نحوه نوشتن متن قرارداد و تنظیم قراردادها یکی از مهارت‌های مهمی است که می‌تواند سرنوشت افراد، شرکت‌ها و کسب و کارها را رقم بزند. در ماده ۱۸۳ قانون مدنی تعریفی از عقد یا قرارداد که معادل انگلیسی آن Contract است ارائه شده که عبارت است از اینکه دو یا چند نفر در مقابل دو یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد. به عبارت دیگر قرارداد نشان‌دهنده اراده طرفین برای ایجاد یک اثر حقوقی همراه با پذیرش تعهدات و مسئولیت‌ها است. با امضای قرارداد تمامی اسنادی که ذکر شد پایه و اساس تفسیر قصد طرفین محسوب می‌شوند. نقض شرط و بند قرارداد نه تنها ضمانت‌آور است بلکه از اعتبار و حمایت قانونی برخوردار است. قراردادها بر حسب طرفین، موضوع و تعهدات به دسته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند و در واقع قرارداد در جایی است که تمامی مذاکرات اولیه و مقدماتی به ثمر رسیده و ظهور و بروز رسمی و قانونی می‌یابد. به منظور نوشتن متن قرارداد و نهایی کردن آن، طرفین ابتدا پیش‌نویسی از متن را تهیه کرده و بخش‌های مختلف آن را به دقت بررسی می‌کنند و در صورت نیاز، تغییرات مورد نظر را روی آن اعمال می‌کنند. در این متن قصد داریم به بررسی میزان اهمیت پیش‌نویس قراردادها و نحوه‌ی تهیه‌ی یک پیش‌نویس ایده‌آل بپردازیم.
تهیه پیش‌نویس قرارداد توسط یکی از طرفین قرارداد
ممکن است طرفین قرارداد با یکدیگر توافق کنند که یکی از آنها به تنهایی پیش‌نویس اولیه را تهیه کرده و سپس آن را برای بررسی و ایجاد تغییرات احتمالی و پیشنهادی به طرف مقابل تحویل دهد. در این صورت طرفی که مسئول تهیه و تنظیم پیش‌نویس است باید اطلاعات خود را نسبت به موضوع، حواشی و فرضیات محتمل مربوط به موضوع قرارداد کامل کرده و برای مثال از منابع اینترنتی و کتابخانه‌ای استفاده کند. هم‌چنین بررسی و مشاهده‌ی نمونه قراردادهای مرتبط و مشابه نیز منجر می‌شود هیچ مطلب مهمی را فراموش نکرده و پیش‌نویس کامل‌تری را تنظیم کند. انجام ین مطالعات و تحقیقات اولیه نشانگر دقت، اندیشه و آینده‌نگری تنظیم‌کننده‌ی متن پیش‌نویس قرارداد است. طرف مقابل نیز پس از دریافت متن پیش‌نویس قرارداد، باید با دقت آن را مطالعه کرده و بدون هیچ‌گونه معذوریت اخلاقی و هراسی نظرات خود را به منظور اصلاح قرارداد عنوان کند.
مبادله متن پیش‌نویس تنظیم شده
گفته می‌شود مبادله‌ی چندین باره‌ی متن اولیه‌ی پیش‌نویس قرارداد بین طرفین به منظور انجام اصلاحات و ارائه‌ی نظرات، مطلوب نبوده و بهتر است سند پیش‌نویس تنها یک بار مبادله شود و پس از آن در صورت عدم حصول توافق، طرفین جلسه‌ای حضوری ترتیب داده و در آن نظرات خود را راجع به متن عنوان کرده و در نهایت به توافق برسند. هرچه تعداد این مبادلات و جلسات بیشتر شود، طبیعتا از امتیازات قراردادی طرفین کاسته شده و در نتیجه به ضرر آنها خواهد بود.
در جلسات مذاکره راجع به متن پیش‌نویس، طرفین باید سعی کنند هر آنچه بر آن توافق شده است را در صورت‌جلسه آورده و سپس این صورت‌جلسه به امضای هر دو طرف برسد. در صورتی که طرفین یا یکی از آنها نخواهد مفاد صورت‌جلسه در آینده مورد استناد قرار گیرد، باید از امضای آن خودداری کرده یا اینکه در ذیل امضا تصریح نماید که مفاد این صورت‌جلسه در صورت انعقاد قرارداد نهایی دارای اعتبار و اثر حقوقی خواهد بود و به‌تنهایی و فی نفسه فاقد اعتبار است.
تنظیم پیش‌نویس قرارداد اولیه توسط وکیل یا مشاور حقوقی
حالت دوم نوشتن پیش‌نویس قرارداد این است که به درخواست طرفین یا یکی از آنها، یک وکیل یا مشاور حقوقی متن اولیه را تنظیم کند. در این صورت، فردی که این وظیفه را بر عهده‌ی وکیل یا مشاور حقوقی میگذارد باید موارد مهم مورد نظر خود را به او اعلام کرده و توضیحات لازم را ارائه کند. هم‌چنین پس از دریافت متن اولیه‌ی تنظیمی وکیل یا مشاوره حقوقی، پیش از ارسال آن به طرف مقابل، باید حتما مفاد آن را بررسی کرده و از مطلوبیت آن اطمینان حاصل کند.
اگر می‌خواهید شما هم قراردادی حرفه‌ای که تمامی نکات حقوقی و قانونی در مفاد آن رعایت شده باشد را در دست داشته باشید می‌توانید درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی خود را ثبت نموده تا کارشناسان مجرب وینداد در کمترین زمان آن را برای شما منعقد نمایند.
نکاتی که باید در تهیه متن پیش‌نویس قرارداد به آنها توجه شود
- متون پیش‌نویس قراردادها باید حتما دارای علامتی باشند که پیش‌نویس بودن آنها را مشخص کند.
- این متون نباید به هیج وجه توسط طرفین قرارداد یا صاحبان امضا مجاز، حتی برای امور داخلی امضا شوند.
- طرفین باید حتما موارد اصلاحی توافق شده را در متن نهایی به دقت کنترل کنند تا دقیقا همان عبارات و کلمات توافق شده در متن نهایی قید شوند.
- بهتر است قرارداد نهایی شده قبل از امضا توسط وکیل یا کارشناس حقوقی تنظیم‌کننده‌ی متن قرارداد تایید شود.
- گفته می‌شود یک پیش‌نویس قرارداد خوب، پیش‌نویسی است که پس از اتمام و ارسال به طرف مقابل، نیازی به اضافه کردن مطلب و موضوعی از طرف فرد تنظیم‌کننده‌ی متن اولیه نداشته باشد بنابراین اگر مقرر شده که شما متن اولیه را تهیه و تنظیم کنید، هیچ‌گاه درج موارد مورد نظر خود را به زمان پس از اظهارنظر طرف مقابل موکول نکنید.
- در تهیه‌ی متن اولیه‌ی پیش‌نویس قرارداد، نباید آنچنان به گذشت مدت‌زمان و میزان زمان صرف شده برای آن توجه کرد. مهم‌ترین نکته، تنظیم متن پیش‌نویس کاملی است که تمام ملاحظات و نکات مورد نظر شما را در بر بگیرد تا آسودگی خاطر شما را در آینده تضمین کند.
ضرورت تهیه پیش‌نویس قرارداد چیست؟
با توجه به مسائل عنوان شده، می‌توان گفت پیش‌نویس قرارداد این فرصت را برای طرفین به وجود می‌آورد که هم نظرات، نگرانی‌ها و مسائل مورد توجه خود را به اصلاع طرف مقابل برساند و هم با دیدگاه‌های طرف مقابل راجع به موضوع قرارداد آشنا شود. پیش‌نویس قرارداد، سندی است که به امضای طرفین نمی‌رسد در نتیجه با رد و بدل کردن آن بین طرفین و یا صحبت کردن راجع به آن در جلسه‌ای حضوری، این امکان برای آنها وجود دارد که تغییراتی را در پیش‌نویس به وجود آورده و امتیازاتی را برای خود کسب کنند.
سخن آخر
توجه داشته باشید که تنظیم قرارداد در زمینه‌های مختلف، متفاوت است مثلاً شما نمی‌توانید از یک نمونه قرارداد اداری به عنوان قرارداد استخدام یا قرارداد طراحی و توسعه سایت استفاده کنید؛ بنابراین برای نگارش و تنظیم یک قرارداد اصولی و حقوقی، باید دقت کافی داشته و با تحقیق و بررسی و گرفتن مشاوره از یک وکیل مجرب قراردادی را تنظیم کنید که باعث امنیت و پیشرفت اصولی موضوع قرارداد شما شود.
یاد گرفتن نحوه نوشتن متن قرارداد و مهارت قراردادنویسی، در واقع آشنایی با اصول قراردادنویسی و تنظیم قراردادهای اصولی است؛ که باعث استحکام و پایداری روابط طرفین قرارداد یا شرکای تجاری می‌گردد. وینداد به عنوان یک تیم حقوقی با متخصصین و وکلای مجرب، می‌تواند کمکی برای تنظیم متن قراردادهای شما در هر زمینه‌ای باشد و شما را در مسائل حقوقی یاری کند.
فراموش نکنید که اگر درگیر مشکلات حقوقی ناشی از تنظیم قرارداد شده‌اید، می‌توانید از خدمات دعاوی تخصصی ما نیز استفاده کنید.
