جرائم رایانه‌ای دسته‌ای از جرائم نسبتاً جدیدی در نظام حقوقی ایران محسوب شده که دربردارنده قوانین و مقررات خاصی همانند قانون جرائم رایانه‌ای هستند. جرم نشر اکاذیب به عنوان یکی از مصادیق جرائم رایانه‌ای در قوانین ایران به رسمیت شناخته شده‌اند. به جهت آنکه فضای مجازی سرشار از حجم زیادی از اطلاعات است و ممکن است این اطلاعات خلا واقع و کذب باشند ، بدین جهت در این مطلب قصد داریم تا به قوانین و مقررات پیرامون جرم نشر اکاذیب در بستر فضای مجازی بپردازیم و ارکان این جرم را بررسی نماییم.
فراموش نکنید که وینداد بستری را آماده کرده است تا به راحتی بتوانید وکیل متخصص برای مشکل حقوقی خود در حوزه دعاوی جرائم رایانه‌ای را انتخاب کنید. برای این کار کافی است که مسائل حقوقی خود را ثبت کنید تا ما پس از بررسی دعوای مطرح شده، وکیل متخصص برای دعوا را به شما معرفی کنیم تا با هزینه‌ای معقول دفاع از پرونده‌شما را در کلیه مراحل دادرسی در دادگاه‌ها و سایر مراجع ذی صلاح برعهده بگیرد.
منظور از جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای چیست؟
از منظر حقوقی اگر اخبار دروغ و وقایع خلاف واقع با هدف ضرر رساندن به دیگری یا مقامات رسمی منتشر شود، به این عمل نشر اکاذیب گویند.
تفاوتی که در نشر اکاذیب با هتک حیثیت وجود دارد آنست که در نشر اکاذیب لزوماً بایستی مطالبی منتشر شود که کذب بوده و مبنای حقیقی ندارد لیکن در هتک حیثیت رایانه‌ای ممکن است واقعیت و اسرار خصوصی واقعی و غیرواقعی منتشر شود که در نتیجه حیثیت شخص خدشه‌دار شود.
ماده قانونی ناظر به جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای ماده ۱۸ قانون جرائم رایانه‌ای است. وفق این ماده هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، راسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان) به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون تا چهل میلیون یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
در این رابطه نکات مهمی وجود دارد که بایستی بدان توجه نمایید.
اولاً عمل مادی جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای ممکن است از طریق انتشار مطالب کذب، در دسترس قرار دادن مطالب کذب، یا حتی نسبت دادن مطالب خلاف واقع باشد. در این مورد لازم به ذکر است که برخلاف جرم تهمت و افترا که بایستی یک عنوان مجرمانه و جرم به شخصی نسبت داده شود، لازم نیست که مطالب کذب نسبت داده شده مضمون مجرمانه داشته باشد بلکه همین‌که مطالب غیرواقعی باشد، برای تحقق عنوان مجرمانه کفایت می‌کند. به عنوان مثال می‌توان بیان داشت که خریدن یک ویای لوکس توسط یک فرد صرف خلاف واقع بودن مشمول مجازات قرار می‌گیرد.
ثانیاً آنکه به منظور تحقق جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای لازم نیست که ضرر اعم از مادی یا معنوی به شاکی وارد شود و تنها در صورت ارتکاب عمل توسط مرتکب یا مرتکبان کفایت کرده و در این خصوص شاکی خصوصی نیاز به ارائه مدرک برای اثبات ورود ضرر مادی یا معنوی به خود ندارد. در نتیجه جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای یک جرم مطلق است نه مقید به نتیجه.
ثالثاً در جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای ضرورتی ندارد که مجرم آگاه به خلاف واقع بودن آن موضوع باشد یا آنکه مجرم شخصاً اعمال خلاف واقع را ایجاد و منتشر کرده باشد. به عبارت دیگر اقدام به بازنشر یا ارائه مطالب کذب به نقل از دیگران هم برای تحقق جرم کفایت می‌کند.
سخن آخر
همانطور که ملاحظه نمودید جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای با جرم افترا متفاوت است. با این توضیح که برخلاف جرم تهمت و افترا که بایستی یک عنوان مجرمانه و جرم به شخصی نسبت داده شود، لازم نیست که مطالب کذب نسبت داده شده مضمون مجرمانه داشته باشد بلکه همین‌که مطالب غیرواقعی باشد، برای تحقق جرم نشر اکاذیب کفایت می‌کند.
اصولاً اثبات وقوع جرائم رایانه‌ای علی الخصوص جرم نشر اکاذیب به نسبت جرائم سنتی، بسیار دشوارتر است. بدین منظور تیم حقوقی وینداد با همکاری وکلای پایه یک دادگستری و کارشناسان حقوقی با تجربه می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای اشخاصی باشد که به نوعی با جرم دسترسی غیرمجاز رایانه‌ای مرتبط بوده و نیاز به دریافت خدمات متنوع حقوقی دارند. بدین منظور می‌توانید بخش مشاوره تلفنی یا درخواست وکیل مراجعه نمایید.
