شما هم از آن دسته افرادی هستید که از ترس از دست دادن مالکیت معنوی نرم‌افزارتان آن را وارد بازار نمی‌کنید؟ یا اصلا می‌دانید به نرمافزار شما حق اختراع تعلق میگیرد یا نه؟ واصلا ثبت اختراع نرمافزار چگونه صورت میگیرد؟ برای اطمینان از پاسخ این سوالات ابتدا باید با حوزه ثبت اختراع آشنایی پیدا کنید و سپس اقدام به ثبت اختراع نرمافزار خود کنید.
قطعا کسی که پدیدآورنده یک اثر است اطلاعات زیادی در زمینه آن موضوع دارد اما در زمینه ثبت اختراع و ثبت اختراع نرمافزار همه چیز متفاوت است.در ادامه این نوشته مراحل ثبت اختراع نرمافزار و همینطور شرایط ثبت اختراع را توضیح می‌دهیم. چنانچه متقاضی ثبت اختراع نرم‌افزارتان هستید، ما به شما پیشنهاد میکنیم اگر دانش حقوقی در این زمینه ندارید از مشاورین و وکلای پر تجربه وینداد در این امر کمک بگیرید.
حق اختراع چیست و چه مزایایی دارد؟
پتنت (Patent) یا حق اختراع، حقی انحصاری است که در قبال اختراع انجام شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا می‌شود. در واقع پتنت سندی‌‌ست که توصیف کننده اختراع بوده و توسط یک سازمان یا اداره‌ی دولتی براساس درخواست متقاضی صادر می‌شود. این حق که در واقع مجوز بهره‌برداری قانونی از اختراع است در زمان محدودی عمدتا بین ۱۶-۲۰ سال به شخص داده می‌شود.
در ماده ۱ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، اختراع به این صورت تعریف شده: «اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را در یک حرفه ، فن ، فناوری ، صنعت و مانند آن ها حل می نماید».
بنابراین آنچه جدید تولید می‌شود باید دارای سه ویژگی باشد تا بتوان عنوان اختراع را به آنها داد؛ به این صورت که: جدید باشند، دربردارنده گام ابتکاری باشند و کاربرد صنعتی داشته باشند. چنانچه به عنوان پدیدآورنده یک نرمافزار اعتقاد به اختراع بودن اثر خود دارید باید دقت کنید این سه ویژگی را داشته باشد.
مزایای ثبت اختراع
ازمزایای ثبت اختراع میتوان به :
- میتوان گواهی ثبت اختراع را فروخت
- تاسیس شرکت دانش بنیان دانشگاهی با موضوع اختراع
- اقدام به تولید بدون دغدغه و نگرانی از اعتراض بقیه همچنین قابلیت تولید انحصاری
- امکان انعقاد قرارداد با سزمایه گذاران برای بهره برداری از اختراع ثبت شده
- سند اختراع در بسیاری از کشور ها قابل توقیف در جریان یک دعوای حقوقی است
ثبت اختراع نرمافزار چه مراحلی دارد؟
در مرحله اول باید بدانید که نرم‌افزارها در دسته آثار ادبی-هنری قرار می‌گیرند. اما اگر شما از آن دست اشخاصی هستید که نرمافزار خود را اختراع می‌دانید و بدنبال ثبت حق اختراع برای آن هستید تا پایان این متن همراه ما باشید. همچنین یک مشاور حقوقی ثبت اختراع نیز می‌تواند شما را در تمامی مراحل ثبت اختراع نرمافزار همراهی کند.
در ابتدا برای آنکه نرمافزار به عنوان اختراع ثبت شود باید شرایط عمومی اختراع را داشته باشد، یعنی جدید باشد، دربردارنده گام ابتکاری باشد و کاربرد صنعتی داشته باشد.
بر طبق متن آیین نامه تأییدیه فنی حق اختراع نرمافزار، برنامه‌های رایانه ای در صورتی قابل ثبت هستند که در سطح جهانی نو باشند و ارتقاء قابل‌توجهی را در حوزه فناوری اطلاعات موجب گردند و قابلیت پیاده‌سازی و اجرا داشته باشند. به همین منظور متقاضیان باید تأییده فنی کمیته حق اختراع که زیر نظر شورای عالی انفورماتیک است را کسب نمایند.
اما برای ثبت اختراع باید مراحل زیر را انجام داد:
- ابتدا باید به پرتال اداره مالکیت صنعتی(ssaa.ir) مراجعه کنید و درخواست عضویت کنید.
- یک فرم اطلاعات برای شما نمایش داده خواهد شد. این فرم را تکمیل کرده و گزینه تایید را انتخاب کنید سپس به به پرتال رسانه‌های دیجیتال وارد شوید.
- پس از ورود به سایت گزینه « ثبت و صدور مجوز نرم افزار» را انتخاب کنید.سپس در سمت راست برای شما بخش‌های مختلفی باز می‌شود که باید انها را مرحله مرحله تکمیل کرده و مدارک را بارگزاری کنید.
- اگر بخش لیست آثار را به درستی تکمیل کنید، نرمافزار شما نشان داده می‌شود بعد از آن می‌توانید به بخش درخواست‌ها بروید و درخواست مورد نظر را بارگزاری کنید.
- پس از آن از قسمت نوع درخواست «درخواست پروانه انتشار» را وارد کنید. سپس «گواهی ثبت» و «مجوز تکثیر» را نیز از بخش نوع درخواست انتخاب کرده و اطلاعات مربوطه را وارد و گزینه تایید و ارسال را بزنید.
- پس از گذراندن این مراحل مراحل ثبت اختراع نرمافزار شما به پایان می‌رسد و سامانه آن را تایید یا رد می‌کند.
مدارک لازم جهت ثبت اختراع نرمافزار
- بررسی اولیه پرونده نرم افزار و صدور نامه استعلام از مرجع شورای انفورماتیک به آدرس : Shci.ir
- رویت نامه استعلام از طریق خلاصه پرونده پورتال مالکیت و پی‌گیری‌نامه استعلام از شورای عالی انفورماتیک
- چهار نسخه از اصل نرم افزار درقالب چهار لوح فشرده جداگانه
- تاییدیه فنی شورای عالی انفورماتیک
- مدارکی که دال بر حق مالکیت اثر باشد.
- اصل فیش واریزی
- یک نسخه اجزای محتوای اثر بر روی لوح فشرده
- تصویر اظهارنامه ثبت شرکت یا موسسه (برای متقاضی حقوقی)
- تصویر کارت ملی (برای متقاضی حقیقی )
پس از اینکه همه مراحل انجام دادید حداقل 12 ماه زمان می‌برد تا گواهی‌نامه ثبت اختراع شما به دستتان برسد.البته این در صورتی‌ست که همه مدارک شما کامل باشد و نقصی در بین نباشد.
درمورد ثبت اختراع نرم‌افزارتان نیاز به مشاور حقوقی دارید؟
امروزه با توجه به مقررات جدید قانون ثبت اختراعات و نیاز به تایید مراحل مختلف از سوی مراجع ذیصلاح ،ثبت اختراع یک موضوع تخصصی به حساب می‌آید. همانطور که توجه کردید نقص بودن یکی از مدارک می‌تواند دریافت گواهی‌نامه ثبت شما را با مشکل مواجه کند. بنابراین پیشنهاد میکنیم از طریق افراد متخصص یعنی مشاوران حقوقی در زمینه امور ثبت اختراع این امر را پیگیری کنید تا با مشکلات احتمالی رو به رو نشوید. اگر در مورد حق اختراع و نحوه ثبت آن سوالی دارید، می‌توانید سوال خود را از مشاور حقوقی ثبت اختراع پرسیده و نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
