اختراعات و اکتشافات یکی از عوامل اساسی برای پیشرفت فناوری در کشورهای مختلف هستند. برای استفاده درست از اختراع، لازم است فرآیند ثبت اختراع طی شود. اما گاهی ثبت اختراع با مشکلاتی مواجه می‌شود که نیاز است اقدام برای اعتراض به ثبت اختراع صورت بگیرد.
در این مطلب نکات مهم اعتراض به ثبت اختراع بررسی شده و راهنمای جامعی برای این اقدام جمع‌آوری شده است.
تعریف اختراع
پیش از بررسی اعتراض به ثبت اختراع، برای تعریف اختراع، می‌توان به منابع مختلفی مراجعه کرد. در ایران، قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری ایران، اختراع را نتیجه فکر کسانی دانسته که برای بار اول، فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه کرده و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن، حل کرده‌اند.
سازمان جهانی مالکیت فکری نیز، اختراع را راهکاری جدید برای یک مشکل فنی تعریف کرده است. همچنین، در آمریکا، دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا، کلمه اختراع را به هرگونه هنر یا فرآیند، ماشین، ساخت، طراحی، ترکیبی از مواد، هرگونه پیشرفت جدید و مفید و یا انواع گیاهان اختصاص داده که قابلیت ثبت شدن تحت قوانین ثبت اختراع ایالات‌متحده آمریکا را داشته باشد.
مطابق تعاریف فوق الذکر، ۴ ویژگی مهم در مفهوم اختراع وجود دارد:
اولین بودن
در ثبت اختراع بین‌المللی، جدید و اولین بودن ایده بررسی می‌شود. یعنی اختراع نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان نباید پیشتر به ثبت رسیده باشد.
ابتکاری بودن
منظور از ویژگی ابتکاری بودن این است که اختراع دارای نکته‌ای خاص و قابل توجه باشد که به طور عادی و با مهارت معمول یا تخصص و تجربه عادی نتوان آن را اختراع کرد.
کاربرد صنعتی داشتن
یک اختراع برای ثبت باید دارای کاربرد صنعتی باشد. یعنی بتوان از فرآورده یا فرآیند اختراع در صنعت به نحوی استفاده کرد که نیازی را رفع کند.
قابل حمایت بودن
منظور از قابل حمایت بودن، داشتن شرایط لازم مطابق قوانین و مقررات کشور است. یعنی یک اختراع که به نحوی غیرقانونی یا با ابزاری نامشروع ساخته شود، نمی‌تواند به ثبت برسد.
روند ثبت اختراع در ایران
برای بررسی روند اعتراض به ثبت اختراع، لازم است ابتدا خوانندگان مجله حقوقی وینداد با مراحل و روند ثبت اختراع در ایران آشنا شوند.
برای ثبت اختراع لازم است به سایت مرکز مالکیت معنوی ایران مراجعه کنید و با انجام مراحل و ارسال مدارک، این روند را کامل کنید.
مهم‌ترین نکته، تکمیل اظهارنامه ثبت اختراع است که باید نکات آن را رعایت کرد. موضوع اختراع، تاریخ، خواسته مخترع، ادعا، توصیف اختراع، پیوست‌ها و نقشه‌های لازم و غیره باید در اظهارنامه تصریح شود. علاوه بر آن باید گفت که هزینه‌های ثبت اظهارنامه از درخواست کننده ثبت اختراع دریافت می‌شود.
لیست موارد لازم برای درج در اظهارنامه
– مشخصات هویتی متقاضی، مخترع و همچنین مدارک لازم برای اثبات سمت نماینده قانونی او، نام و عنوان اختراع
– توصیف دقیق ادعا و شرح اختراع در اظهارنامه، به شکل خلاصه اما با جزئیات بالا
– تکمیل سایر بندهای فرم اظهارنامه توسط متقاضی و ارسال فرم و سایر مدارک درخواستی به سایت مرکز مالکیت معنوی و بررسی پرونده ثبت اختراع
در نهایت ممکن است بنا به دلایلی، درخواست ثبت اختراع رد شود و نیاز به اعتراض به ثبت اختراع وجود داشته باشد که موضوع ادامه این مطلب خواهد بود.
روند اعتراض به ثبت اختراع
در موارد زیر می توان به اختراع ثبت شده، اعتراض کرد:
اعتراض به رد اظهارنامه ثبت اختراع
مطابق ماده ۵۸ آئین نامه مربوط به ثبت اختراع، یکی از موارد شایع در اعتراض به ثبت اختراع، اعتراض به رد اظهارنامه ثبت اختراع است.
اعتراض به ثبت اختراع باید به صورت کتبی و همراه با مستندات ادعا صورت بگیرد. همچنین باید هزینه رسیدگی به اعتراض به ثبت اختراع پرداخت شود. مطابق قانون، متقاضیان مقیم خارج از ایران ۶۰ روز و داخل ایران ۳۰ روز برای پرداخت هزینه اعتراض به ثبت اختراع وقت دارند.
اگر پس از اعتراض به ثبت اختراع، نیاز به ارائه مدارک دیگری باشد، مرجع ثبت اختراع از معترض مدارک را درخواست می‌کند و معترض باید در مهلت ۳۰ یا ۶۰ روزه (متقاضیان داخل و خارج) مدارک اضافی را ارسال کنند.
اعتراض به حق مالکیت ثبت اختراع
ماده ۶۰ آئین نامه اجرایی ثبت اختراعات، بیان می‌دارد که هر زمانی که شخصی نسبت به حق مالکیت یک اختراع، اعتراض داشته باشد، یعنی معتقد باشد اختراع او به نام شخص دیگری ثبت شده است، باید علاوه بر ارسال مدارک برای اعتراض به ثبت اختراع، همزمان نسبت به ثبت اختراع خود نیز اقدام کند.
هزینه اعتراض به ثبت اختراع و هزنیه ثبت اختراع جدید نیز باید همزمان در سایت پرداخت شود. این هزینه‌ها شامل حق ثبت اظهارنامه اعتراض به ثبت اختراع، حق ثبت اظهارنامه ثبت اختراع و سایر مخارج است.
مرجع ثبت اختراع که همان مرجع رسیدگی به اعتراض به ثبت اختراع هم است، وظیفه دارد ظرف ۱۰ روز به اعتراض رسیدگی کند و پاسخ خود را ارسال کند. همچنین پس از این بازه متقاضی می‌تواند جهت اعرتاض به اعتراض به ثبت اختراع خود مجددا اقدام کند.
در صورت عدم واکنش در این دوره، پرونده اعتراض به ثبت اختراع بسته می‌شود و متقاضی دیگر حق اعتراض ندارد.
سخن آخر
ثبت اختراع و اعتراض به ثبت اختراع دو موضوع مهم هستند که برای انجام آنها نیاز به دانش و تخصص حقوقی است. به این دلیل اکیدا توصیه می‌شود برای اعتراض به ثبت اختراع یا سایر امورات مرتبط با ثبت اختراع و طرح صنعتی و… با مشورت حقوقدانان متخصص گام بردارید.
تیم حقوقی وینداد با داشتن مشاوران حقوقی ثبت اختراع و امکانات لازم برای اعتراض به ثبت اختراع آماده ارائه خدمات باکیفیت و ارزان خود به مخترعین و مکتشفین است.
