هیئت مدیره شرکت یکی از ارکان اداره‌کننده شرکت بوده که در شرکت‌های سهامی و غیرسهامی نقش و وظایف متفاوتی را ایفا می‌نماید. هیئت‌مدیره شرکت به‌عنوان عالی‌ترین مقام تصمیم‌گیری اداری و اجرایی یک سازمان، نقش مهم و تاثیرگذاری در دستیابی به اهداف سازمان بر طبق استراتژی‌های تعریف‌شده دارد.
هیئت مدیره شرکت‌های سهامی:
در رابطه با نکات حقوقی ثبت شرکت و اعضای هیئت مدیره در شرکت‌های مختلف باید بدانید که اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی عام بر اساس ماده ۳و ۱۰۷ لایحه اصلاحی قانون تجارت حداقل ۵ و در شرکت سهامی خاص وفق ماده ۱۲۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت،حداقل ۳ نفر است که مدت مدیریت آن‌ها در اساسنامه شرکت نگاشته می‌شود لکن نبایست که از دو سال تجاوز نماید.
مرجع انتخاب هیئت مدیره شرکت سهامی:
۱- مجمع عمومی موسس
۲- مجمع عمومی عادی
بدین شرح که اعضای هیئت مدیره شرکت‌های سهامی که بعضاَ در قانون تجارت با عنوان مدیران شرکت از آن‌ها نام برده شده است ، در آغاز فعالیت شرکت، توسط مجمع عمومی موسس و در مراحل بعدی توسط مجمع عمومی عادی انتخاب می‌شوند.
عملکرد هیئت مدیره در شرکت چگونه است؟
هیئت مدیره شرکت وظیفه دعوت اعضا را داشته که این امر توسط رییس هیئت مدیره انجام می‌شود و عده‌ای از مدیران که لااقل یک سوم اعضای هیئت مدیره را تشکیل می‌دهند می‌توانند در صورتی که از تاریخ آخرین جلسه لااقل یک ماه گذشته باشد، هیئت مدیره را دعوت نمایند. همچنین جهت رسمیت جلسات حضور بیش از نصف اعضای هییت مدیره لازم است. در خصوص نصاب رای‌گیری نیز می‌بایست اذعان داشت که تصمیمات با اکثریت آرا حاضرین اتخاذ می‌گردد و در صورت تساوی، دسته‌ای که رییس هیئت مدیره خود جزء آن دسته است تفوق می‌یابد مگر نکه مقررات دیگری در اساسنامه نگاشته شده باشد که در این صورت بر اساس اساسنامه عمل می‌شود.
ناآگاهی حقوقی در زمینه حقوق کسب‌وکارها و قوانین و مقررات شرکت‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات در آینده شود. میتوانید با افزایش دانش حقوقی خود در خصوص حقوق کسب‌وکارها از بروز مشکلات جلوگیری نمایید.
اختیارات هیئت مدیره شرکت به چه صورت است؟
اختیارات هیئت مدیره را می‌توان به دو بخش مجزا تقسیم نمود:
۱-صلاحیت عام:
به موجب مواد ۱۰۷ و ۱۱۸ اداره شرکت با هیئت مدیره است ،مگر مواردی که در صلاحیت خاص مجامع عمومی می‌باشد.
۲-صلاحیت خاص:
هیئت مدیره در اولین جلسه خود از بین اعضاء هیات، رئیس، نائب رئیس و مدیر عامل را باید انتخاب کند و هر ترتیبی خلاف این ماده در اساسنامه مقرر شود کان لم یکن است . از دیگر صلاحیت‌های خاص هیئت مدیره می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
تنظیم حساب‌های شرکت و تقدیم آن به بازرسان و مجمع عمومی عادی، دعوت از مجامع، رسیدگی به تعهدات پذیره‌نویسان پس از پذیره‌نویسی، انجام امر تصفیه و غیره.
ریاست هیئت مدیره شرکت
هیئت مدیره شرکت، به وسیله یک رییس و یک نایب رییس اداره می‌شود که رییس خود به وسیله هیئت مدیره انتخاب شده و از اعضای هیئت مدیره می‌باشد. نکته حایز اهمیت آن است که مدت ریاست نباید که از مدت عضویت در هیئت مدیره فراتر رود. در صورتی که رییس هیئت مدیره موقتا نتواند به وظایف خویش عمل نماید، نایب رییس وظایف او را انجام خواهد داد.
وظایف رییس هیئت مدیره شرکت عبارت است از:
۱-دعوت هیئت مدیره
۲-اداره جلسات
۳-دعوت مجامع عمومی، بدین منظور که در جایی که دعوت بر عهده هیئت مدیره می‌باشد، رییس هیئت مدیره عهده دار این امر بوده و به دعوت از مجامع عمومی می‌پردازد.
شرایط عضویت در هیئت مدیره چیست؟
۱-وجود اهلیت: اشخاصی که حکم ورشکستگی آن ها صادر شده است و محجورین نمی‌توانند مدیر شوند.
۲-عدم محرومیت: بر اساس ماده ۱۱ لایحه اصلاحی، از حقوق اجتماعی بعضا یا کلا بوسیله حکمی قطعی، محروم نشده باشند.
۳-سهامدار بودن : عضو هیئت مدیره را نمی‌توان از غیر سهامداران شرکت انتخاب نمود.
هیئت مدیره شرکت‌های غیر سهامی
در شرکت‌های اشخاص و با مسئولیت محدود، وجود حداقل یک مدیر لازم و ضروری است و مدت این مدیریت بر خلاف شرکت‌های سهامی هیچگونه محدودیتی نداشته و حتی می‌تواند بدون مدت نیز قرار داده شود، در خصوص انتخاب مدیران باید بیان نمود که انتخاب در شرکت اشخاص، توسط شرکا و با اتفاق آرا و در شرکت با مسئولیت محدود، بر اساس ماده ۱۰۶ قانون تجارت و به شرح ذیل می‌باشد:
تصمیمات راجع به شرکت باید به اکثریت لااقل نصف سرمایه اتخاذ شود، اگر در دفعه اولی این اکثریت حاصل نشد باید تمام شرکاء مجددا دعوت شوند ،در این صورت تصمیمات به اکثریت عددی شرکا اتخاذ می‌شود اگرچه اکثریت مزبور دارای نصف سرمایه نباشند، اساسنامه شرکت می‌تواند مراتبی بر خلاف مراتب فوق مقرر دارد.
اختیارات رکن اداره کننده:
در شرکت اشخاص چنانچه اختیارات مدیران شرکت‌های تضامنی و نسبی در اساسنامه یا شرکت نامه تعریف شده باشد، باید بر اساس آن عمل نمود و الا عبارت است از:
۱-مدیر قابل عزل است و می‌تواند که خود نیز استعفا دهد
۲-مدیر باید در حدود اختیاراتش عمل کند
۳-مدیر باید مصلحت شرکت را رعایت نماید
۴-مدیر باید بطور مداوم مراتب را گزارش دهد
در شرکت با مسئولیت محدود بر اساس ماده ۵۰ قانون تجارت، تمام اختیارات برای اداره شرکت را دارند مگر اینکه این اختیارات در اساسنامه محدود و محصور شده باشند.
سخن آخر
نهایتا باید بیان داشت که تشکیل شرکت در شرکت‌های تضامنی، نسبی و با مسئولیت محدود برخلاف شرکت‌های سهامی، اعم از خاص یا عام، منوط به تعیین و نصب مدیر نمی‌باشد و حتی پس از تشکیل شرکت نیز می‌توان به تعیین مدیر و هیئت مدیره شرکت پرداخت.
یکی از زمینه‌های تخصصی وبسایت وینداد، مشاوره و تنظیم قراردادهای اختصاصی در امور شرکت‌های تجاری است. شما میتوانید با برقراری ارتباط با مشاورین متخصص ما در زمینه حقوق شرکت‌های تجاری چالش‌های میانه راه شرکت خود را نیز از طریق مشاورین ما با سرعت و دقت حل و فصل کنید. متخصصان حقوق شرکت‌های تجاری آماده راهنمایی در نگارش و یا بازبینی اساسنامه انواع شرکت‌ها در راستای تدوین کامل و شفاف این سند مهم برای شرکت شما هستند.
