جرائم رایانه‌ای دسته‌ای از جرائم جدیدی در نظام حقوقی ایران محسوب شده که دربردارنده قوانین و مقررات خاصی همانند قانون جرائم رایانه‌ای هستند. جرم فحاشی،توهین و اهانت در فضای مجازی به عنوان یکی از مصادیق جرائم رایانه‌ای در قوانین ایران به رسمیت شناخته شده‌اند. به جهت آنکه فضای مجازی دسترسی بسیاری را برای کاربران فراهم می‌آورد ممکن است بعضی از افراد از این بستر به شکل صحیح استفاده ننموده و مبادرت به فحاشی در فضای مجازی نماند. بدین جهت در این مطلب قصد داریم تا به قوانین و مقررات پیرامون جرم فحاشی در فضای مجازی بپردازیم و ارکان این جرم را بررسی نماییم.
فراموش نکنید که وینداد بستری را آماده کرده است تا به راحتی بتوانید وکیل متخصص برای مشکل حقوقی خود در حوزه دعاوی جرائم رایانه‌ای را انتخاب کنید. برای این کار کافی است که مسائل حقوقی خود را ثبت کنید تا ما پس از بررسی دعوای مطرح شده، وکیل متخصص برای دعوا را به شما معرفی کنیم تا با هزینه‌ای معقول دفاع از پرونده‌شما را در کلیه مراحل دادرسی در دادگاه‌ها و سایر مراجع ذی صلاح برعهده بگیرد.
چه قانونی حاکم بر جرم توهین در فضای مجازی است؟
به صورت کلی، می‌توان بیان داشت که جرم فحاشی،توهین و اهانت در فضای مجازی به جرم رایانه‌ای اطلاق می‌شود که با استفاده از رایانه یا سایر سیستم‌های دیجیتال و در بستر فضای مجازی توسط اشخاص اهانت انجام می‌گیرد.
در واقع جرم فوق همان جرم توهین سنتی و متداولی هستند که در یک جامعه امکان وقوع دارند، با این تفاوت که در بستر مجازی و با استفاده از رایانه و سیستم‌های مانند آن انجام می‌پذیرند.
در ایران با توجه به توسعه تکنولوژی مورخ دی ماه ۱۳۷۹ قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای تصویب و متعاقباً قانون جرائم رایانه‌ای نیز در سال ۱۳۸۸ برای تعیین مصادیق استفاده مجرمانه از سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی از جمله جرم مذکور به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. که در حال حاظر قانون اصلی حاکم بر جرم فحاشی،توهین و اهانت در فضای مجازی قانون جرائم رایانه‌ای است.
مجازات توهین کنندگان در فضای مجازی چیست؟
تعیین عنوان مجرمانه جرم فحاشی / توهین / اهانت در فضای مجازی در ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای مقرر شده است.
ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای مقرر داشته است که:
«هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.»
در این راستا توجه به نکته‌ای اهمیت دارد. بدین شرح که وفق ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای صحت یا خلاف واقع بودن لفظ توهیت اهمیتی نداشته و صرفاً کافی است که توهین باعث کسر شأن فرد شده و محل انتشار هم فضای مجازی باشد. همچنین قابل توجه است که توهین ممکن است نسبت به یک فردی اهانت تلقی شود و نسبت به فرد دیگری اهانت تلقی نشود. به عبارتی برابر قوانین کشور جرم هتک حرمت همان توهین به حساب می‌آید و مرتکبان این جرم را به عنوان یکی از مصادیق هتک حرمت، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر ۲ مجازات محکوم کرد.
نکتهٔ دیگر آن است که به منظور تحقق جرم فحاشی،توهین و اهانت در فضای مجازی لازم نیست که ضرر اعم از مادی یا معنوی به شاکی یا اهانت شنده وارد شود و تنها در صورت ارتکاب عمل توسط مرتکب یا مرتکبان کفایت کرده و در این خصوص شاکی خصوصی نیاز به ارائه مدرک برای اثبات ورود ضرر مادی یا معنوی به خود ندارد. در نتیجه جرم فحاشی،توهین و اهانت در فضای مجازی یک جرم مطلق است نه مقید به نتیجه.
در این راستا توجه نمایید اگر قصد شکایت از فردی را به اتهام جرم مذکور در تهران دارید، دادسرای ناحیه ۳۱ تهران (دادسرای ویژه رسیدگی به جرائم رایانه‌ای) مسئول رسیدگی به شکایات و تظلمات در حوزه قانون جرائم رایانه‌ای و فضای مجازی است و پلیس فتا به عنوان بازوی تخصصی و ضابط نهاد قضائی محسوب می‌گردد. در نتیجه بایستی به این دادسرا رجوع نمایید.
نتیجه گیری
همانطور که ملاحظه نمودید جرم فحاشی،توهین و اهانت در فضای مجازی مقرر در ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای دارای نکات مهمی است که عدم توجه به انها ممکن است سبب صدور قرار منع تعقیب یا برائت متهم گردد. در این رابطه اگر قصد شکایت از فردی را به اتهام ارتکاب جرم فوق دارید می‌توانید با مراجعه به بخش مشاوره تلفنی یا درخواست وکیل، از مشاوره حقوقی تیم وینداد بهره مند گردید.
