قرارداد لیزینگ + نکات حقوقی تنظیم قرارداد لیزینگ

قرارداد لیزینگ (Leasing) به عنوان شکلی نسبتا جدید از قراردادهای حقوقی در سراسر جهان شناخته می‌شود که به دلیل داشتن مزایای متعدد، بین قشر زیادی از مردم محبوبیت بالایی دارد. در این مطلب قصد داریم تا به موضوع لیزینگ بپردازیم و نکات حقوقی تنظیم قرارداد لیزینگ و بندهای مهم آن را تا حد ممکن بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

اصطلاح لیزینگ به چه معناست؟

شاید بتوان گفت که لیزینگ تلفیقی از دو قرارداد بیع (خرید و فروش) و اجاره است که مطابق آن یک کالای بادوام مانند خودرو، خانه، کالاهای صنعتی و… به شخص متقاضی اجاره داده می‌شود و اجاره‌کننده (مستاجر) مکلف است اقساط معادل ارزش کالا را پرداخت کند و در نهایت و با پرداخت آخرین قسط، مالک کالای مورد نظر شود.

به بیان ساده‌تر، در لیزینگ، مستاجر منافع استفاده از کالایی را اجاره می‌کند و با پرداخت آخرین قسط اجاره و رعایت سایر شرایط قراردادی، مالکیت کالا از موجر به مستاجر منتقل می‌شود.

عملیات مالی لیزینگ عمدتا در موارد خرید خودرو به کار می‌رود اما می‌تواند هر نوع کالای بادوام دیگر مانند خانه یا لوازم خانه را نیز در بر بگیرد.

لازم به ذکر است که انتقال مالکیت کالا از موجر به مستاجر مشروط به پرداخت کامل اقساط و رعایت الزامات قرارداد لیزینگ است. در صورتی که مستاجر شروط قراردادی را زیر پا بگذارد، کالا همچنان در مالکیت موجر باقی خواهد ماند.

در ادبیات حقوقی، گاهی لیزینگ را معادل قرارداد اجاره به شرط تملیک نیز می‌دانند که البته موضوعی شایسته توجه است چرا که اشتراکات میان قرارداد لیزینگ و اجاره به شرط تملیک چنین ادعایی را تا حد زیادی باورپذیر می‌سازد.

لیزینگ چه فوایدی دارد؟

استفاده از ظرفیت قرارداد لیزینگ سبب می‌شود تا هم خریدار (مستاجر) و هم فروشنده (موجر) مزایای مالی زیادی کسب کنند.

لیزینگ به خریداران کمک می‌کند تا در شرایط دشوار اقتصادی بتوانند با استفاده از پرداخت اقساطی از همان ابتدا از منافع و مزایای کالای مورد نظر خود بهره‌مند شوند.

همچنین به فروشندگان نیز این امکان را می‌دهد که حتی در شرایط رکود اقتصادی هم بتوانند مشتریان خود را داشته باشند و در واقع چرخه اقتصادی کسب‌وکار خود را به راه بیاندازند.

قرارداد لیزینگ چه نکاتی دارد؟

همانطور که گفته شد، قرارداد لیزینگ غالبا در موارد فروش اقساطی خودرو به کار می‌رود. به همین خاطر در ادامه با مثال قرارداد لیزینگ خودرو، مفاد قرارداد لیزینگ را بررسی می‌کنیم.

مشخصات طرفین قرارداد

در این بند باید مشخصات موجر و مستاجر را به دقت قید کرد. در اغلب قراردادهای لیزینگ، موچجر شخص حقوقی (مثلا شرکت خودروسازی) و مستاجر شخصی حقیقی است. اطلاعات اساسی مربوط به هر یک مانند نام و نشانی و شماره ثبت و شماره ملی و… بایستی در این بند قید شوند.

موضوع قرارداد

با توجه به فرض این مطلب، موضوع قرارداد، می‌تواند فروش اقساطی یک دستگاه خودرو با مشخصات خاص، مانند مدل، رنگ و… باشد. برای موضوع قرارداد می‌توان جدول یا پیوستی مجزا تهیه کرد و مشخصات فنی کامل کالا را در آن درج کرد.

مدت قرارداد

برای تعیین مدت قرارداد لیزینگ باید تاریخ شروع اولین قسط تا تاریخ پرداخت آخرین قسط را در نظر گرفت که پس از آن تاریخ قرارداد لیزینگ خاتمه یافته و مالکیت به مستاجر منتقل می‌شود.

مبلغ قرارداد

در این بند باید ابتدا قیمت  کل کالا در حالت فروش نقدی نوشته شود. سپس قیمت اقساطی کالا درج شود. در نهایت مبلغ پیش‌پرداخت، تعداد اقساط، بازه پرداخت (ماهانه و…) و مبلغ هر قسط هم باید تصریح شود. تاریخ شروع اقساط نیز معمولا در این بند ذکر می‌شود.

تعهدات موجر

موجر باید از ابتدای تاریخ قرارداد، مورد معامله را در اختیار مستاجر قرار دهد و در صورتی که مستاجر به کلیه تعهدات مالی خود عمل نمود، مالکیت کالا را بدون قید و شرط به وی منتقل کند.

تعهدات مستاجر

مهم‌ترین تعهد مستاجر پرداخت به موقع پیش‌پرداخت و اقساط قرارداد لیزینگ است. همچنین غالبا پرداخت کسورات قراردادی مانند مالیات و عوارض و… بر عهده مستاجر است.

در صورتی که مستاجر در پرداخت اقساط بیش از حد خاصی تاخیر به عمل آورد، بایستی مبلغی به عنوان خسارت و وجه التزام به موجر بپردازد.

درصد پرداخت وجه التزام، متناسب با ایام تاخیر باید در این بند مشخص شود.

علاوه بر آن، مستاجر متعهد به حفظ مال مورد معامله تا اتمام اقساط قراردادی است. در واقع مستاجر در قرارداد لیزینگ در مقام امین قرار می‌گیرد و باید مورد معامله را با کمال دقت حفظ و نگهداری کند.

مستاجر تعهد به بیمه کردن مورد معامله دارد که در فرض این مطلب، بیمه بدنه و شخص ثالث خودرو وظیفه وی خواهد بود.

نکته مهم دیگر این است که اصولا مستاجر حق ندارد تا پایان پرداخت اقساط و انتقال مالکیت، کالای نزد خود را به دیگری واگذار کند و یا معامله‌ای برای انتقال موضوع قرارداد انجام دهد.

تضمینات قراردادی

اغلب در قرارداد لیزینگ، شخصی به عنوان ضامن مستاجر تعهد به پرداخت تضامنی بدهی وی می‌کند. یعنی ضامن متعهد می‌شود که اگر مستاجر اقساط خود را پرداخت نکرد، وی اقساط را بپردازد.

همچنین غالبا موجر از مستاجر یک یا چند فقره چک اخذ می‌کند که معادل اقساط لیزینگ بوده و سر رسید آن برابر با پایان مدت قرارداد لیزینگ است.

فسخ قرارداد

موارد فسخ قرارداد لیزینگ اکثرا در اختیار موجر است. مواردی مانند عدم پرداخت به موقع اقساط، نقض تعهدات قراردادی، عدم امکان دریافت خسارت از محل تضمینات قرارداد و… شایع‌ترین اسباب ایجاد امکان فسخ هستند.

حل‌وفصل اختلافات

اختلافات حقوقی در هر نوع از قراردادها، قابل تصور است. در قراردا‌د لیزینگ نیز، ممکن است موجر و مستاجر بر سر مبلغ و شرایط پرداخت اقساط، ویژگی‌های مورد معامله (موضوع قرارداد)، مواعد قراردادی و… اختلافاتی داشته باشند.

در این زمان توسل به سازوکارهای حل اختلاف اقدامی ضروری به حساب می‌آید. گام اولیه حل اختلاف، غالبا مذاکره بین طرفین قرارداد بوده و در نهایت نیز ارجاع اختلاف به داور مورد تایید طرفین و یا ارجاع به محاکم قضایی نیز روش‌های مرسوم حل اختلاف در قرارد‌اد لیزینگ محسوب می‌شوند.

نیاز به تنظیم یا بررسی قراردا‌د لیز‌ینگ دارید؟

در این مطلب کوشش شد تا به نوع رایجی از قراردادهای پرداخت اقساطی پرداخته شود. قرارداد لیزینگ اگر به درستی تنظیم شود، می‌تواند فواید اقتصادی زیادی برای عموم مردم جامعه داشته باشد. به همین خاطر توصیه می‌شود پیش از ورود به رابطه معاملاتی لیزینگ، از مشورت با کارشناسان حقوقی دریغ نکنید.

ما در وینداد با داشتن تیمی از حقوق‌دانان معتبر و مجرب و مشاوران امور قراردادها، قادر هستیم تا شما را در مسیر تنظیم قرارداد لیزینگ و یا ارائه سایر خدمات مشاوره‌ای همراهی کنیم.