نقل و انتقال خودرو یکی از رایج‌ترین معاملات اموال در ایران به حساب می‌آید. از سوی دیگر معامله وکالتی خودرو نیز در فضای خرید و فروش خودروها طرفدارانی دارد که البته احتمالا چندان از خطران آن آگاه نیستند.
به همین خاطر در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به سراغ نکات معامله وکالتی خودرو و خطرات معاملات وکالتی خودرو رفته‌ایم.
با ما همراه باشید.
نقل و انتقال خودرو چه مراحلی دارد؟
پیش از ورود به بحث معامله وکالتی خودرو لازم است تا نگاهی به مراحل معمول و مختلف خرید و فروش خودرو نگاهی بیاندازیم.
برای انجام درست معامله خودرو سه مرحله اصلی باید توسط طرفین معامله طی شود:
۱. تنظیم مبایعه نامه خودرو (قولنامه) یا قرارداد حواله خودرو
۲. فک پلاک و تعویض پلاک خودرو
۳. تنظیم سند رسمی انتقال خودرو
تمام این مراحل باید با مشارکت و همکاری خریدار و فروشنده انجام شود تا نقل و انتقال خودرو به طور کامل صورت بگیرد و از جهت حقوقی مشکلی برای انتقال سند به وجود نیاید.
منظور از معامله وکالتی خودرو چیست؟
معاملات وکالتی می‌تواند در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد داشته باشد. به طور مثال معامله وکالتی ملک و املاک یا خودرو، معاملات وکالتی رایجی هستند که در فضای خرید و فروش به چشم می‌خورند.
منظور از معامله وکالتی این است که فروشنده به خریدار وکالت تام بدهد تا خریدار خود تمام فرآیند نقل و انتقال و انجام معامله را به تنهایی و از جانب فروشنده نیز انجام دهد.
یعنی با اعطای وکالت‌نامه، خریدار می‌تواند مراحل تعویض پلاک و انتقال سند رسمی خودرو را بدون حضور فروشنده انجام دهد.
لازم به ذکر است که معامله وکالتی خودرو در خصوص خرید و فروش خودروهای دست دوم معنا دارد و معامله خودروهای نو غالبا از طریق تنظیم وکالت‌نامه انجام نمی‌شود.
خطرات معامله وکالتی خودرو چگونه بروز می‌کند؟
خطرات معامله وکالتی خودرو بیشتر در حالتی بروز می‌کند که خودروی مورد نظر به دلایل مختلفی قابلیت نقل و انتقال قانونی را نداشته باشد.
عمده خطرات معامله وکالتی خودرو در مرحله تعویض پلاک خودرو بروز می‌کند و در واقع زمانی که خریدار می‌خواهد به وکالت از فروشنده فک پلاک کرده و پلاک جدیدی را نصب کند متوجه می‌شود مشکلی قانونی وجود دارد.
در این زمان، به طور معمول خودروی مورد نظر توقیف شده و به پارکینگ منتقل می‌شود تا از پلاک آن رفع اثر شود.
نباید فراموش کرد که از نظر مراکز قضایی و اداری نقل و انتقال خودرو نیز دارنده مدارک خودرو و وکالت‌نامه محضری همان شخص مالک خودرو به حساب می‌آید و مسئولیت تخلفات موجود بر عهده همان شخص (خریدار) خواهد بود.
شایع‌ترین موارد خطرات معامله وکالتی خودرو در ادامه بررسی می‌شوند.
خطرات معامله وکالتی خودرو چیست؟
حال به سراغ مواردی می‌رویم که ممکن است در هنگام معامله وکالتی خودرو ایجاد خطر و چالش کنند:
۱. شکایت پلیس از پلاک خودرو به دلیل تخلفات رانندگی سنگین و متعدد (خلافی و جریمه)
۲. شکایت قضایی از پلاک خودرو به دلیل مشکلات حقوقی مانند توقیف اموال برای پرداخت بدهی
۳. شکایت پلیس یا نهادهای انتظامی و امنیتی از خودرو به دلیل داشتن پلاک جعلی یا ارتکاب جرایم مرتبط با قاچاق
۴. در گروی بانک بودن سند خودرو به دلیل بدهی یا رهن و…
۵. عدم تعیین تکلیف مالیکت خودرو پس از فوت مالک و مشکلات ناشی از عدم انحصار وراثت
و…
هر یک از این موارد می‌تواند سبب بروز مشکلات جدی برای خریداری شود که به طور وکالتی معامله کرده است.
به بیان دیگر زمانی که خریدار معامله وکالتی خودرو انجام می‌دهد بدون آنکه از پیش فروشنده را با تنظیم مبایعه نامه متعهد کرده باشد، به نوعی مسئولیت هر گونه مشکل و خطر قانونی را شخصا بر عهده گرفته است.
چگونه از خطرات معاملات وکالتی در امان باشیم؟
حال که با چالش‌های معاملات وکالتی تا حدی آشنا شده‌ایم، به چند توصیه حقوقی مهم در این خصوص اشاره می‌کنیم تا خریداران خودروی دست دوم با حداکثر آگاهی اقدام به انجام معاملات کنند.
مهم‌ترین نکته در خصوص نقل و انتقال خودرو این است که طرفین معامله در همان ابتدا باید مبایعه نامه یا همان قولنامه خودرو را تنظیم کنند و در آن متعهد به انجام معامله در زمان و مکان خاصی شوند.
معاملات وکالتی خودرو غالبا بدون تنظیم مبایعه نامه انجام می‌شوند و از این جهت بار حقوقی معامله بر دوش خریدار باقی می‌ماند.
نکته مهم دیگر این است که خریدار نباید بدون حضور فروشنده اقدام به تعویض پلاک کند. به همین خاطر توصیه می‌شود که در تنظیم مبایعه نامه به تعهد فروشنده و خریدار مبنی بر حضور در مرکز تعویض پلاک نیز اشاره شود.
نیاز به دریافت خدمات حقوقی مرتبط با خودرو دارید؟
در این مطلب به خطرات معامله وکالتی خودرو پرداختیم و چند نکته حقوقی پیرامون نقل و انتقال خودرو را یادآور شدیم.
فراموش نکنید که تنظیم مبایعه نامه منسجم و قرارداد نقل و انتقال خودرو موضوعی تخصصی است که جز با استفاده از مهارت حقوقدانان امکان‌پذیر نیست.
ما در وینداد با داشتن تیمی از کارشناسان تنظیم قرارداد و وکلای دادگستری مجرب قادر هستیم خدمات تنظیم و بررسی قراردادهای حوزه خودرو و مشاوره حقوقی در زمینه معاملات خودرو را انجام دهیم.
همچنین اگر با معامله وکالتی خودرو درگیر چالش‌های حقوقی شده‌اید ما می‌توانیم خدمات تنظیم اوراق قضایی و پیگیری دعاوی مرتبط با معاملات وکالتی خودرو را برای شما انجام دهیم.
