پیدا کردن بهترین راه برای سرمایه گذاری در استارتاپها و کسب و کارهای نوپا یکی از پر چالشترین بحثها میباشد. تبدیل کردن یک ایده خوب به محصول یا خدمات خوب نیازمند سرمایه میباشد و قطع به یقین در ابتدای مسیر کسب و کار، کارآفرینان سرمایه زیادی در دست ندارند که بتوانند در این مسیر هزینه کنند. در این نوشتار ما برآنیم که به بهترین راههای سرمایه گذاری در استارتاپها اشاره کنیم.
۱- تامین مالی از طریق سرمایه خود ( Self-funding )
بسیاری از کارآفرینان با سرمایه خود وارد مسیر کسب و کار میشوند. حتی اگر این مبلغ کم باشد باز هم ارزش این را دارد که منافع آن را در نظر بگیریم که مهمترین این منافع آن است که سود بیشتری به خود فرد تعلق میگیرد. حتی میتوان از این مقدار سود اولیه در مراحل بعدی به جای تکیه صرف بر دورههای مالی و سرمایهگذاری آینده بهره جست.
۲- سرمایه گذاران نزدیک ( دوستان و اعضای خانواده )
ممکن است در میان اعضای خانواده و دوستان کسانی باشند که مشتاق سرمایهگذاری برای رشد و ارتقای کسب و کار کارآفرین باشند. این سرمایهگذاریها عموما نوعی وام یا خرید سهام هستند که روشی ساده و سریع در سرمایه گذاری در استارتاپها است. نکته مهم این است که در چنین شرایطی برای حمایت از منافع طرفین و نیز حفظ رابطه موجود میان طرفین بهتر است یک قرارداد شفاف میان طرفین وجود داشته باشد تا از اختلافهای بعدی جلوگیری به عمل آورد.
این روش هم مزیتها و هم معایبی دارد. از جمله مزیتها این است که دوستان و خانواده معمولا مشکلاتی را در نحوه مدیریت شرکت بوجود نمیآورند. از طرفی این روش این عیب را هم دارد که کارآفرین مدام به این فکر میکند که در صورت عدم سودآوری، چگونه از پس شرایط روانی و بحرانی این موقعیت برآید.
۳- سرمایه گذاری جمعی (Crowdfunding)
یکی از راههایی که به سرعت در این زمینه شهرت یافت، سرمایهگذاری جمعی است. معمولاً مشارکت جمعی توسط افرادی که سرمایهگذاری مشترک میکنند و اغلب از طریق اینترنت انجام میشود تا از تلاشهای یک کارآفرین توسط عموم جامعه یا سازمانها حمایت شود. تأمین مالی جمعی برای اهداف متنوعی نظیر درمان بیماری تا چاپ کتاب، حمایت مالی هنرمندان تا طرفداران کمپینهای انتخاباتی و تأمین سرمایه لازم برای راه اندازی یک کسب و کار نوپا یا کسب و کار کوچک کاربرد دارد.
در یک رویکرد سنتی به سرمایهگذاری جمعی شما در قبال مبلغی محصولی را برای اولین بار ارائه میدهید. این فرایند اساسا پیش فروش محصول است و این روش سرمایه گذاری در استارتاپها این امکان را به شما میدهد که سرمایهگذاریهای خرد را از میان تعداد زیادی از سرمایه گذاران جستجو کنید.
یکی از روشهای سرمایه گذاری جمعی خرید سهام جمعی میباشد. به همین منظور، قرارداد سرمایه گذاری در ازای سهام برای این مهم فراهم شده است. نمونه قرارداد سرمایهگذاری در ازای سهام را از بانک قراردادهای وینداد دریافت کنید تا با یک قرارداد حرفهای سرمایه گذاری خود را شروع کنید.
این نوع تأمین مالی در عمل پیچیدهترین حالت تأمین مالی جمعی است. در این حالت پاداش مشارکتکنندگان در ازای سرمایهگذاری، دریافت سهام، سود سهام یا حق رای در سهام مخاطرهآمیز است. در این حالت مشارکت کننده، سود مستقیم دریافت نمیکند بلکه به نوعی در سرمایهگذاری مخاطرهپذیر شرکت میکند. در این روش سرمایه گذاران خود سهامدار میشوند.
۴- شتابدهندهها ( Accelerators )
یک روش موثر دیگر در سرمایه گذاری در استارتاپها بهرهمندی از شتابدهندهها می باشد. شتابدهنده ها عموما گروهی از تازهکارها را با فضای کاری، مشاوره و راهنمایی کسب و کار و سرمایه گذاری بالقوه ارائه میدهند. آنها اغلب توسط دانشگاهها، سازمانهای صنعتی یا شرکتهای خصوصی حمایت میشوند.
شتابدهنده ها اگر منابع مالی را تامین کرده باشند، در مقابل سهمی را از کسب و کار تقاضا میکنند.
۵- سرمایه گذاران فرشته (Angel investor )
روش دیگر در سرمایه گذاری در استارتاپها ، سرمایه گذاران فرشته میباشد. سرمایه گذاران فرشته معمولا افراد با ارزش و یا تیمهای کوچکی هستند که در مراحل اولیه و پیش از سرمایه گذاران خطرپذیر پول خود را سرمایه گذاری میکنند. نقطه قوت این نوع سرمایه گذاری این است که اغلب روابط شخصی نزدیک برقرار است. نقطه ضعف این سرمایه گذاری این است که یک سرمایه گذار فرشته اغلب از کارآفرینان سهام و حتی یک کنترل کننده درخواست می کند. این گونه افراد عموما در مدیریت شرکت دخالتی ندارند.
۶- سرمایه گذاران ریسک پذیر ( Venture Capital )
این دسته از سرمایه گذاران، سرمایه گذاران حرفه ای هستند که در استارتاپها و کسب و کارهای رو به رشد سرمایه گذاری میکنند. این امر باعث میشود زمانی که کارآفرینان به دنبال سرمایه گذار هستند، آنها مخاطبین پذیرفته شدهای به نظر بیایند. با این حال برای این سرمایه گذاری شما باید مراحل اولیه سرمایه گذاری را سپری کرده باشید. پیش از چنین سرمایه گذاریای بهتر است اطمینان حاصل کنید که منافع شما و سرمایه گذار خطر پذیر هماهنگ است. این شرکتها اغلب به دنبال بازگشت سرمایه و رشد سریع هستند. این امر ممکن است خلاف آهسته و پیوسته پیش رفتن باشد. این قبیل سرمایه گذاران معمولا کنترل قابل توجهی بر یک شرکت دارند. لذا اگر بخواهید از دیدگاه خود پیروی کنید، ممکن است سرمایه گذاری ریسک پذیر برای شما مناسب نباشند. لازم به ذکر است که سرمایه گذاران ریسک پذیر معمولا مایل به استفاده از قرارداد سرمایه گذاری خود هستند. همانطور که در مورد هر قرارداد مهم، شما باید آن را به دقت بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که منافع و اهداف شما را ارتقا میدهد، لذا از تغییر دادن آن نباید هراسید.
۷- مشارکت ( Partnership )
در برخی مواقع رشد به تنهایی پاسخگوی همه نیازها نیست. در عین حال یکی از گزینهها میتواند این باشد که کارآفرینان وارد مشارکت با شرکتهای تاسیس شدهای شوند که میتوانند از محصولات یا خدمات آنها سود ببرند و با آنها قرارداد مشارکت منعقد کنند. به عنوان مثال به جای اینکه کسب و کاری به تنهایی تلاش کند که محصول خود را در بازار به فروش برساند، میتواند با شرکتی که مشتاق است آن محصولات را در مدلهای بعدی خودش قرار دهد وارد مشارکت شود. در این صورت روند رشد میتواند سریعتر اتفاق بیفتد. در یک قرارداد مشارکت، ممکن است سرمایه گذاری به پیشبرد یک دستورالعمل محدود شود تا به شما در افزایش تولید خود کمک کند. با این حال، پیروزی بزرگتر این است که با کاهش هزینه راهاندازی زنجیره تامین و استراتژی بازاریابی، شما به مقدار زیادی بودجه احتیاج ندارید.
در مورد سرمایه گذاری در استارتاپها نیاز به راهنمایی دارید؟
پیدا کردن بهترین راه سرمایه گذاری در استارتاپها یک تصمیمی مبتنی بر اهداف کسب و کار و میزان پذیرش خطر از سوی کارآفرینان میباشد. در این راستا مشورت کردن با کارشناسان حقوقی کسب و کار که تعداد زیادی کسب و کار و انواع سرمایه گذاری در آنها را دیده و با آنها کار کردهاند میتواند برای صاحبان کسب و کار اطمینان خاطر زیادی را پدید آورد تا بهتر متوجه شوند که چه چیزی برای آنها با توجه به شرایطشان بهتر است. بدین منظور شما میتوانید سوالات خود را درمورد سرمایه گذاری در استارتاپها از کارشناسان حقوقی وینداد پرسیده و از راهنمایی آنها در این زمینه بهرهمند شوید.