اقامه دعوی علیه مدیر شرکت توسط سهامداران به چه صورت است؟

زمانی که با یک شرکت شروع به همکاری می‌کنید، هر چیزی ممکن است موجب اختلاف شما شود و قراردادی که با هم منعقد کرده‌اید را دچار مشکل سازد. به همین خاطر است که یکی از رایج‌ترین سوالاتی که از وکلای حقوقی پرسیده می‌شود این است که نحوهٔ اقامه دعوی علیه مدیر شرکت توسط سهامداران به چه صورت است؟

بیشترین معضل به هنگام اقامه دعوی علیه شرکت این است که اصولاً با شخصیت حقیقی رو به رو نیستم. به همین خاطر است که نمی‌دانیم دقیقاً علیه چه کسی باید اقامه دعوا کرد و اصولاً چه کسی وظیفهٔ پاسخ گویی به اتهامات وارده به شرکت را بر عهده دارد؟
برای این که به جواب این سوال برسید مطلب پیش رو را مطالعه کنید.

نقش مدیر شرکت در شرکت‌های سهامی

با توجه بر اینکه شرکت‌های تجاری دارای شخصیت حقوقی می‌باشند و مانند تمامی افراد  طرف حق و تکلیف قرار خواهند گرفت و شخصیت آنها جدای از شخصیت اعضاء خواهد بود و با این حال اشخاصی باید باشند تا بتوانند موضوعات شرکت را  انجام بدهند در این میان نقش مدیران و مدیرعامل شرکت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد و به طور معمول در شرکت‌های سهامی و غیرسهامی مدیرعامل شرکت، نماینده شرکت در برابر اشخاص خارج از شرکت می‌باشد در صورتی که هر یک از  این افراد در تصمیمات و اقدامات خود اشتباه بنمایند یا عمداً کاری مخالف اساسنامه یا مقررات انجام دهند مسئولیت‌هایی را برای هر یک به بار می‌آورد و اعمال آنان موجب طرح دعاوی حقوقی بر علیهشان خواهد شد.

 ترتیب و نحوه اقامه دعاوی حقوقی شرکت بر علیه مدیران چیست؟

در خصوص اقامه دعوای حقوقی به وسیله شرکت، شرکت به دو حالت در نقش خواهان ظاهر خواهد گردید.

مورد اول که عادی‌ترین روند ورود شرکت به دعوی نیز می‌باشد مدیران و صاحبان حق امضا، به نمایندگی از شرکت علیه مدیر یا مدیرعامل متخلف که امکان دارد مدیر پیشین و یا حتی یکی از مدیران کنونی بوده باشد، طرح دعوی بنماید.

در حالت دوم، طرح دعوایی خواهد بود که در حقوق غرب اصطلاحاً دعوای مشتق نامیده می‌شود و در این مورد عده‌ای از سهامداران شرکت، به نام و از طرف شرکت مبادرت به اقامه دعوی علیه مدیران شرکت خواهند نمود.

اگر در خصوص طرح دعوی علیه مدیران شرکت‌های تجاری نیاز به راهنمایی داشتید می‌توانید با مشاوران حقوقی ما در ارتباط باشید.

دعوای مشتق چیست؟

در دعاوی حقوقی بر علیه مدیران شرکت، بر اساس ماده ۲۷۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت هر گاه شخص یا اشخاصی که مجموع سهام آن‌ها حداقل یک پنجم مجموع سهام شرکت بوده باشد اختیار خواهد داشت که در صورت تخلف یا تقصیر رئیس و اعضا هیات مدیره و یا مدیرعامل به نام و از طرف شرکت و به هزینه خود بر علیه رئیس و تمام اعضا هیات مدیره و مدیر عامل  و یا بعضی از آنها  در دادگاه حقوقی اقامه دعوی‌کرده و تمامی خساراتی را که به شرکت وارد آمده است را  از هر یک از آنها مطالبه بنماید.

در صورت محکومیت رییس یا هر یک از اعضای هیات مدیره یا مدیر عامل به جبران خسارات شرکت و پرداخت هزینه دادرسی حکم به نفع شرکت اجرا و هزینه‌ای که از طرف اقامه‌کننده دعوی پرداخت شده از مبلغ محکوم به وی مسترد خواهد شد. در صورت محکومیت اقامه‌کنندگان دعوی پرداخت همه هزینه‌ها و خسارات به عهده آنان خواهد بود.

پس در دعاوی حقوقی بر علیه مدیران گروهی از سهامداران به نمایندگی و به نام شرکت می‌توانند به طرفیت مدیر یا مدیرعامل متخلف طرح دعوی کنند در اینجا  نکته‌ای وجود دارد که به جهت شکلی تفاوتی با شکل اول  که سهامداران خود شخصاً مبادرت به طرح دعوای می‌نمودند به چشم می‌آید، در دعوای مشتق بر خلاف شکل اول در ستون نمایندگی و وکالت بایستی عبارت نمایندگی سهامداران به تجویز ماده ۲۷۶ یا عبارتی با مضمون مشابه قید گردد.

نحوه اقامه دعوی علیه مدیر شرکت توسط سهامداران چگونه است؟

در دعاوی حقوقی که یک یا چند نفر از سهامداران به عنوان ذی‌نفع غیرمستقیم به دلیل خساراتی که بر شرکت وارد شده است  نسبت به مدیران مبادرت به تقدیم دادخواست خواهند نمود. این نکته حائز اهمیت خواهد بود که هر چند بعضی از دادگاه‌ها به جهت مطالبه خسارت وارد بر شرکت برای سهامداران سمت قائل نمی‌باشند و مبادرت به صدور قرار رد دعوی می‌نمایند، ولی رویه معمول علی‌الخصوص در دادگاه‌های تجدیدنظر این می‌باشد که دعوای حقوقی سهامداران علیه مدیران بر مبنای جبران خسارات وارد بر شرکت را مورد پذیرش قرار می‌دهند.

اقامه دعوای مسئولیت علیه مدیران و مدیر عامل:

• دارندگان حداقل یک پنجم سهام شرکت
• به نام شرکت
• هزینه: اقامه کننده
• در صورت صدور حکم پیروزی: اجرای حکم به نفع شرکت و دریافت هزینه‌ها
• در صورت حکم شکست: حق دریافت هزینه از شرکت و مدیر و مدیر عامل ندارد.

اقامه دعوی علیه مدیر شرکت توسط سهامداران باید گفت که به موجب مواد ۲۷۶ و ۲۷۷ لایحه قانون تجارت، حتی اگر یک نفر از سهامداران شرکت حداقل یک پنجم سهام شرکت را دارا باشد، مثلاً از هزار سهم دویست سهم متعلق به او باشد، می‌تواند علیه بعضی یا تمام مدیران یا مدیرعامل متخلف اقامه دعوا کند. در این صورت شخص به نام و از طرف شرکت اقامه دعوا می‌کند و به همین دلیل نیز آن را دعوای غیرمستقیم یا مشتق می گویند. هزینه اقامه این دعوا بر عهده شخص اقامه کننده است, و در حقیقت مقررات این دعوا، با دعوایی که شخص مدعی ورود خسارت به خودش باشد و مستقیماً برای خود اقامه دعوا کند تفاوت دارد.

در صورت محکومیت مدیران متخلف، آن‌ها به جبران خسارت شرکت و پرداخت هزینه دادرسی محکوم می‌شوند و اقامه کننده نیز می‌تواند هزینه دعوا را از مبلغ محکوم به دریافت دارد. اما در صورت عدم محکومیت مدیران، شخص اقامه کننده دعوا نمی‌تواند هزینه را از شرکت دریافت کند.

نه اساسنامه و نه مجمع عمومی شرکت، هیچ کدام نمی‌توانند حق اقامه دعوای مسئولیت علیه شرکت را محدود و یا منع نمایند.

در مورد اقامه دعوی علیه مدیر شرکت توسط سهامداران نیاز به راهنمایی دارید؟

در مجموع می‌­توان گفت امکان اقامه دعوی علیه مدیر شرکت توسط سهامداران وجود دارد اما تحقق شرایط خاصی در هر مورد لازم است تا این امکان فراهم شود. به همین دلیل وجود یک وکیل یا مشاور حقوقی امور شرکت‌­های تجاری می‌­تواند به شما در راستای احقاق حقوق ضایع شده شما در شرکت کمک کند و در واقع امکان­‌سنجی مطالبه خسارت از مدیران را انجام دهد. ما در وینداد با تیمی از مشاورین و وکلای مسلط به حقوق کسب و کارها و شرکت­‌های تجاری، آماده ارائه مشاوره­ حقوقی مرتبط با این حوزه هستیم.