اختراع به معنی ساخت یک محصول جدید است که معضل یا مشکلی را در یک صنعت یا فن حل کند. ثبت اختراع نیز باعث حمایت همه جانبه از آن و جلوگیری از به سرقت رفتن ایده و در یک کلمه حفظ حقوق مالکیت فکری آن می‌شود. در ایران قانون ثبت اختراع از مخترعان بهصورت همه جانبه حمایت می‌کند. یعنی به عنوان مخترع با ثبت اختراع در ایران، علاوه‌بر حفظ حقوق انحصاری، امکان انتقال آن به دیگر اشخاص را خواهید داشت.
در این مقاله بهصورت کامل با شرایط، مدارک، مراحل و مزایای ثبت اختراع به‌طور کامل آشنا خواهید شد.
شرایط ثبت اختراع
برای این که اختراع در اداره ثبت اختراع ایران ثبت شود باید شرایطی داشته باشد تا سازمان ثبت اختراع آن را تایید کند. این شرایط عبارت‌اند از:
- اختراع باید جدید و نو باشد. به این معنا که در عرصه داخلی بینالمللی نباید مانند آن وجود داشته باشد. به همین دلیل سعی کنید قبل از هر چیزی استعلام ثبت اختراع را بگیرید.
- ابتکار و نوآوری در اختراع برای ثبت آن ضروری است. به عبارتی بهتر اختراعی که قصد ثبت آن را دارید نباید کارکردش مشابه محصولات دیگر باشد. به همین دلیل در سامانه ثبت اختراع باید توصیفی از آن را ارائه کنید.
- وجود یک منفعت در اختراع و داشتن یک کارکرد خاص برای اختراع مهم است. یعنی باید کارکرد داشته و مشکلی را در یک صنعت یا فن حل کند.
وجود این سه شرط در تمامی اختراعات و ثبت اختراع بینالمللی ضروری است.
مدارک ثبت اختراع
برای ثبت اختراع در ایران نیاز به مدارک مهمی دارید که بدون آن‌ها، امکان ثبت در اداره ثبت اختراع تهران یا سایر شهرها وجود نخواهد داشت. برای این منظور باید مدارک زیر را در اداره ثبت اختراع و مالکیت معنوی بارگذاری کنید:
- با مراجعه به سایت مرکز مالکیت معنوی فرم اظهارنامه‌ای دریافت کنید و بعد از پر کردن این فرم آن را در سامانه اداره مالکیت معنوی بارگذاری کنید.
- به عنوان یکی از مدارک باید توصیفی از اختراع ارائه دهید. توصیفاتی که درباره اختراع داده می‌شود باید با اختراع مطابقت داشته باشد.
- ادعای مخترع باید مکتوب شده و به اداره ثبت اختراع ارسال شود.
- اگر اختراع شما نقشه‌ای دارد باید تمامی این نقشه‌ها را ارائه دهید.
- متقاضی ثبت باید مدارک شناسایی خودش را به همراه سایر فرم‌ها ارائه دهد.
- پرداخت هزینه‌های قانونی و به همراه داشتن رسید پرداخت‌ها.
- مدرک و سند مربوط به حق تقدم
تمامی مدارک بالا باید در سایت ثبت اختراع بارگذاری شود. توجه داشته باشید که گاهی مخترع نمی‌خواهد نام خودش را فاش کند، در این صورت باید یک درخواست عدم ذکر نام نیز تهیه کند.
مراحل ثبت اختراع در ایران
اگر برای شما این سوال پیش آمده است که ثبت اختراع در ایران چطور صورت می‌گیرد باید بیان شود که برای نحوه ثبت اختراع نیاز به طی مراحل زیر است. هر مرحله را با دقت انجام دهید که دچار مشکلات احتمالی نشوید:
- ابتدا باید برای ثبت اختراع در ایران وارد سامانه اداره کل مالکیت صنعتی که زیر مجموعه سامانه ثبت اسناد کشور به نشانی ssaa.ir است، شوید. پس از ثبت نام و دریافت اظهارنامه ثبت اختراع، آن را تکمیل کنید تا اولین مرحله از مراحل ثبت اختراع را پیش ببرید.
- پس از ثبت نام در سامانه مالکیت معنوی و ثبت اظهارنامه باید توافقنامه را تایید کنید.
- با ورود اطلاعات و بارگذاری مدارک مختلف به مرحله بعدی می‌رسید.
- در این بخش باید هزینه ثبت اختراع را پرداخت و شماره ثبت را دریافت کنید. هزینه ثبت اختراع در ایران برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است.
- مراحل آخر شامل انتشار آگهی و صدور گواهینامه ثبت اختراع در ایران می‌شود. تمامی این مراحل، مراحل قانونی ثبت اختراع در ایران است.
تمامی مراحل بالا پرسش ثبت اختراع در ایران چگونه است را پاسخ خواهد داد بنابراین اگر قصد ثبت اختراع خود را دارید طبق مراحلی که گفته شد عمل نمایید تا بتوانید گواهی ثبت اختراع را دریافت کنید.
تفاوت طرح صنعتی با اختراع در چیست؟
اختراع، کشف و ساخت یک وسیله جدید و نو است و در واقع چندین عنصر در کنار هم قرار داده میشوند و یک محصول نو را خلق می‌کنند که عملکرد خاصی دارد. در حالی که طرح صنعتی ترکیبی از اشکال و رنگ و خطوطی است که به زیبایی محصول می‌افزاید.
به عبارتی بهتر در طرح صنعتی محصولی از قبل وجود داشته است و طراح فقط تغییراتی در ظاهر آن ایجاد می‌کند ولی مخترع با اختراعی که می‌کند یک وسیله یا فرایند خاصی را ابداع می‌کند که باعث می‌شود مسئله‌ای حل شود.
چه مواردی را نمی‌توان به عنوان اختراع ثبت کرد؟
گاهی اوقات برخی از افراد مواردی را کشف می‌کنند و تقاضای ثبت آن‌ها را به عنوان اختراع دارند. در حقیقت بر اساس قانون، ثبت اختراع در ایران شامل همه مواردی که اشخاص کشف می‌کنند نمی‌شود. به عبارتی دیگر اگر اختراع شما شرایط زیر را داشته باشد قابل ثبت نیست:
- کشف یک نظریه ریاضی، علمی و هنری
- پیدا کردن روش درمان بیماری‌های انسانی یا حیوانی
- کشف یک واقعه بیولوژیکی و ژنتیکی
- روش کار یا طرح‌های تجاری
- کشف برخی از مواردی که در علوم و فنونی صنعت پیش بینی شده است.
- ثبت هر نوع ایده مالکیت فکری
مزایای ثبت اختراع
بعد از ثبت اختراع میتوانید از مزایای مختلف آن استفاده کنید. تمامی فواید ثبت اختراع در ادامه بیان شده است:
- پس از ثبت از حمایت‌های قانونی برای استفاده و بهره برداری از اختراع برای مخترع فراهم خواهد شد.
- حق انحصاری ساخت و فروش اختراع در بازارهای داخلی که حق اختراع با عنوان patent نیز شناخته می‌شود.
- امکان انتقال فروش و تفویض فروش به شخص دیگر در مقابل دریافت حق امتیاز
- سود بیشتر مخترع با حضور در بازارهای بین المللی
- امکان طرح دعوا و شکایت از شخصی که از اختراع سوء استفاده کرده است و در واقع حقوق مالکیت معنوی مخترع را زیر پا گذاشته است.
- اعطای برخی از تسهیلات تحصیلی، خدمت سربازی، استخدام و غیره.
- قابل ذکر است که این فواید شامل شرایط و ثبت اختراع بینالمللی هم می‌شود و شما با ثبت اختراعات به صورت بینالمللی در جامعه بزرگتر از لحاظ اقتصادی سود می‌کنید.
جمع‌بندی
افرادی که یک وسیله با ارزش برای حل برخی از مشکلات موجود در جامعه، اختراع کردند می‌توانند با ثبت آن از مزایای ثبت برخوردار شود. مخترع میتواند با ثبت نام در سامانه اداره کل مالکیت صنعتی یک فرم اظهارنامه به ثبت برساند. برای انجام این کار بهتر است از قبل توصیفی از کالای اختراع شده را به همراه برخی از نقشه‌ها، تهیه کنید تا به اظهارنامه ضمیمه شود. بنابراین با تمامی مواردی که بیان شد، دیگر پاسخ به این سوال که برای ثبت اختراع چه باید کرد؟ داده شد.
در مجموعه وینداد میتوانید فرآیند ثبت اختراع را بهصورت کامل به کارشناسان ثبت اختراع بسپارید تا صفر تا صد مراحل و دریافت گواهی ثبت اختراع را برای شما پیش ببرند. ضمن اینکه میتوانید در رابطه با ثبت اختراع خود و اینکه آیا قابلیت ثبت دارد یا خیر با کارشناسان ثبتی متخصص مشاوره کنید.
پس از ثبت اختراع نیز در صورت هر گونه کپی‌برداری یا سوءاستفاده از اختراع، امکان پیگیری نقض مالکیت فکری توسط وکلای مالکیت فکری وینداد را دارید.
سوالات متداول
آیا می‌توان ایده ثبت یک اختراع را به ثبت رساند؟
خیر ایده باید به مرحله عمل رسیده باشد بنابراین ایده به تنهایی غیر قابل ثبت است.
آیا امکان ثبت اختراع بهصورت بینالمللی وجود دارد؟
بله، شما میتوانید اختراع خود را در ایران و همچنین بهصورت بینالمللی به ثبت برسانید.
سلام
یک سوالی مطرح میکنم خواهشمند است پاسخ دهید
یک وسیله ای هست که در چند کشور تاکنون ساخته شده والان در بازار نوع وارداتی چینی وروسی آن در ابعاد کوچک وبزرگ هست ،ونوعی کپی برداری ترکیبی از یک وسیله اختراع شده در ۲۰۰ یا سیصد سال قبل اروپا وامریکا است ،
حالا یک شرکتی ایرانی دوباره در یک فرم دیگری وبا کارکرد مشابه مدلهای قبلی ،برداشته مدلی از ان را ساخته والان درحال فروش آن است ، ویک شماره ثبت اختراع هم روی محصولات خود میزند
سوال بنده این است :
ایا اگر شخص یا شرکت دیگری همان محصول را با همان کارکرد ولی با ظاهر ونام متفاوت عرضه کند ، شرکت اول میتواند جلوی کار ایشان را با شکایت بگیرد یا ادعای مطالبه خسارت کند یا خیر ؟
سلام
من تکنسین فوریت های پزشکی هستم
بنده یک راه برای درمان ایدز پیدا کردم
مطالب خوب بود استفاده کردم
ضمنا دو تا اختراع دارم که با دوستم طراحی کردم و در زمینه ایمنی و خدمات آتش نشانی کاربرد داره شما ۰تا ۱۰۰ میتونید کمکم کنید
خواهشمند است به سایت وینداد مراجعه نموده و درخواست مشاوره تلفنی ثبت نمایید تا کارشناسان متخصص ما در اسرع وقت نسبت به ارائه مشاوره و راهنمایی کامل در این خصوص اقدام نمایند.
با تشکر
مجموعه حقوقی وینداد
منو بگو بعد دو سال تصمیم گرفتم اختراع خودمو به ثبت برسونم.اینجوری که از نظرات پیداست کلا بیخیالش بشمو اختراعمو با خودم دفن کنم راحتترم.موفق باشید.
با سلام و احترام
لطفا به سایت وینداد مراجعه نموده و درخواست مشاوره تلفنی ثبت نمایید تا کارشناسان متخصص این موضوع در اسرع وقت با شما تماس گرفته و نسبت به ارائه راهنمایی کامل اقدام نمایند.
با تشکر
مجموعه حقوقی وینداد
سلام ، اختراعی دارم که امشب سه شنبه ۱۴۰۰/۱۰/۲۸ به فکر افتادم تا از طریق اینترنت و با مراجعه به سایتهای راهنما مشاوره بگیرم تا بتونم اختراع خودمو به ثبت برسونم . اما میبینم دیگر مخترعین با چه مشکلاتی روبرو هستند و قوانین دست و پا گیر در میان هست . حقیقتش منصرف شدم از ثبت اختراعم
چقد زمان میبره ک اختراع ثبت بشه و هزینیه حدودی اون چقدره
با سلام
تیم حقوقی وینداد تنها ثبت شرکت و ثبت برند و مسائل مربوط به آن را انجام می دهد.
با احترام
تیم حقوقی وینداد
متأسفم واسه کشوری که گواهی ثبت اختراعی که صادر میکنه هیچگونه ارزش بین المللی نداره ولی بزور میخواد به مردم بقبولونه که ارزش جهانی داره و از مخترع میخواد که استعلام جهانی بگیره.
و بعد اینکه (مثلاً ما باور کردیم که ثبت اختراع در ایران ارزش جهانی داره …)، به فرض اعتبار جهانی، آیا اداره ثبت باید بره استعلام بگیره یا متقاضی دربدر؟؟؟
برید یه سری به خودتون بزنید…
با سلام ، یکی از اشکالات اساسی ثبت اختراعات نخبگان کشور از سال ۱۳۹۲ تا کنون :
اینجانب نیز در این روند مشکل داوری اختراعات را دارم یعنی زمانی که طرح اینجانب نو و جدید است ولی مراجع و داوران پس از گرفتن هزینه های بالا طرح را تایید نمی کنند و در پاسخ می گویند دوست داریم طرح شما را رد کنیم برو پیش هرکسی که دوست داری بگو این مرجع را قبول ندارم اداره نیز می گوید ما طبق قانون مجبور هستیم طرح شما را رد کنیم . برخی از مراجع نیز می گویند داور متخصص ندارند !
در این خصوص به کارشناس اداره اختراعات متن زیر را ارسال کردم :
کارشناس محترم با سلام ، اینجانب به شخصه اعتقادی به روند مارکسیستی و وارداتی اداره اختراعات که با قانون اساسی کشور در تضاد می باشد ندارم . بر فرض مثال متقاضی پرونده خود را به حداقل ۵۰ مرجع ارسال کند و پرونده ۳ ماه در هر مرجع توقف کند تا یکی از این مراجع داور متخصص داشته باشند و طرح را درست مورد داوری قرار دهند ، این یعنی اتلاف وقت چیزی حدود ۸ سال و پرداخت هزینه چیزی حدود ۳۰ ملیون تومان . در حال حاضر ۱۱ مرجع در پرونده های قبلی اعلام کرده اند داور متخصص ندارند! . اولا بعد از ۸ سال پرونده به چه درد متقاضی می خورد ؟ ، دوم اینکه اگر اینجانب بخواهم ۲۰ اظهارنامه با این روند ثبت کنم یه چیزی حدود ۶۰۰ ملیون باید هزینه کنم ( بنظر شما امکان ثبت اختراع به صورت غیر مستقیم از اینجانب سلب نشده است ؟ ) ، ایا بعد از اینکه سند را دریافت کردم همین دولت این هزینه را می تواند طی فرآیندی به اینجانب برگرداند ( به قول دوستمون خود سند اختراع ۵ کیلو روغن نباتی ارزش داره ؟ ) ، یا قرار است متقاضی در جامعه رها شود ؟ . در اداره شما مردم دو دسته هستند برخی با سرمایه های خود اختراع ثبت می کنند برخی با دارایی های خود. اشخاصی که با دارایی خود اختراع ثبت می کنند مثل اعضا هیات علمی ، اشخاصی که به بدنه آزمایشگاه و پژوهشگاه ها متصل هستند ، این افراد هر هزینه ای بابت اختراع انجام می دهند دولت طی فرآیندی این هزینه را به آن ها برگشت میدهد یا از طریق گرنت دانشگاهی یا از طریق پژوهش تولید . یعنی این وسط فقط پول جابجا می شود و کسی ضرر نمی کند. دسته دوم کسانی هستند که با سرمایه های خود اختراع انجام میدهند مثل افراد که مدارک عالیه دانشگاهی دارند مشغول کار هستند اما به بدنه دولت وصل نیستند ، این افراد تحت هر شرایطی اگر نتوانند اظهارنامه خود را به ثبت برسانند آن ها هم سرمایه خود را از دست داده اند و هم دارایی خود را که همان اختراع می باشد . چون این افراد مجبور هستند نسبت به افراد اول یک مرحله بیشتر برای فرایند ثبت انرژی صرف کنند ، این روند به صورتی طراحی شده که به مرور زمان قشر متوسط جامعه منحل خواهد شد . و جامعه دو قطبی می شود یعنی دو قشر بالا و پایین که در این صورت کاپیتالیسم رخ می دهد و …
https://www.farsnews.ir/news/13990415000143/
http://ipm.ssaa.ir/ENQ/List
باسلام
دغدغه های نوابغ و نخبه های کشورمون تمام ناشدنی هست، و دراین چندسال با مواردی آشنا شده ام که در هیچ جای جهان نمیبینیم، بی مسئولیتی برخی مسئولین ذیربط داوری و مهمتر دلالان نا آگاه که خودرا آگاه حقوقی و ثبت اختراع مینامند و فقط بدنبال کسب سود و یاسرقت ایده ها می باشند، ابتدا باید مخترعین عزیز نسبت به این حوادث آگاه شوند و بهیچ عنوان نتیجه زحمات خودرا بدست این افراد نسپارند و این ایده ها را در ذهن بطور کامل فایل نمایند، اما خوشبختانه درسال های اخیر اتفاقات خوبی درحال رخ دادن هست و قوانین به روز میشوند.
آرزوی موفقیت بیشتربرای نوابغ کشورعزیرمون ایران
دکترمحسن اسدالهی
سلام
چرا باید جدید بودن اختراع سطح جهانی داشته باشه؟؟
خوب من دانش آموز از کجا بدونم چیزی که اختراع کردم تو اروپا یا جاهای دیگه اختراع شده یا نه؟؟
خوب من وقت گذاشتم و زحمت کشیدم که اختراعم ثبت بشه اینطوری خیلی تو ذوق ما زده میشه
لطفا این قانون رو عوض کنید و جدید بودن اختراع رو در سطح ایران در نظر بگیرید
ممنون میشیم
سلام
جهت بررسی جدید و بدون سابقه بودن اختراع خود سایت هایی همچون سایت سازمان جهانی مالکیت فکری، سایت ثبت اختراع آمریکا و…. را در اختیار دارید. با مراجعه به آن ها می توانید تا حدود زیادی از سوابق مربوط به اختراع خود آگاه شوید.
با احترام
تیم حقوقی وینداد
آخه اینم سواله که تو میپرسی؟
نمیدونی اگه اختراعتو تو ایران ثبت کنی و با خودت ببریش حتی آمریکا و نشونش بدی، تموم مدیران دولتی و خصوصی آمریکایی جلوت سجده میکنن…؟
از بس بااعتباره…
همه خارجیا دارن سرازیر میشن که اختراعاتشونو تو ایران ثبت کنن.
برو مطالعه کن که ازین سوالات واست پیش نیاد…..
سلام دوستان من چند تا ایده دارم با توکل به خدا میخام به ثبت برسونم خیلی سخته ؟چطوری روند ثبتش اگه اذیت کردنش زیاده بیخیال بشم