررسید) را ملاک قرار داده‌اند. آنها در مواردی که دارنده چک پس از تاریخ مندرج در چک، اقدام به مطالبه آن و اخذ گواهینامه عدم پرداخت می‌نماید، خسارت تاخیر تادیه را از تاریخ چک محاسبه می‌کنند. در مقابل، عده ای تاریخ اخذ گواهی عدم پرداخت را معیار قرار می‌دهند.
مبدا خسارت تاخیر تادیه چک چه زمانی‌ست؟
پرونده مطرح شده آقای امینی و آقای عباسی را به خاطر دارید؟ دادگاه بدوی مبدا خسارت تاخیر تادیه را تاریخ صدور چک دانست ولی در ادامه اعتراض آقای امینی پرونده برای بررسی بیشتر به دادگاه تجدیدنظر فرستاده شد.
دادگاه تجدیدنظر ضمن بررسی پرونده بیان کرد؛ با توجه به اینکه یکی از متداول‌ترین وسایل پرداخت دین که مورد پذیرش قانونگذار قرار گرفته چک می باشد و لزوماً صادرکننده باید وجه آن را نزد بانک تأمین کند، از آنجای که به محض صدور چک مبلغ مندرج در آن از دارایی صادرکننده کسر و به دارنده تعلق می گیرد. با توجه به اینکه وجه چک فقط یک دین مدنی نیست، بلکه در حکم یک سند تجاری است، این سند به محض صدور از مزایای سند تجاری برخوردار می‌گردد.
یکی از آن مزایا استفاده از تاریخ چک است که مانند اسناد تجاری از اعتبار خاص برخوردار است. با توجه به اصول حاکم بر اسناد تجاری از جمله اصل سرعت در گردش سرمایه، اصل تسهیل در گردش سرمایه، اصل اطمینان در بازگشت سرمایه و عدم توجه به ایرادات این دلالت را دارد که بعد از صدور سند حاکمیت قانون تجارت در راستای حفظ سرمایه اجازه هیچ‌گونه تعرض به سرمایه را نمی‌دهد.
بنابر رای وحدت رویه ۸۱۲ مبنای محاسبه را از تاریخ سررسید چک تا زمان وصول آن قرار داده‌است و مبدا خسارت تاخیر تادیه چک را تاریخ چک (نه تاریخ مطالبه)معین نمود. با توجه به آنچه گفته شد رای دادگاه بدوی درست بوده و بر همان مبنا عمل می‌شود.
در مورد خسارت تاخیر تادیه سوالی دارید؟
با توجه به آنچه در پرونده دیدید همچنان آقای امینی موظف است از تاریخ مندرج در چک به آقای عباسی خسارت تاخیر تادیه بپردازد و علاوه بر این باید مبلغ اصلی چک را نیز پرداخت کند. پیشنهاد می‌کنیم قبل از انجام هر اقدامی برای اقامه دعوا، به یک وکیل یا مشاور حقوقی آشنا به اسناد تجاری رجوع کنید تا از وقوع خسارات احتمالی جلوگیری کنید. چرا که با توجه به شرایطی که اسناد دارند، قوانین و مقررات متفاوت بوده و برای چگونگی پیمودن این راه نیاز به یک متخصص دارید.
لازم به ذکر است که یکی از زمینه‌‌های تخصصی ما در وینداد، خدمات دعاوی تخصصی می‌باشد. از آنجایی که امروزه به جهت متداول شدن استفاده اسناد تجاری مانند چک، سفته و برات و افزایش کاربرد آنها، آگاهی هرچه بیشتر از مقررات حاکم بر آنها ضرورت دارد. اگر نیاز به وکیل با تحربه در زمینه اسناد تجاری دارید می‌توانید درخواست ثبت وکیل خود را از طریق سامانه وینداد پیگیری نمایید.
