از دعاوی شایع در فضای حقوقی ایران، دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن است. در این دعاوی، یک طرف قرارداد برای دریافت و یا استرداد مبلغ معامله طرح دعوی می‌کند.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد نکات حقوقی طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن بررسی کرده‌ایم.
با ما همراه باشید.
منظور از مطالبه ثمن چیست؟
دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن اگر چه در برخی نکات به هم شباهت دارند، اما باید توجه داشت که این دو دعوی، در اصل تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
پیش از ورود به بحث لازم به ذکر است که منظور از ثمن، مبلغ قرارداد و مبیع، کالا یا خدمات مورد معامله است.
منظور از مطالبه ثمن، تلاش برای دریافت مبلغ قرارداد پس از انجام معامله است. به طور مثال، فرض کنید در یک معامله خودرو، فروشنده خودرو را به تملک خریدار درآورده است اما خریدار تمام یا بخشی از مبلغ قرارداد را پرداخت نمی‌کند.
در این زمان فروشنده بایستی اقدام به طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع (خودرو) کند.
در واقع در دعوای مطالبه ثمن، یکی از طرفین قرارداد، به تعهد خود مبنی بر پرداخت مبلغ قرارداد عمل نکرده است.
منظور از استرداد ثمن چیست؟
از سوی دیگر، دعوای استرداد ثمن، به معنای طرح دعوی برای بازپس‌گیری مبلغ قرارداد است. این دعوی زمانی کاربرد دارد که قرارداد بین طرفین آن به هر دلیلی خاتمه یافته باشد.
در واقع در دعوای استرداد ثمن، طرفین قرارداد به تعهدات خود عمل کرده‌اند، اما به هر دلیل با ابطال یا فسخ قرارداد نیاز است تا ثمن و مبیع به صاحبان اصلی آن بازگردند.
در این حالت، خریدار که مبلغ را به فروشنده پرداخته است، برای پس گرفتن آن پس از فسخ قرارداد، اقدام به طرح دعوای استرداد ثمن می‌کند. طرح دعوای استرداد ثمن نیز مانند مطالبه آن نکات حقوقی مختلفی دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است.
طرح دعوای مطالبه ثمن چه نکاتی دارد؟
حال که با مفاهیم دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن آشنا شده‌ایم، به سراغ نکات حقوقی هر یکی از دو دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن می‌رویم.
– برای طرح دعوای مطالبه ثمن، فروشنده باید اقدام به تنظیم دادخواست کند.
– باید توجه داشت که موعد پرداخت مبلغ قرارداد فرارسیده باشد و یا شروط مرتبط با آن رفع شده باشد.
– با توجه به آنکه دعوای مطالبه ثمن، دعوایی مالی به حساب می‌آید، بر اساس مبلغ مورد مطالبه، هزینه دادرسی تعیین می‌شود.
– مرجع رسیدگی به دعوای مطالبه ثمن مبیع، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده (خریدار) است.
– اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، باید در حوزه دادگاهی طرح دعوی شود که مال مورد قرارداد واقع است.
– اگر مبلغ مورد مطالبه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده صالح است.
– خواهان می‌تواند در دادخواست به جز مطالبه ثمن، خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات طرف مقابل را نیز درخواست کند.
– خواهان (فروشنده) می‌تواند از دادگاه تقاضای تامین خواسته داشته باشد. به این معنا که برای جلوگیری از زیان‌های بعدی، اموال خوانده (خریدار) را توقیف کند.
طرح دعوای استرداد ثمن چه نکاتی دارد؟
در ادامه توضیح نکات، دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن، به سراغ نکات حقوقی طرح دعوای استرداد ثمن می‌رویم.
– توصیه می‌شود پیش از طرح دعوی، خریدار، با ارسال اظهارنامه به آدرس فروشنده، وی را از تقاضای استرداد ثمن آگاه کند.
– در صورت عدم استرداد ثمن، بایستی طرح دعوی در دادگاه حقوقی صورت بگیرد.
– ممکن است ثمن معامله، پول نباشد و کالایی خاص باشد که آن هم مشمول استرداد قرار می‌گیرد.
– دادگاه صالح، دادگاه محل اقامتگاه خوانده (فروشنده) است.
– در صورت عدم استرداد ثمن پس از رای دادگاه، خواهان می‌تواند درخواست صدور اجراییه و توقیف اموال خوانده را داشته باشد.
– خواهان می‌تواند در صورت تاخیر در استرداد ثمن، در دادخواست خود تقاضای پرداخت خسارت تاخیر تادیه نیز داشته باشد.
مدارک لازم برای طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن چیست؟
فارغ از آنکه دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن طرح شود، بایستی مدارکی توسط خواهان طرح دعوی مهیا شود.
در ادامه به این مدارک اشاره می‌کنیم:
– کارت ملی یا سایر مدارک هویتی
– ثبت نام در سامانه ثنا برای دریافت ابلاغ‌ها و آرا و…
– تنظیم دادخواست مطالبه یا استرداد ثمن
– پرداخت هزینه دادرسی
– اصل قراردادی که خواهان به استناد آن اقدام به طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن کرده است.
– سایر مدارک اثبات‌کننده مانند رسید واریز ثمن یا استشهادیه و…
در نهایت باید به یاد داشت که انجام کلیه مراحل طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن و حضور در جلسات دادرسی، نیازمند وجود یک وکیل متخصص در زمینه دعاوی مالی است و عدم استفاده از وکیل دادگستری به احتمال بسیار زیاد سبب شکست پرونده و تضییع حقوق خواهان می‌شود.
درباره دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن نیاز به راهنمایی دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا نکات مهم حقوقی دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن مرور شود. مجددا تاکید می‌شود که پیروزی در دعاوی مالی، من جمله دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن، نیازمند تخصص و دانش حقوقی کافی است. به همین خاطر توصیه می‌شود هرگز بدون مشورت با حقوقدانان و وکلای دادگستری اقدام به طرح دعاوی مالی نکنید چرا که ممکن است نه تنها حقوق خود را به دست نیاورید، بلکه متحمل هزینه‌های دادرسی و… نیز شوید.
لازم به ذکر است که تیم حقوقی وینداد، متشکل از وکلای دادگستری خبره و باتجربه، قادر است کلیه خدمات مرتبط با دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن را انجام دهد.
تنظیم اوراق قضایی مانند دادخواست و اظهارنامه، پیگیری دعاوی تخصصی و برعهده گرفتن وکالت و… در وینداد، با بهترین کیفیت، بالاترین سرعت و به‌صرفه‌ترین قیمت انجام می‌شود.
