جمهوری ارمنستان کشوری واقع در قفقاز جنوبی است که از سمت شمال با کشور گرجستان، از شرق و جنوب شرق با جمهوری آرتساخ، از شمال شرق با جمهوری آذربایجان، از غرب با ترکیه، از جنوب با ایران و از جنوب غرب جمهوری خودمختار نخجوان هم‌مرز است. پایتخت ارمنستان شهر ایروان بوده و مساحت تقریبی آن ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر مربع و براساس آخرین شمارش، ۳٬۰۱۸٬۸۵۴ میلیون نفر جمعیت دارد. در رابطه با وضعیت کسب‌وکار در ارمنستان باید بیان داشت که پیش از استقلال ارمنستان و فروپاشی شوروی، کسب‌وکار در ارمنستان مبتنی بر صنعت در حوزه‌های تولید مواد شیمیایی و ماشین آلات صنعتی، فرآوری مواد غذایی، نساجی، رزین و الکتریک بود.
اما این صنایع شدیداً وابسته به واردات مواد اولیه از کشورهای خارجی بود که سبب تضعیف آنها شد. پس از فروپاشی شوروی و از سال ۱۹۹۱ میلادی، تحولات گسترده‌ای در اقتصاد ارمنستان صورت گرفت، بگونه ای که حوزه‌هایی مانند راه و ساختمان و خدمات جایگزین بخش کشاورزی و صنعت شد.
با این وجود بایستی اشاره نمود که این کشور دچار تنش‌هایی با کشورهای آذربایجان و ترکیه بوده و در حوزه انرژی وابستگی بسیاری به روسیه و ایران دارد و ضمناً منابع بسیار محدودی دارد. تمامی این موارد سبب شده است که توان این کشور در سرمایه گذاری‌های منطقه‌ای با مشکل روبه رو باشد.
با این حال در سال‌های اخیر در حوزه گردشگری و توریسم، اقتصاد ارمنستان رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. در صورتیکه به جهت رشد اقتصادی ارمنستان، تمایل به راه اندازی و توسعه کسب و کارتان دارید، در این مطلب با ما همراه باشید.
کسب‌وکار در ارمنستان چه مزایایی دارد؟
۱) ارمنستان یکی از اعضای سازمان تجارت جهانی و دیگر سازمان‌های بین‌المللی می‌باشد و ضمناً این کشور دارای سنن غنی و روح کارآفرینی است. از بعد تاریخی نیز ارمنستان در نقطه تقاطع میان فرهنگ‌های غرب و شرق، اروپا و آسیا، بوده است و در نتیجه این امر تا حدی توضیح می‌دهد که چرا ارمنی‌ها نه تنها به خاطر استعداد استثنایی در کارآفرینی مشهور هستند؛ بلکه توانایی ایجاد روابط کسب وکار با شرکایی از کشورهای مختلف نیز از ویژگی‌های بارز آنها است.
۲) به صورت کلی دولت ارمنستان سیاست سرمایه گذاری مطلوبی دارد که چنین سیاستی سبب رشد ثابت سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی در اقتصاد ارمنستان شده است.
۳) کشور ارمنستان دارای زیرساخت‌های مناسبی در حوزه کسب و کارهای مرتبط با توریسم است که از آن جمله می‌توان به زیرساخت‌هایی مانند هتل‌های با کیفیت، چندین مرکز نمایشگاه‌های بزرگ بین‌المللی، سیستم حمل و نقل توسعه یافته و مدرن اشاره نمود. ضمناً لازم به ذکر است که مراکز اصلی توریسم و کسب‌وکار در ارمنستان شهرهای ایروان، دیلیجان و جرماک هستند.
۴) از مزایای دیگر توسعه کسب‌وکار در ارمنستان آن است که این کشور دارای خدمات ارتباطی با کیفیتی می‌باشد و حتی مناطق واقع در نقاط بسیار دور این کشور به اینترنت پرسرعت مجهز هستند. ایروان و دیگر شهرها در زمینه غذا و خدمات اضافی توریسم کسب و کار مانند سازمان‌های گردشگری، برنامه‌های فرهنگی و سرگرمی دارای سطح بسیار بالایی است.
۵) در بعد کلان و سیاست گذاری می‌توان بیان داشت که فضای سرمایه گذاری خارجی در ارمنستان، سیاست‌های تجارت و سرمایه گذاری در ارمنستان نسبتاً آزاد است و کاملاً این کشور با آغوش باز سرمایه گذاری‌های خارجی را می‌پذیرد. البته باید توجه داشت که موانع مهم نیز وجود دارند که مهم‌ترین آن نرخ بالای فساد اداری در این کشور است.
۶) وفق قانون خصوصی سازی در سال ۱۹۹۷ در این کشور (که در سال ۱۹۹۹ اصلاح شد) شرکت‌های خارجی در مقابل شرکت‌های ارمنی حقوق یکسانی برای شرکت در فرآیندهای خصوصی سازی داشته و در ارمنستان نسبت به شرکت‌های خارجی و ارمنی رفتار یکسانی وجود دارد.
بازارهای مناسب برای کسب و کار در ارمنستان
همانطور که بیان شد صنعت توریسم و گردشگری جزو صنایع مهم و پردرآمدی است که در این کشور وجود دارد و در واقع نقش مهم و حیاتی در اقتصاد ارمنستان ایفا می‌کند. براساس آمارهای منتشر شده، بیشترین توریست از روسیه وارد ارمنستان می‌شود. به نحوی که طبق آمار سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۴۴ درصد آنها را کشور روسیه به خود اختصاص داده است.
همچنین در سال ۲۰۱۵ کشورهای اروپایی مانند آلمان، اتریش، انگلستان و فرانسه سهم بزرگی از گردشگران ارمنستان را به خود اختصاص داده‌اند.
ضمناً از فعال‌ترین بخش‌های صنعت توریسم در ارمنستان می‌توان به مسافرت‌های کاری به این کشور اشاره نمود. علت اصلی این امر، موقعیت جغرافیایی ارمنستان است که سبب توسعه روابط فعال با روسیه، کشورهای CIS (کشورهای مستقل مشترک المنافع که اتحادیه‌ای شامل برخی از جمهوری‌های مستقل اتحاد جماهیر شوروی سابق است)، اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، گرجستان، ایران و کشورهای خاورمیانه شده است.
علاوه بر صنعت توریسم، برخی از حوزه‌های به شدت در حال توسعه اقتصاد در این کشور معدن کاری، فلزکاری، دارو، ساختمان سازی، مهندسی مکانیک، تکنولوژی ارتباطات به علاوه صنایع مربوط به جواهر و شیمی می‌باشد.
قوانین و مقررات و مالیاتی کسب‌وکار در ارمنستان
بر اساس قوانین مالیاتی کشور ارمنستان شرکت‌هایی که در ارمنستان فعالیت می‌نمایند، مکلف به نگهداری سوابق حسابداری و تهیه اظهارنامه‌های مالی طبق “استانداردهای جهانی گزارش مالی” (IFRS) هستند. لیکن لازم به ذکر است که شرکت ارمنی تا زمانی که به عنوان یک شرکت بزرگ شناخته نشود، نیازی به انتشار اظهارنامه مالی خود ندارد و در صورتی یک شرکت، بزرگ محسوب می‌شود که میزان درآمد سالانه یا ارزش سهامش بیش از یک بیلیون درام ارمنستان (معادل ۲ میلیون و ۸۰ هزار دلار آمریکا) برآورد شود.
ضمناً گزارش و اظهارنامه‌های مالی که توسط شرکت‌های بزرگ منتشر می‌شوند نیازی به حسابرسی ندارند.
همچنین اظهارنامه مالیات بر درآمد شخصی می‌بایستی ماهانه و پیس از فرا رسیدن بیستمین روز موعد گزارش بعدی تحویل داده شوند. این اظهارنامه باید تمام پرداختی‌های صورت گرفته به اشخاص، اعم از پیمانکاران، حقوق کارمندان و مقدار مالیات بر درآمدی که نزد شرکت نگه داشته شده است را شامل شود.
علاوه بر این تولیدکنندگان، اشخاص حقوقی و حقیقی و مؤسسات فاقد هویت شخص حقوقی که خاویار، آبجو، انواع شراب‌ها، مواد اولیه شراب سازی، الکل و نوشابه‌های الکلی، انواع و اقسام دخانیات، بنزین، گازوئیل، لباس و لوازم تهیه شده از چرم طبیعی، پوستین طبیعی و لوازم تهیه شده از آن (بجز نیمه پالتوهای کارگری و نظامی دوخته شده از پوست گوسفند)، محصولات چینی و کریستالی، لوازم طلاکاری و جواهرات به جمهوری ارمنستان وارد می‌نمایند.
جمع‌بندی
همانطور که بیان شد، کسب‌وکار در ارمنستان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مسیر توسعه و رشد را آغاز نمود و پس از تحولات و اصلاحات صورت گرفته، رشد اقتصادی مثبتی را در ارمنستان شاهد هستیم.
با این توضیح به جهت اینکه ارمنستان منابع محدودی دارد، مانند ترکیه، این کشور نیز در صنعت توریسم فعال بوده و این صنعت بخش قابل توجهی از رشد اقتصادی ارمنستان را تشکیل می‌دهد. بنابراین اگر مایل به توسعه و گسترش کسب و کارتان در ارمنستان هستید، پیشنهاد می‌شود که در حوزه‌های معدن، فلزکاری، دارو، ساختمان سازی، مهندسی مکانیک، تکنولوژی ارتباطات به علاوه صنایع مربوط به جواهر و شیمی سرمایه گذاری نمایید.
