اگر به محیط پیرامون خود با دقت نگاه کنید، متوجه خواهید شد که دنیای امروز دنیای کسب‌وکار است. در اطراف ما پر شده است از کسب‌وکارهایی که هرکدام برای خود گردش حساب‌های مختلفی دارد. برای اینکه کسب‌وکارها بتوانند حساب‌ها و گردش مالی‌های خود را مدیریت کنند، باید از دفاتر مخصوصی که در این زمینه وجود دارد استفاده نمایند. اسناد دریافتنی غیرتجاری در مقابل اسناد تجاری است و یکی از مسائلی است که در حسابرسی‌ها و مدیریت مالی کسب‌وکارها باید به آن توجه نمود. آیا شما درزمینهٔ اسناد دریافتنی غیرتجاری اطلاعاتی دارید؟ با ما در ادامه همراه شوید تا اطلاعات مفیدی از این دسته اسناد در اختیار شما قرار دهیم.
اسناد دریافتنی غیرتجاری چیست؟
اسناد و حساب‌های دریافتنی نشان‌دهنده مطالبات کسب‌وکار یا واحد تجاری است. این مطالبات اعم از مطالباتی است که واحد تجاری یا به عبارت بهتر همان کسب‌وکار از اشخاص اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی دارد، بنابراین به بیان ساده اسناد و حساب‌های دریافتنی میزان مطالبات بک کسب‌وکار را نشان می‌دهد. حساب و اسناد دریافتنی می‌تواند طیف گسترده‌ای از مطالبات را دربرمی گرد برای مثال فروش کالا، ارائه خدمات، پرداخت پاداش یا وام از این قبیل هست.
اهداف استفاده از حساب‌ها و اسناد دریافتنی غیر تجاری:
با استفاده از اسناد دریافتنی شما می‌توانید به میزان مطالبات شرکت پی ببرید. هم‌چنین با استفاده از این اسناد می‌توانید گزارش‌های مختلف مالی که در شرکت یا کسب‌وکار شما حائز اهمیت است را آماده کنید ازجمله مهم‌ترین گزاراشاتی که با این اسناد قابل‌ارائه است می‌توان به گزارش‌های ترازنامه صورت‌های مالی اشاره کرد.
ماهیت حساب‌های دریافتنی چیست؟
حساب‌های دریافتنی درواقع دارایی شرکت یا واحد اقتصادی است که بر طبق قانون تجارت فعالیت می‌کند و دارایی‌ها ازنظر ماهیت بدهکار است. به همین دلیل ماهیت حساب‌های دریافتنی نیز بدهکار است.
انواع حساب‌های دریافتنی:
برای تقسیم‌بندی حساب‌ها و اسناد دریافتنی مبانی مختلفی وجود دارد. به عبارت بهتر تقسیم‌بندی این حساب‌ها با معیارهای مختلفی صورت می‌گیرد که در زیر مهم‌ترین آن‌ها ارائه می‌شود:
دسته بندی براساس عامل ایجاد مطالبات:
یکی از مهم‌ترین تقسیم‌بندی اسناد دریافتنی تقسیم‌بندی بر اساس عامل ایجاد مطالبات است که در این حالت حساب‌های دریافتنی به دودسته اسناد دریافتنی تجاری و اسناد دریافتنی غیرتجاری تقسیم می‌گردد. در ادامه توضیحاتی در خصوص این دودسته ارائه می‌گردد.
الف: اسناد دریافتنی تجاری: حساب‌های دریافتنی تجاری به حساب‌هایی گفته می‌شود که از مطالبات ناشی از فعالیت مستمر واصلی واحد تجاری ایجاد می‌گردد. به عبارت بهتر این مطالبات یا ناشی از فروش کالا یا ارائه خدمات است. به‌عنوان‌مثال در یک کسب‌وکاری که به خریدوفروش محصول خاصی می‌پردازد فروش آن محصول باید در اسناد دریافتنی تجاری قید گردد.
ب: اسناد دریافتنی غیرتجاری: در مقابل تجاری، اسناد دریافتنی غیرتجاری قرار دارد که ناشی از مطالباتی است که از فعالیت اصلی و مستمر واحد تجاری نشات نمی‌گیرد. ازجمله این مطالبات می‌توان به پاداش کارکنان، وام پرداختی به اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی اشاره کرد.
نکته: در تشخیص تجاری یا غیرتجاری بودن اسناد باید به نوع فعالیت شرکت توجه ویژه داشت. برای مثال درصورتی‌که فعالیت اصلی و مستمر کسب‌وکار پرداخت وام باشد، در این حالت باید در مطالبات اسناد دریافتنی تجاری قید گردد نه در غیرتجاری.
دسته‌بندی بر اساس دریافت یا عدم دریافت اسناد از بدهکاران:
بر اساس این تقسیم‌بندی بین اسناد و حساب‌های دریافتنی می‌توان تمایز قائل گردید. به عبارت بهتر اگر از بدهکاران اسنادی از قبلی چک و سفته و برات و … اخذ شود به آن اسناد دریافتنی و در صورت عدم دریافت اسناد به آن حساب دریافتنی اطلاق می‌شود.
البته باید این نکته را در نظر داشت که در اکثر کسب‌وکارها مدیران تمایل به دریافت اسناد دارند چراکه با این کار اطمینان به بازپرداخت مطالبات و بدهی‌های خود پیدا می‌کنند.
دسته بندی بر اساس زمان وصول مطالبات و بدهی:
در این دسته‌بندی اسناد و حساب‌های دریافتنی به دودسته کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود. در حالتی که زمان مورد انتظار وصول مطالبات در طول زمان عادی شرکت یا یک سال باشد در دسته دریافتنی کوتاه‌مدت قرارمی گرد و در حالتی که بیش از این زمان باشد در دسته اسناد و حساب‌های دریافتنی بلندمدت قرارمی‌گیرد. این دسته‌بندی به مدیران و سهام‌داران شرکت در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های آینده شرکت کمک می‌کند.
دسته‌بندی بر اساس واحد پولی مطالبات:
مطالبات شرکت یا کسب‌وکار می‌تواند ریال یا ارز باشد به همین دلیل اسناد و حساب‌های دریافتنی به دودسته ریالی و ارزی تقسیم می‌گردد.
دسته بندی بر اساس احتمال وصول و دریافت مطالبات:
یکی از مواردی که در تنظیم این اسناد باید در نظر گرفته شود، احتمال دریافت مطالبات و بدهی است. مطالبات باید بر اساس این احتمال به سه دسته قطعی، مشکوک و سوخت شده تقسیم می‌گردد. توجه داشته باشید که درصورتی‌که وصول مطالبات ضعیف باشد در زمره مطالبات مشکوک الوصول و دز صورتی که وصل به‌صورت قطعی امکان‌پذیر نباشد در لیست مطالبات سوخت شده درج می‌گردد… ت.وجه داشته باشید که درج مطالبات سوخت شده فرایند خاصی دارد و معمولاً نیازمند اخذ تأییدیه از مدیران و اداره‌کنندگان واحد تجاری یا کسب‌وکار است.
نتیجه‌گیری
همان‌طور که بیان شد کسب‌وکارها برای داشتن تسلط بر صورت‌های مطالبات خود اقدام به تنظیم حساب‌ها و اسناد دریافتنی غیرتجاری می‌کنند. این اسناد درواقع به مدیران در خصوص مطالبات و تصمیم‌گیری‌های آینده کمک می‌کند. برای تنظیم درست و دقیق این اسناد باید به انواع آن و نحوه تقسیم‌بندی شناخت کافی داشت که در ابن مطلب ما به‌صورت خلاصه شمارا با نکات طلایی آن آشنا کردیم. شما در خصوص استفاده از این اسناد چه می‌دانید؟ با ما به اشتراک بگذارید.
