شرکت‌های بازرگانی معمولا در قالب شرکت سهامی ثبت می‌شوند که هسته اولیه این شرکت‌ها، سهامدارانی هستند که علاوه‌بر تامین سرمایه شرکت، سایر امور مثل تشکیل اولین مجمع شرکت و همچنین تعیین مدیران، تدوین اساسنامه و غیره را به عهده دارند و در سود و زیان شرکت، سهیم هستند. اما سهامداران شرکت همیشه ثابت نبوده و در طول فعالیت آن ممکن است تغییر کنند. از این‌رو در مقاله پیش‌رو با بررسی حقوق سهامداران در شرکت بازرگانی، نحوه انتقال سهام در شرکت بازرگانی را نیز بیان خواهیم کرد.
سهامداران شرکت بازرگانی چه کسانی هستند؟
با ثبت شرکت بازرگانی از نوع سهامی خاص، شرکای یک شرکت سهامی به عنوان سهامدار شناخته می‌شوند. این اشخاص که می‌توانند شخص حقیقی یا حقوقی باشند با خرید سهام شرکت، علاوه‌بر تامین سرمایه آن، در سود و زیان شریک می‌شوند.
بر اساس قوانین ثبت شرکت بازرگانی در ابتدای تشکیل شرکت‌های سهامی خاص حداقل اعضای شرکت که به عنوان سهامدار شناخته می‌شوند باید ۳ نفر باشد که حداقل این اعضا در شرکت‌های سهامی عام ۵ نفر است.
هر سهام دار مالک یک یا چند سهام در شرکت بازرگانی است. هیئت مدیره شرکت نیز از بین سهامداران آن مشخص می‌شود.
سهامداران شرکت بازرگانی چگونه تعیین می‌شوند؟
برای دانستن این موضوع نیاز است که بین دو دسته از شرکت‌های بازرگانی تفکیک قائل شد. برخی از شرکت‌های بازرگانی به صورت سهامی خاص و برخی دیگر به صورت سهامی عام به ثبت می‌رسند. در این صورت باید با توجه به این تقسیم‌بندی سهامداران را به صورت متفاوت انتخاب کرد:
در شرکت‌های سهامی خاص
تعیین سهام داران شرکت بازرگانی سهامی خاص تشریفات خاصی ندارد. به این صورت که هر یک از موسسان شرکت باید قسمتی از سهام آن را نیز تامین کنند. به عبارتی دیگر اگر ۳ نفر قصد داشته باشند که یک شرکت بازرگانی سهامی خاص به ثبت برسانند باید ابتدا ۳۵ درصد از سهام شرکت را تامین کنند. در این روش سهامداران نمی‌توانند از افرادی خارج از شرکت باشند.
شرکت‌های بازرگانی سهامی عام
اگر شرکت بازرگانی در قالب سهامی عام ثبت شده باشد ابتدا باید ۵ نفر به عنوان سهامدار معرفی می‌شوند سپس بقیه سهامداران از طریق پذیره‌نویسی افراد خارج از شرکت تعیین خواهند شد.
پذیره نویسی به این معناست که سهامدار متعهد می‌شود قسمتی از سرمایه شرکت سهامی عام را تامین کند و در مقابل به عنوان یکی از شرکا از حقوق سهام داران شرکت بازرگانی بهره مند شوند. پذیره نویسی قبل از تاسیس شرکت بازرگانی انجام می‌شود و یکی از روش‌های تعیین سهامدار برای شرکت بازرگانی است.
تکالیف سهامداران شرکت بازرگانی
هر یک از سهامداران در یک شرکت بازرگانی دارای وظایفی هستند که نشان دهنده مهم بودن نقش آنان در شرکت است. این وظایف در ادامه بیان می‌شود:
- اساسنامه شرکت توسط سهامداران تنظیم می‌شود و باید به امضای تمامی این افراد برسد. در کنار تنظیم اساسنامه، باید اظهار نامه و صورتجلسه نیز توسط آن‌ها تنظیم شود.
- اعضای مجامع مختلف شرکت مثل مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی و مجمع عمومی فوق‌العاده با حضور برخی از سهامداران تشکیل می‌شوند که باید به حدنصاب برسند تصمیم‌گیری در رابطه با امور مهم شرکت را انجام دهند.
- سهامدارانی که در مجامع عمومی شرکت حضور دارند؛ می‌توانند در مورد حقوق دریافتی مدیران تصمیم گیری نمایند.
- صورت‌های مالی شرکت توسط سهامداران بررسی و تایید می‌شود
- در کنار تمامی این موارد سهامداران سود سالیانه شرکت بازرگانی را دریافت می‌کنند.
اختیارات سهامداران در شرکت بازرگانی
برای پی بردن به اختیارات سهامداران در یک شرکت بازرگانی باید به اختیارات مجامع عمومی در یک شرکت توجه داشت به این خاطر که مجامع عمومی از اکثریت سهامداران بازرگانی تشکیل شده است. در ادامه این اختیارات را بیان خواهیم کرد.
- در شرکت‌های سهامی خاص باید مدیران توسط موسسان انتخاب شوند و موسسان در واقع همان سهامداران شرکت بازرگانی هستند.
- انتخاب بازرسان شرکت سهامی از اختیارات سهامداران در یک شرکت بازرگانی سهامی است.
- در صورتی که سهامدار قادر به حضور در جلسات مجمع عمومی نبود این اختیار را دارد که به فرد دیگر وکالت برای حضور در این جلسات را بدهد.
- هر یک از سهامداران اختیار رای گیری در مجمع عمومی را دارند.
- گاهی اوقات ممکن است که سهامداران به این دلیل که هیئت مدیره از مجمع عمومی دعوت نکرده است؛ دعوت کند.
نحوه رای دادن سهامداران شرکت بازرگانی
حق رای یکی از حقوق مهم در شرکت سهامی و توسط سهامداران است. در واقع رای گیری دخالت در امور شرکت توسط سهامداران شرکت بازرگانی است:
هر فردی حتی اگر دارای یک سهم در شرکت باشد از حق رای دادن برخوردار است. هنگامی که مجمع عمومی موسس تشکیل می‌شود باید دو سوم از افرادی که حاضر در جلسه هستند در رای گیری شرکت داشته باشند. اگر مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل می‌شود؛ نیاز است که نصف سهامداران در مجمع حضور داشته باشند و دو سوم از افراد رای داده باشند. همچنین در صورتی که نیاز به تشکیل مجمع عمومی عادی است؛ باید تصمیمات مهم توسط اکثریت نصف بعلاوه یک از افرادی که در جلسه حاضر هستند، اخذ شود.
نکات مهم حقوق سهامداران شرکت بازرگانی
گاهی اوقات ممکن است در اساسنامه شرکت بازرگانی سهام دارانی که دارای یک سهم هستند دارای حق رای نباشند. در این صورت ممکن است هر ۵ سهم یک حق رای داشته باشند. گاهی اوقات سهامداران مبلغی را که به عنوان سهام تعهد داده‌اند، ممکن است پرداخت نکنند که در این صورت حق رای از آن‌ها سلب می‌شود. اگر سهامدار سهام ممتاز داشته باشد از حق رای بیشتری هم برخوردار باشد.
جمع بندی
حقوق سهامداران شرکت بازرگانی در اساسنامه شرکت بازرگانی بیان می‌شود. از مهمترین حقوق و اختیارات سهامداران حق رای است که باید به طور مشخص و دقیق نحوه رای گیری برای سهامداران بیان شود. از آنجایی که سهامداران در مجمع عمومی فعالیت می‌کنند بنابراین بیشترین اختیارات سهامداران همان اختیارات مجمع عمومی است.
در این زمینه می‌توانید برای مشخص کردن حقوق و اختیارات سهامداران به‌صورت دقیق در اساسنامه از کارشناسان ثبت شرکت کمک بگیرید تا علاوه‌بر تدوین اساسنامه شرکت شما، صفر تا صد امور ثبتی در اداره ثبت شرکت‌ها را با دقت بالا برای شما انجام دهند.
سوالات متداول
برای نقل و انتقال سهام در شرکت بازرگانی به صورت سهامی شرایط خاصی وجود دارد؟
شرایط خاصی برای انتقال سهام وجود ندارد و آزادی انتقال سهام وجود دارد اما می‌توان محدودیت‌هایی قرار داد.
آیا سهامدار بودن شرط سنی خاصی دارد؟
بله افرادی که قصد دارند به عنوان یک سهامدار در شرکت بازرگانی فعالیت کنند؛ باید حداقل ۱۸ سال تمام را داشته باشند.
