شاید در گذشته تنها امضایی که وجود داشت، امضای کاغذی بود اما امروزه با گسترش معاملات بینالمللی بین دولتها، سازمانها و اشخاص حقیقی و اهمیت سرعت در معاملات باعث شد که افراد با امضای الکترونیک آشنا شوند. همه دولتهای جهان در راستای کاهش استفاده از کاغذ، تسریع فرایندهای معاملهای و راحتی بیشتر اقدام دیجیتالی کردن اقدامات اداری کردهاند. امضای الکترونیک یکی از بارزترین نشانههای این موضوع است که اتفاقا استفاده از آن کار صاحبان کسبوکار و مدیران را بسیار راحت میکند.
از طرف دیگر، یکی از انواع شناختهشدهی امضای الکترونیکی، امضای دیجیتال است که امروزه بسیار رایج شده اما افراد زیادی با تفاوت این دو آشنا نیستند؛ به همین دلیل در ادامه با امضای الکترونیک و امضای دیجیتال و تفاوت و شباهت آنها آشنا خواهیم شد.
امضای الکترونیک چیست؟
در یک تعریف ساده میتوانیم بگوییم امضای الکترونیک در واقع نسخه اسکن شده امضا است.
استفاده از امضای الکترونیک به احراز صحت سند کمک میکند و در واقع با این امضا قصد امضاکننده را احراز میتوان احراز کرد.
این نوع امضا در ایران از پشتوانه قانونی برخوردار است و در ماده ۲ قانون تجارت الکترونیکی، امضای الکترونیک بدین گونه تعریف شده است: «هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به داده پیام است که برای شناسائی امضاءکننده داده پیام مورد استفاده قرار میگیرد.»
با توجه به تعریف قانون تجارت الکترونیکی میتوان گفت که امضای الکترونیکی در واقع هر نوع تائیدی است که به صورت الکترونیکی صورت بگیرد؛ لذا میتواند انواع مختلفی داشته باشد مانند گذرواژهها، امضای بیومتریک، قلم نوری، امضای بیتمپ و امضای دیجیتال. پس میتوان گفت حتی زمانی که شما رمز کارت خود را در دستگاه ATM وارد میکنید، در واقع در حال استفاده از امضای الکترونیک هستید.
یا زمانی که به سوالات منحصر به فرد گوگل برای ورود به جیمیل پاسخ میدهید در واقع دارید از یک نوع امضای الکترونیک مختص به خود استفاده میکنید.
امضای دیجیتال چیست؟
امضای دیجیتال یا Digital signature نوعی از رمزنگاری نامتقارن است یعنی کلید رمزگشایی و رمزگذاری متفاوت است و همین تفاوت باعث میشود که از امنیت بیشتری نسبت به امضای الکترونیک برخوردار باشد.
طرح امضای دیجیتال شامل سه الگوریتم است:
۱-الگوریتم تولید کلید: کلید خصوصی به طور تصادفی از مجموعه کلیدها انتخاب میشود و خروجی آن کلید خصوصی و کلید عمومی مطابق با آن است.
۲-الگوریتم امضا: از این طریق و با استفاده از کلید خصوصی و پیام، امضا شکل میگیرد.
۳-الگوریتم صحت امضا: از طریق پیام دریافتی و کلید عمومی صحت امضا بررسی میشود و در صورتی که صحت آن تائید شود آن را میپذیرد و در غیر اینصورت رد خواهد شد.
هنگامی که فردی از امضای دیجیتال استفاده میکند در واقع از دستکاری و جعل شدن اطلاعاتش جلوگیری میکند و آن را از هرگونه تغییرات غیرمجاز حفظ میکند و اگر تغییری ایجاد شود به راحتی قابل تشخیص خواهد بود.
هنگامی که امضای دیجیتال روی یک سند خاص اعمال شود، گواهی دیجیتال به دادههایی که با یک اثر انگشت منحصر به فرد امضا شدهاند الحاق میشود و این مولفه منحصر به فرد امضای دیجیتال است.
امضای دیجیتال در قالب یک پیام رمزگذاریشده میباشد و از استاندارد مقبولی به نام PKI برخوردار است که بسیار قابل اعتماد است و طرف مقابل میتواند از هویت ارسالکننده اطلاعات و صحت مطالب و مستندات مالی اطمینان داشته باشد.
تفاوت امضای دیجیتال و امضای الکترونیک در چیست؟
شاید این دو اصطلاح شبیه هم باشند اما تفاوتهای فنی زیادی دارند:
۱-امضای الکترونیک فرآیند بسیار سادهتری دارد و در واقع نسخه اسکن شدهی امضا واقعی است و یا ممکن است یک صدای ضبط شده یا فرآیندی مثل تیک زدن باشد اما امضای دیجیتال از یک فرآیند برنامهنویسی شده برای رمزگذاری و رمزگشایی دادهها استفاده میکند و از استانداری به اسم PKI برخوردار است.
۲-از آن جایی که امضای الکترونیک، نسخه اسکن شده امضای کتبی است، این دو در غالب موارد یکسان است درحالیکه امضای دیجیتال این گونه نیست و برای هر سند یک امضای متفاوت وجود دارد.
۳-امضای دیجیتال قابلیت تصدیق سند و امضاکننده را دارد.
وقتی سندی حاوی امضای دیجیتال باشد حاکی از آن است که این سند غیرقابل تغییر است و محتوایی که فرستنده ارسال کرده بدون تغییر به دست گیرنده رسیده و شخصی که نامه را امضا کرده بعداً نمیتواند آن را انکار کند چرا که امضای دیجیتال برای هر شخصی منحصر به فرد است.
این در حالی است که امضای الکترونیک قابلیت تصدیق ندارد و امکان جعل و تغییر اطلاعات در آن وجود دارد و قابل انکار است.
۴- امضای دیجیتال از فرآیند رمزنگاری نامتقارن استفاده میکند و به دو کلید عمومی و خصوصی وابسته است که در زمان انتقال پیام و رمزگشایی در هنگام دریافت پیام از آنها استفاده میشود اما در امضای الکترونیک از سیستم رمزگذاری متقارن استفاده میشود و کلید رمزگذاری و رمزگشایی یکسان است و همین عاملی است که از امنیت امضای الکترونیک میکاهد.
۵-امضاهای دیجیتالی تائید شده میتوانند رمزنویسی را بر مبنای امضای یک مدرک توسط نهاد امضا کننده تائید کنند و ادعا کنند که مدرک تغییری نکرده است؛ در حالی که امضاهای الکترونیک نمیتوانند همچین چیزی را تضمین کنند.
نتیجهگیری
انتاب میان امضای دیجیتال و الکترونیک با خود افراد است اما پیشنهاد ما این است که برای داشتن یک امضای آنلاین از پلتفرم یا روشی استفاده کنید که از آخرین فناوری بهره بگیرد و بر اساس قوانین داخلی و بینالمللی از اعتبار و امکانات بیشتری برخوردار باشد.
در همین راستا ما سامانه امضای الکترونیک وین ساین را به شما معرفی میکنیم که اعتبار قانوین دارد و همه موارد امنیتی در آن رعایت شده. اگر دوست دارید در کمترین زمان همه اسناد خود را امضا کنید همین حالا امضای الکترونیک منجر به فرد خود را در وین ساین ثبت کنید.