دعوای استرداد وثیقه چیست؟ چه نکات حقوقی دارد؟

وثیقه کلمه‌ای است که امروزه بسیار به گوشمان می‌خورد و کاربرد و رواج بسیاری پیدا کرده است. اما به راستی وثیقه چیست و دعوای استرداد وثیقه که یکی از دعاوی مالی است به چه مفهومی بوده و موارد طرح آن کدام است؟

انواع وثیقه چیست؟

وثیقه دارای کاربرد‌های متفاوتی است و ممکن است در بانک، دادگستری یا … کارایی متعددی داشته باشد. عموما در بین مراجع قانونی وثیقه مال غیر منقول بیشتر قابل تایید است، چرا که سخت است که هر شخصی پول نقد و یا سرمایه خودش را برای مدت نامعلوم در اختیار مراجع قضایی قرار بدهد.
نکته: وثیقه می‌تواند ضمانت نامه بانکی، پول نقد، یا مال منقول و غیر منقول باشد. از وثیقه برای موارد مختلفی استفاده می‌کنند که شامل موارد زیر است:
• وثیقه بانکی
• وثیقه به عنوان تأمین کیفری در دادگاه
•  وثیقه ملکی
•  وثیقه نظام وظیفه برای خروج مشمولان سربازی از کشور
•  وثیقه در حوادث رانندگی

دعوای استرداد وثیقه چیست؟

دعوای استرداد وثیقه که در حقیقت دعوای استرداد سند مالی به شمار می‌آید عبارت است از:
۱- زمانی که شخصی از دادن وثیقه بدون هیچ دلیلی خودداری کند
۲- در صورتی که سند جهت تضمین انجام معامله یا تعهد پرداخت بدهی داده شده باشد و متعهد به تعهد خود عمل نموده باشد و طرف مقابل از دادن سند خودداری کند
۳-هنگامی که وکیلی که برای طرح دعوا در دادگاه تعیین شده اسناد و مدارک مثبت دعوا را بعد از ختم رسیدگی با درخواست وکیل، تحویل وی ندهد
۴- زمانی که شخصی سندی را به عنوان ودیعه یا عاریه به شخص دیگر بدهد ولی بعد از انقضای مدت، آن شخص از استرداد وثیقه خودداری کند
بر اساس ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی در مورد احکام قابل تجدیدنظر، احکام صادره در دعاوی مالی تنها در صورتی قابل تجدیدنظرند که خواسته دعوی یا ارزش آن از ۳  میلیون ریال متجاوز باشد (بند الف). مطابق بند ب این ماده کلیه احکام صادره در دعاوی غیرمالی قابل تجدیدنظرند.
همچنین مطاق بند ج این ماده احکام راجع به متفرعات دعوی در صورتی قابل تجدیدنظرند که حکم راجع به اصل دعوی قابل تجدیدنظر باشد. همانطور که اشاره شد معیار تجدیدنظرپذیری حکم خواسته دعواست نه محکوم به.
در دعوی وقتی خواهان خواسته‌ی خود را تعیین می‌کند، ممکن است دادگاه همه‌ی آنرا مورد حکم قرار دهد، ممکن است بخشی از آنرا مورد حکم قرار دهد و یا ممکن است خواسته مورد ادعا را رد نماید. در هر صورت اگر در دعوایی مالی حکمی صادر شود در تشخیص تجدید نظرپذیری آن باید به خواسته دعوی توجه کرد نه به محکوم به. لذا می‌توان گفت که تعیین نوع دعوی از لحاظ مالی یا غیر مالی بودن آن در سرنوشت احکام صادره راجع به متفرعات دعوی نیز از لحاظ قابلیت یا عدم قابلیت تجدیدنظر موثر است.

مدارک و منضمات مورد نیاز جهت طرح دعوای استرداد وثیقه

۱- تصویر مصدق قرارداد (اختیاری)
۲- به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
در صورت عدم وجود مدارک اختیاری فوق می‌توانید یکی از دلایل ذیل را ارائه نمایید:
۱- استماع شهادت شهود و مطلعین
۲- تحقیقات محلی
۳- معاینه محلی
۴- شماره پرونده استنادی
۵- سایر دلایل و مستندات

سخن آخر

دعوی استرداد وثیقه از جمله دعاوی مهم است که امروزه طرح آن در محاکم بسیار مبتلابه بوده است. بدین سو در این مطلب به مفهوم و مدارک لازم برای طرح این دعوا پرداخته شده است. در این خصوص اگر سوال یا ابهامی دارید به بخش مشاوره تلفنی وینداد مراجعه نمایید.