نحوه تشکیل سازمان‌ مردم نهاد NGO بررسی انواع، قوانین و شرایط

نحوه تشکیل سازمان‌ مردم نهاد NGO بررسی انواع، قوانین و شرایط

سازمان‌ مردم نهاد NGO در معنای عام، سازمانی است که قسمتی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود ولی به‌عنوان واسطه، بین فرد فرد مردم و قوای حاکم و همچنین بین ساخت‌های متکثر جامعه نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع می‌توان استقلال سازمان‌های مردم نهاد از دولت را مهم‌ترین و باارزش‌ترین امتیاز این سازمان‌ها محسوب کرد که […]

سازمان‌ مردم نهاد NGO در معنای عام، سازمانی است که قسمتی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود ولی به‌عنوان واسطه، بین فرد فرد مردم و قوای حاکم و همچنین بین ساخت‌های متکثر جامعه نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع می‌توان استقلال سازمان‌های مردم نهاد از دولت را مهم‌ترین و باارزش‌ترین امتیاز این سازمان‌ها محسوب کرد که به آنها کمک می‌کند بدون نیاز به فرآیندهای اداری و با استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی برای تحقق اهداف خود تلاش کنند.

در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به ویژگی‌ها و نکات مهم سازمان‌های مردم نهاد یا همان ان جی او در حقوق ایران می‌پردازیم.

جایگاه سازمان‌ مردم نهاد NGO در قانون اساسی

سازمان‌ مردم نهاد NGO با عناوین سازمان عمومی‌غیردولتی یا سَمَن یا اِن‌جی‌اُ و به انگلیسی Non-government organization نیز شناخته می‌شود. این سازمان‌ها را می‌توان یکی از مصادیق موسسات غیرتجاری و جمعیت‌ها و انجمن‌هایی دانست که در اصل ۲۶ قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. این اصل بیان می‌دارد:

احزاب، جمعیت‌ها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته‌شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت.

سازمان‌ مردم نهاد NGO

ساختار سازمان های مردم نهاد NGO چیست؟

سازمان های مردم نهاد به صورت غیرانتفاعی و برای اهداف غیر سیاسی و غیر تجاری تشکیل می‌شوند. این سازمان‌ها براساس آیین‌نامه تشکل‌های مردم نهاد که در شهریورماه ۱۳۹۵ در هیأت دولت به تصویب رسید فعالیت می‌کنند. سازمان نهاد با رویکردی اجتماعی توسط جمعی از اشخاص حقیقی به شکل داوطلبانه تشکیل و اداره می‌شود.

خیریه‌ها در سراسر دنیا به عنوان یکی از سازمانهای مردم نهاد فعالیت می‌کنند که اهدافی مثل کاهش فقر یا تبعیض را در نظر دارند. نظام‌مندی خیریه‌ها می‌تواند فعالیت‌های آنان را اثربخش‌تر و مستحکم‌تر سازد.

قبل از ثبت سازمان‌ مردم نهاد NGO ، برای شروع فعالیت خود لازم است نسبت به اخذ مجوز از نهادهای خاص و طی مراحلی که برای شروع فعالیتشان لازم است اقدام نمایند. ابطال مجوز فعالیت سازمان‌های مردم نهاد نیازمند رسیدگی قضایی است.

صدور مجوز فعالیت برای سازمان‌های مردم نهاد از سوی وزارت کشور و یا بهزیستی صورت می‌پذیرد. برای اخذ مجوز لازم است که اعضای موسس سازمان مردم نهاد خود را به یکی از این دو مرجع معرفی نمایند و در همین مقطع نسبت به امنایی یا مجمعی بودن انجمن و سازمان نیز تصمیم گیری نمایند.

برای اخذ مجوز ارائه پیش‌نویس اساسنامه و جامعه هدف و تعیین شیوه تأمین منابع مالی نیز حائز اهمیت است. تأیید مستندات و مدارک و انجام تحقیقات لازم در این خصوص با وزارت کشور و بهزیستی خواهد بود.

اعضای هیأت موسس سازمان مردم نهاد (که نباید کمتر از پنج نفر باشند) باید دارای ویژگی‌هایی باشد که در ماده ۱۷ آیین‌نامه تشکل‌های مردم نهاد ذکر شده و این ویژگی‌ها به اختصار عبارتند از:

  •  داشتن حداقل هجده سال سن تمام.
  •  تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
  •  التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
  •  عدم وابستگی به احزاب، سازمان‏‌ها وگروه‌‏های غیرقانونی.
  •  نداشتن محرومیت از حقوق اجتماعی به موجب حكم دادگاه.

منابع مالی سازمان‌ مردم نهاد NGO چگونه تأمین می‌شود؟

تأمین منابع مالی در سازمان های مردم نهاد همواره یکی از دغدغه‌ها و چالش های پیش روی آن‌هاست. عمده‌ترین روش‌هایی که در سازمان‌ مردم نهاد NGO برای جذب منابع مالی مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از: کمک‌های مالی که موسسات و سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و غیردولتی در راستای ایفای مسئولیت های اجتماعی خود انجام می‌دهند، کمک‌های سازمان‌ها و نهادهای بین المللی که در چهارچوب خاص قانونی صورت می‌پذیرد.

کمک ها، هدایا و بخشش‌هایی که از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی در قالب های مختلفی مثل وقف، حبس، هبه و … انجام می‌شود، برنامه‌ها و پروژه‌های سازمان های مردم نهاد که در چارچوب اساسنامه و در مسیر قانونی می‌تواند بخشی از هزینه‌ها را تأمین کند مثل برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها و …

بر اساس قانون سازمان‌ مردم نهاد NGO مردم نهاد می‌توانند برای انجام امور خود از نیروی انسانی به شکل استخدامی و داوطلبانه بهره بگیرند. بدیهی است از داوطلبان می‌توان حق عضویت ماهانه یا سالانه تقاضا کرد.

آیا سازمان های مردم نهاد می‌توانند در اعلام جرم و دادرسی کیفری نقش داشته باشند؟

یکی از ابداعات و نوآفرینی‌های قانون آیین دادرسی کیفری در سال ۱۳۹۲ نقشی است که برای سازمانهای مردم نهاد در فرآیند رسیدگی کیفری قائل گردید و بدین ترتیب طبق ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری سازمانهای مردم نهاد که به موجب اساسنامه در حوزه‌هایی مثل حمایت از اطفال و نوجوانان، زنان، اشخاص بیمار و دارای ناتوانی جسمی یا ذهنی، محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی، بهداشت عمومی و حمایت از حقوق شهروندی فعالیت دارند در خصوص جرائم ارتکابی در حوزه فعالیت خود از حق اعلام جرم و شرکت در مراحل دادرسی برخوردارند که البته حق شرکت در مراحل دادرسی منصرف از جرائم منافی عفت است.

آثار نقض مقررات از سوی سازمان‌ های مردم نهاد NGO چیست؟

  • تذکر شفاهی با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت و تنظیم صورت جلسه
  • تذکر کتبی با درج در پرونده و مهلت یک ماهه برای اصلاح
  • تعلیق پروانه فعالیت
  • ابطال پروانه فعالیت

سازمان مردم نهاد ngo

نتیجه

علی رغم اینکه آیین نامه تشکل های مردم نهاد موضوعاتی را در خصوص تشکیل شبکه ملی و یا استانی تشکل های مردم نهاد پیش بینی کرده است و یا قانون آیین دادرسی کیفری نقش اعلام کننده جرم و شرکت کننده در فرآیند دادرسی کیفری را برای سازمان‌های مردم نهاد به رسمیت شناخته  اما هنوز قانون جامعی در خصوص ان جی او ها یا همان سازمان‌های مردم نهاد به تصویب نرسیده است. به نحوی که نه تنها نیاز است تا سازمان‌های مردم نهاد به خصوص در حوزه آسیب های اجتماعی از نقش فعال تری در فرآیند دادرسی برخوردار باشند بلکه لازم است نظارت بیشتری بر فعالیت این سازمانها و ساز و کار مشخصی برای ارزیابی سازمانهایی که حق مداخله در دادرسی را دارند درنظر گرفته شود.

در نهایت لازم به ذکر است که اگر نیاز به تاسیس و ثبت سازمان مردم نهاد یا سایر موسسات و شرکت‌های تجاری و غیرتجاری دارید، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی وینداد نهایت استفاده را داشته باشید.

سوالات متداول

سازمان مردم نهاد چه جایگاه قانونی دارد؟

سازمان‌های مردم نهاد به صورت غیرانتفاعی و برای اهداف غیرسیاسی و غیرتجاری تشکیل می‌شوند . این سازمان با توجه به آیین‌نامه تشکل‌های مردم نهاد که در شهریورماه ۱۳۹۵ در هیأت دولت به تصویب رسید. سازمان نهاد با رویکردی اجتماعی توسط جمعی از اشخاص حقیقی به شکل داوطلبانه تشکیل و اداره می‌شود.

آیا NGO امکان دادرسی کیفری دارد؟

بله؛ طبق ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری سازمانهای مردم نهاد امکان اعلام برخی جرائم برای این سازمان وجود دارد.

4.3/5 - (6 امتیاز)
اشتراک‌گذاری

مشاوره رایگان امور ثبتی

برای دریافت مشاوره کاملا رایگان و تخصصی خدمات ثبتی (ثبت شرکت، تغییرات شرکت، انحلال شرکت، پلمپ دفاتر، ثبت برند و ثبت اختراع در ایران و بین المللی) با ما تماس بگیرید.

نظرات
ثبت نام
Notify of
guest

22 Comments
جدیدترین
قدیمی‌ترین بیشترین امتیاز
Inline Feedbacks
مشاهده تمامی نظرات
زهرا
زهرا
2 سال پیش

سلام ببخشید استخدامی در سازمان NGO حقوق دریافت می‌کنند؟

کارشاس حقوقی وینداد
کارشاس حقوقی وینداد
در پاسخ به  زهرا
2 سال پیش

سلام،

این موضوع مبتنی بر توافق طرفین است.

با احترام،
تیم حقوقی وینداد.

Bahman
Bahman
2 سال پیش

با سلام ، آیا سازمان های مردم نهاد میتوانند در زمینه ورزش هم فعالیت داشته باشند ؟ یعنی اختصای برای رشته ورزشی که از طرف فدراسیون حمایت نمیشن

کارشاس حقوقی وینداد
کارشاس حقوقی وینداد
در پاسخ به  Bahman
2 سال پیش

سلام،

اصولاً، سازمان مردم نهاد نهادی غيردولتی است كه به منظور فعاليت در راستای توسعه اجتماعی، فرهنگی و سياسی ايجاد شده یا می ­شود و شامل فعالیت های ورزشی نیست.

با احترام،
تیم حقوقی وینداد.

علیرضا
علیرضا
2 سال پیش

سلام شما به اینکه سازمان مردم نهاد میتواند حق عضویت بگیرد از افراد خود .خب این سازمان چه خدماتی به اعضای خود میدهد که در قبال آن حق عضویت دریافت میکند .؟ وآیا بودجه ای از طرف دولت برای آن تعیین نمیشود ؟

جعفری
جعفری
در پاسخ به  علیرضا
7 ماه پیش

با توجه به نوع فعالیت و علائق عمومی اعضا، این سازمانها می‌توانند حق عضویت دریافت کنند.
از طرف دولت هم دست تو جیبشان نکنند کلهم قانعن

حدیث
حدیث
2 سال پیش

ممنون مفید بود

فروشگاه آنلاین گجت سرا
فروشگاه آنلاین گجت سرا
2 سال پیش

ممنون از مطالب مفیدتون. ایا NGO ها حوزه کاری تخصصی دارند یا می توانند در همه حوزه ها فعالیت کنند؟

کارشناس حقوقی وینداد
کارشناس حقوقی وینداد
در پاسخ به  فروشگاه آنلاین گجت سرا
1 سال پیش

با سلام و احترام
بله می توانند در همه حوزه ها فعالیت کنند مشروط بر اینکه فعالیت های غیرانتفاعی باشد.
مجموعه حقوقی وینداد

حسین
حسین
3 سال پیش

تشکر از مطلب مفیدتان

کارشناس حقوقی وینداد
کارشناس حقوقی وینداد
در پاسخ به  حسین
3 سال پیش

خواهش میکنم، خوشحالیم که مطالب برای شما مفید بوده است.

فروشگاه آنلاین گجت سرا
فروشگاه آنلاین گجت سرا
3 سال پیش

آیا سازمان های مردم نهاد در زمینه فروش هم می تونن فعالیت داشته باشند؟

کارشاس حقوقی وینداد
کارشاس حقوقی وینداد
در پاسخ به  فروشگاه آنلاین گجت سرا
2 سال پیش

با سلام،

بله ، سازمان های مردم نهاد معمولا بودجه ی خود را از راه هایی مثل دریافت حق عضویت ، فروش اجناس ، دریافت کمک های خیریه شخصی ، دولتی و بین المللی به دست می آورند .

با احترام
تیم حقوقی وینداد

خانه هوشمند گلدوِر
خانه هوشمند گلدوِر
3 سال پیش

ممنون که این مطالب مفید رو به اشتراک می گذارید

کارشناس حقوقی وینداد
کارشناس حقوقی وینداد
در پاسخ به  خانه هوشمند گلدوِر
3 سال پیش

خوشحالیم که مطالب براتون مفید بوده است

کارشناس حقوقی وینداد
کارشناس حقوقی وینداد
در پاسخ به  خانه هوشمند گلدوِر
3 سال پیش

خواهش میکنم، خوشحالیم که مطالب برای شما مفید بوده است.

امین
امین
3 سال پیش

آیا سازمان مردم نهاد، امکان افتتاح حساب در بانک دارد؟

کارشاس حقوقی وینداد
کارشاس حقوقی وینداد
در پاسخ به  امین
3 سال پیش

سلام

در صورتی که سازمان مردم نهاد مذکور مطابق قانون به ثبت رسیده باشد و دارای شخصیت حقوقی مستقل باشد، امکان افتتاح حساب برای آن وجود دارد.

با احترام
تیم حقوقی وینداد

هوشمندسازی ساختمان
هوشمندسازی ساختمان
3 سال پیش

سلام. مطلب مفیدی بود. تشکر

آنچه در این مطلب خواهید خواند

ارائه صفر تا صد خدمات تاسیس شرکت، تاییدیه نام، ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها و دریافت روزنامه رسمی، کاملا آنلاین و با قیمت ثابت

خدمات ثبتی وینداد

ارائه صفر تا صد خدمات تاسیس شرکت، تاییدیه نام، ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها و دریافت روزنامه رسمی، کاملا آنلاین و با قیمت ثابت

مقالات مرتبط

شناسه ملی شرکت
مقالات ثبت و تغییرات شرکت

شناسه ملی شرکت چیست و چه الزاماتی دارد؟

همه شرکت‌ها پس از اتمام فرآیند ثبت، شناسه‌ای دریافت می‌کنند که به آن شناسه ملی شرکت گفته می‌شود. این شناسه اهمیت زیادی برای شرکت‌ها دارد.

نحوه ثبت شرکت تضامنی
مقالات ثبت و تغییرات شرکت

راهنمای جامع ثبت شرکت تضامنی

شرکت تضامنی برخلاف سایر شرکت‌های تجاری مسئولیت زیادی برای شرکای آن ایجاد می‌کند و فقط در مواردی که الزام قانونی دارد اشخاص به دنبال ثبت

نحوه ثبت شرکت تک مدیره
مقالات ثبت و تغییرات شرکت

آیا ثبت شرکت تک نفره امکان‌پذیر است؟

ثبت شرکت تک نفره بر اساس قانون امکان‌پذیر نیست و برای ثبت شرکت، حداقل باید دو نفر شریک وجود داشته باشند. اما اگر می‌خواهید صفر