در دنیایی که اتفاقات غیر قابل پیش بینی همیشه در حال افتادن هستند آینده نگر بودن کمک زیادی به داشتن زندگی بهتر و راحت می‌کند. برای این که آینده‌نگر باشید نیاز نیست همه چیز را پیش بینی کنید؛ چون این کار غیر ممکن است، کافی است از امکانات موجود برای به حداقل رساندن ضرر و آسیب استفاده کرده و خود را آماده‌ی اتفاقات کنید. یکی از ابداعات عصر حاضر که شما را از گزند حوادث مصون می‌دارد، بیمه است و یکی از مهم‌ترین آن‌ها پرداخت حق بیمه بیکاری به افرادی است که با شرایط خاصی بیکار شده‌اند.
یکی از اتفاقات ناخوشایندی که ممکن است در زندگی یک شهروند عادی اتفاق بیافتد، بیکار شدن است، بیکار شدن دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که مهم‌ترین آن عدم وجود شرایط کاری مناسب است.
کارگر ساختمانی را تصور کنید که در فصل کمبود کار چندین روز است که بیکار شده و این شرایط ممکن است تا ماه‌ها ادامه داشته باشد، در این زمان بیمه بیکاری می‌تواند به کار او بیاید.
در همین راستا قانون بیمه بیکاری، طبق شرایط خاصی امکان تعلق بیمه به افراد را فراهم کرده تا شاغلان با خیال راحت تر به کار کنونی خود ادامه دهند و در آینده نیز ترسی از بیکاری نداشته باشند. در ادامه مفاهیم “بیکاری، شرایط و سن دریافت بیمه بیکاری و مواد مهم قانون بیمه بیکاری” را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
از نظر قانون بیمه بیکاری، بیکار چه فردی است؟
متن صریح قانون می‌گوید:” بیکار، از نظرقانون بیمه بیکاری، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد.” پس افرادی که از کار خود راضی نیستند یا صرفا از کار بیرون آمده اند مشمول این تعریف نمی‌شوند از طرفی فردی که نمی‌تواند به هر دلیلی کار کند نیز بیکار محسوب نمی‌شود (این افراد بسته به شرایط ممکن است مشمول بیمه از کارافتادگی یا بازنشستگی شوند.). در این میان کارگران فصلی شرایطشان ممکن است کمی مبهم به نظر برسد زیرا این کارگران در ماه‌هایی از سال کار زیادی برای انجام ندارند اما برای این که مشمول بیمه بیکاری شوند باید در اثنای فصل کار بیکار شوند.
در سوی دیگر این قانون افرادی هستند که بر اساس قرارداد کار در مدت معین مشغول به کار شدند، این افراد در صورتی بیکار محسوب می‌شوند که در زمان مشخص شده در قرارداد خود بیکار شوند نه پس از اتمام موعد آن.
شرایط دریافت بیمه بیکاری چیست؟
برای این که بتوانید بیمه بیکاری دریافت کنید ابتدا باید طبق تعریف قانون “بیکار” محسوب شوید سپس شرایط دیگر را برای آن بررسی کنید:
- افرادی می‌توانند بیمه دریافت کنند که مشمول قانون کار باشند به این معنی که قرارداد کار رسمی امضا کرده باشند و توافق طرفین در این قرارداد وجود داشته باشد.
- کسانی که مایل به دریافت بیمه بیکاری هستند باید حتما از تابعان ایران باشند و تبعه‌های خارجی نمی‌توانند این مستمری را بگیرند.
- بازنشستگان و از کارافتادگان نیز مشمول این بیمه نمی‌شوند.
- کسانی که می‌خواهند این مستمری را دریافت کنند حداقل باید ۶ ماه حق بیمه بیکاری را پرداخت کرده باشند در غیر این صورت باید برای بررسی بیشتر شرایطشان به مراجع حل اختلاف مراجعه کنند. البته استثنائی که در این مورد وجود دارد این است که اگر حوادث غیر مترقبه مانند آتش سوزی، جنگ و سیل رخ دهد نیازی به سابقه پرداخت بیمه نیست.
- اگر متقاضی بیمه بیکاری، بیمه اختیاری دیگری داشته باشد یا در زمره صاحبان حرف و مشاغل آزاد باشد نمی‌تواند این بیمه را دریافت کند.
همان طور که دیدید برای دریافت این بیمه شرایط سنی خاصی وجود ندارد و افراد در هر سنی می‌توانند تقاضای پرداخت حق بیمه بیکاری را بدهند‌ُ البته مدت زمان استفاده از بیمه محدود است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
چگونه باید تقاضای دریافت بیمه بیکاری دهم؟
پس از این که از داشتن شرایط بیمه بیکاری خود مطمئن شدید، کافی است که تقاضای دریافت بیمه را در واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت کنید. این کار باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از بیکاری فرد انجام شود. برای تایید بیکاری باید با مدارک و شواهد کافی به مراجع حل اختلاف بروید. در صورتی که در این زمان نتوانید تایید خود را بگیرید تا ۳ ماه با عذر موجه می‌توانید فرایند را پیگیری کنید.
مدارکی که برای تقاضای حق بیمه بیکاری نیاز دارید به شرح زیر است:
برای دریافت بیمه بیکاری متقاضی بیمه باید مدارک زیر را به صورت اصل و کپی به اداره کار و تعاون ارائه دهد:
- آخرین قرارداد کار صادر شده
- عکس پرسنلی سه در چهار
- در صورت داشتن مدرک تحصیلی اصل یا کپی آن
- کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی)
- گواهی کار در شرکت یا کارگاه
- اصل و کپی کارت پایان خدمت (فقط برای آقایان)
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه
- معرفی‌نامه آخرین کارفرما
تا چه مدت بیمه بیکاری داده می‌شود؟
بیمه بیکاری تا مدت زمان مشخصی بسته به شرایط افراد پرداخت می‌شود، با این حال امکان تمدید و درخواست دوباره آن نیز وجود دارد و محدودیتی برای تعداد دفعات درخواست نیست. دو مورد در مدت دریافت بیمه بیکاری تاثیر دارد اولا تاهل و تجرد فرد، دوما سابقه پرداخت بیمه. متاهلان و کسانی که مدت بیشتری بیمه پرداخت کرده باشند، برای مدت بیشتری بیمه دریافت می‌کنند.
| سابقه پرداخت بیمه | متاهلان | مجردان |
| از ۶ تا ۲۴ ماه کامل | ۱۲ ماه | ۶ ماه |
| از ۲۵ تا ۱۲۰ ماه | ۱۸ ماه | ۱۲ ماه |
| از ۱۲۱ تا ۱۸۰ ماه | ۲۶ ماه | ۱۸ ماه |
| از ۱۸۱ تا ۲۴۰ ماه | ۳۶ ماه | ۲۶ ماه |
| از ۲۴۱ ماه به بالا | ۵۰ ماه | ۳۶ ماه |
طبق قانون در شرایط زیر بیمه قطع خواهد شد:
- بیمه شده مشغول کار شود.
- بیمه شده شرایط پرداخت بیمه مانند شرکت در کلاس های کارآموزی را رعایت نکند.
- بیمه شده بیکار شغل‌های پیشنهادی را نپذیرد.
- بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود.
- مدت زمان استحقاقی بیمه شده برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یابد.
- بیمه شده فوت نماید.
سخن آخر
همان طور که دیدید امکانات دریافت بیمه برای همه افراد بیکار فراهم است کافی ست اطلاعات حقوقی و قانونی کافی در این مورد را داشته باشید تا بتوانید، شرایط سخت را بر خود آسان کنید. برای دریافت مشاوره‌های حقوقی تخصصی با وینداد تماس بگیرید.
