نقل و انتقال خودرو در ایران مراحل و نکات مختلفی دارد که بسیاری از اشخاص ممکن است از برخی پیچیدگی‌های آن بی‌خبر باشند. نکات مرتبط با سند قطعی خودرو و برگ سبز یکی از موضوعاتی است که اهمیتی حیاتی در معامله خودرو دارد.
در این مطلب قصد داریم تا مهم‌ترین نکات حقوقی مرتبط با معامله خودرو، مانند سند قطعی خودرو، برگ کمپانی و برگ سبز را بررسی کنیم.
با ما همراه باشید.
معامله خودرو چه مراحلی دارد؟
برای انجام معامله خودرو به طور صحیح و قانونی نیاز است تا طرفین معامله سه مرحله زیر را طی کنند:
۱. تنظیم مبایعه‌نامه یا همان قولنامه خودرو به منظور تعهد به نقل و انتقال رسمی خودرو
۲. حضور در مراکز تعویض پلاک و فک پلاک قدیم و نصب پلاک جدید
۳. حضور در دفترخانه اسناد رسمی و انتقال سند به نام خریدار خودرو یا انتقال حواله
با این حال ممکن است در ارتباط با این مراحل اصطلاحاتی مانند سند قطعی خودرو یا برگ سبز خودرو نیز به گوشتان خورده باشد.
در ادامه به مفهوم سند قطعی خودرو اشاره خواهیم کرد.
منظور از سند قطعی خودرو چیست؟
سند قطعی خودرو، سندی است که پس از طی کامل مراحل معامله خودرو، در دفتر اسناد رسمی تنظیم شده و به وسیله آن مالکیت خودرو به طور کامل به خریدار منتقل می‌شود.
با رجوع به عرف متوجه می‌شویم که طرفین معامله خودرو با تنظیم سند قطعی خودرو، دیگر می‌توانند معامله را تمام شده بدانند.
سند قطعی خودرو قابلیت استفاده در محاکم را دارد و می‌توان به عنوان دلیل اصلی مالکیت به آن استناد کرد.
در معاملات اقساطی و نقدی سند قطعی خودرو چگونه منتقل می‌شود؟
برای آنکه بتوان سند قطعی خودرو را اخذ کرد باید توجه داشت که میان معامله اقساطی و نقدی و خودروی صفر و کارکرده تفاوت‌هایی وجود دارد.
در معاملات اقساط خودرو که هم در معاملات خودروی صفر (خرید از کارخانه و نمایشگاه) و هم در خصوص معاملات خودرو دست دوم (خرید از واسطه یا مستقیم از اشخاص) به چشم می‌خورد، سند قطعی خودرو تنها زمانی به دست خریدار می‌رسد که تمام اقساط خرید خودرو تمام شده باشد و خریدار با موفقیت و در مواعد مقرر اقساط خودرو را به حساب فروشنده واریز کرده باشد.
به طور مثال اگر خریدار خودرویی را با اقساط ۲۴ ماهه خریداری کرده باشد، هر چند امکان استفاده از آن را دارد، اما نمی‌تواند سند قطعی خودرو را اخذ کند.
از سوی دیگر در معاملات نقدی خودرو، به محض پرداخت وجه قرارداد انتقال خودرو، سند قطعی خودرو به خریدار منتقل می‌شود.
نکته مهمی که در این میان مطرح است این است که حتی در معاملات اقساطی که خریدار تا پایان پرداخت اقساط امکان دریافت سند قطعی خودرو را ندارد، می‌توان با استفاده از تنظیم مبایعه نامه منسجم و دقیق و دریافت وکالت از فروشنده، به نوعی اکثر امکانات حقوقی داشتن سند را فراهم آورد.
البته نباید فراموش کرد که معامله وکالتی خودرو در مرحله تعویض پلاک ممکن است خطراتی را متوجه خریدار کند که باید به آن توجه فراوان داشت.
چه مدارکی برای انتقال سند قطعی خودرو لازم است؟
برای آنکه بتوان سند قطعی خودرو را دریافت کرد، لازم است طرفین با داشتن سناد و مدارک هویتی و برخی مدارک دیگر در دفترخانه اسناد رسمی حاضر شوند.
سه مدرک اصلی برای انتقال سند قطعی خودرو عبارتند از:
۱. کارت سوخت خودرو
۲. بیمه‌نامه شخص ثالث
۳. مدارکی دال بر پرداخت خلافی خودرو، مالیات، عوارض شهرداری و سایر هزینه‌های لازم
پس از رویت مدارک فوق‌الذکر و تصدیق صحت مدارک شناسایی خریدار و فروشنده، انتقال سند انجام می‌شود.
سند کمپانی چیست؟
شاید در کنار عبارات مرتبط با معامله خودرو، نام سند کمپانی را نیز شنیده باشید. سند کمپانی یا برگه کمپانی، سندی است که کارخانه سازنده و تحویل‌دهنده خودرو به خریدار اول تحویل می‌دهد.
این سند دربردارنده اطلاعات فنی خودرو مانند رنگ، سال تولید، گنجایش، نوع سوخت، مشخصات موتوری و… است.
همچنین مشخصات دقیق مالک خودرو نیز در سند کمپانی درج شده است که بهتر است خریدار خودرو پیش از انجام معامله آن را رویت کرده باشد.
برگ سبز خودرو چیست و چه اهمیتی دارد؟
سند مهم دیگری که در کنار سند قطعی خودرو نام آن شنیده می‌شود، برگ سبز خودرو نام دارد. همانطور که پیشتر گفته شد، یکی از مراحل اصلی معامله خودرو تعویض پلاک است. منظور از برگ سبز خودرو، سندی تک برگی است که نیروی انتظامی پس از تایید اصالت خودرو و احراز هویت مالک آن و تعویض پلاک خودرو، برای خریدار صادر می‌شود و به نوعی سندی مبنی بر مالکیت خریدار تلقی می‌شود.
اهمیت برگ سبز خودرو در این است که اطلاعات مهمی در آن درج شده است که شامل اطلاعات خودرو مانند، مدل، رنگ، ظرفیت خودرو، شماره شاسی، شماره موتور، تعداد محورها و… و همچنین اطلاعات مالک خودرو نظیر نام و شماره ملی و تاریخ تولد و… است و همچنین، این برگه سندی است که از نظر نیروی انتظامی، مالکیت خودرو را مشخص می‌کند.
لازم به ذکر است که برگه سبز خودرو معمولا پس از انجام تعویض پلاک، برای خریدار در مدت معینی توسط پست ارسال می‌شود.
سند قطعی خودرو اهمیت بیشتری دارد یا برگ سبز؟
یکی از نکات پرچالش در زمینه معامله خودرو در ایران این است که در نهایت، کدام سند نشانگر مالکیت کامل خریدار بر خودروی مورد معامله است؟ سند قطعی خودرو یا برگ سبز خودرو؟
پیشتر دانستیم که سند خودرو در دفترخانه اسناد رسمی و برگ سبز خودرو توسط نیروی انتظامی صادر می‌شود.
هر چند به عقیده نیروی انتظامی و بسیاری از اشخاص و نهادها، برگ سبز خودرو، سندی در جهت اعلام مالکیت خودرو است اما به نظر می‌رسد رویه جاری در جامعه سند قطعی خودرو را نشانه واقعی انتقال مالکیت خودرو می‌داند.
به لحاظ قانونی نیز الزام به تنظیم سند رسمی خودرو توسط سازمان ثبت اسناد، نشانگر اهمیت سند قطعی خودرو است.
از سوی دیگر اموری مانند تعویض پلاک، اعطای گواهی‌نامه و… در صلاحیت نیروی انتظامی است که این نهاد، داشتن برگ سبز خودرو را علامت مالکیت می‌داند.
با این حال مطابق عرف محاکم و رویه قضایی، داشتن سند قطعی خودرو به نسبت برگ سبز اهمیت، اعتبار و کارکرد بیشتری دارد و به همین جهت توصیه می‌شود خریداران حتما برای انتقال سند قطعی خودرو نیز اقدام لازم را انجام دهند.
درباره نقل و انتقال خودرو سوالی دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا مهم‌ترین اسناد معامله خودرو مانند سند قطعی خودرو، برگ سبز و برگه کمپانی بررسی شود.
اگر برای معامله خودروی خود نیاز به دریافت مشاوره حقوقی دارید و یا مایل هستید تنظیم مبایعه نامه خودرو را به کارشناسان حقوقی بسپارید و یا درگیر دعاوی حقوقی خودرو شده‌اید، می‌توانید به تیم حقوقی وینداد اعتماد کنید.
