موضوع ارث و وصیت، از مهم‌ترین موضوعات مرتبط با قانون مدنی است. وصیت‌نامه می‌تواند در انواع و با روش‌های مختلفی تنظیم شود. دعوای اثبات وصیت مالی از رایج‌ترین دعاوی مالی مرتبط با وصیت است که نکات بسیار مهمی دارد.
به همین خاطر در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به موضوع دعوای اثبات وصیت مالی و نکات حقوقی مهم آن پرداخته‌ایم.
با ما همراه باشید.
وصیت چه تعریفی دارد و انواع آن کدام است؟
از منظر حقوقی، وصیت عملی حقوقی است که مطابق آن، شخص وصیت‌کننده (موصی) به شکل مستقیم و یا با استفاده از شخصی دیگر، اموال و حقوق خود را پس از مرگ تعیین تکلیف می‌کند.
مطابق قانون مدنی، وصیت به دو نوع عهدی و تملیکی تقسیم می‌شود.
وصیت عهدی، زمانی است که موصی، انجام عملی را از شخصی دیگر تقاضا می‌کند. مثلا وقف اموال موصی یا پرداخت بدهی‌ها و… در زمره وصیت عهدی قرار می‌گیرد.
وصیت تملیکی نیز به معنای انتقال مال یا منعفت شخص موصی به شخصی است که در وصیت تصریح شده است. به طور مثال انتقال ملک و املاک به فرزندان یا اشخاص خاص، در قالب وصیت تملیکی انجام می‌شود.
اقسام وصیت از نظر تنظیم چیست؟
از نظر تنظیم وصیت‌نامه، سه دسته وصیت وجود دارد:
– وصیت‌نامه خودنوشت که توسط خود موصی نوشته می‌شود.
– وصیت‌نامه سری که توسط موصی نوشته و مهر و امضا می‌شود و در اداره ثبت محل زندگی شخص به امانت گذاشته می‌شود.
– وصیت‌نامه رسمی که توسط در دفترخانه اسناد رسمی نوشته شده و با تشریفات و مقررات دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود.
به طور کلی وصیت‌نامه رسمی از سایر انواع وصیت‌نامه‌ها اعتبار بیشتری دارد. در ادامه دعوای اثبات وصیت مالی اشاره می‌کنیم.
منظور از دعوای اثبات وصیت مالی چیست؟
حال که با انواع و اقسام وصیت آشنا شده‌ایم، به موضوع مهم دعوای اثبات وصیت مالی می‌پردازیم.
به طور کلی منظور از دعوای اثبات وصیت مالی حالتی است که صحت وصیت یک شخص مورد قبول ورثه یا ذی‌نفعان قرار نگرفته است و برای اثبات وصیت مالی به دادگاه رجوع می‌شود.
در این زمان لازم است ذی‌نفعان اقدام به طرح دعوای اثبات وصیت مالی کنند. لازم به ذکر است که به این عمل، تنفیذ وصیت نیز گفته می‌شود.
برای طرح دعوای اثبات وصیت مالی چه اقداماتی لازم است؟
اصولا طرح دعوای اثبات وصیت مالی، در مواقعی انجام می‌شود که وصیت‌نامه از نوع سری یا خودنوشت باشد که به شکل رسمی در دفتر اسناد رسمی تنظیم نشده است.
شخصی که ذی‌نفع یک وصیت به حساب می‌آید برای طرح دعوای اثبات وصیت مالی بایستی علاوه بر تنظیم دادخواست، مدارک و اسناد اثبات‌کننده صحت اصالت وصیت مالی را مهیا کند:
– اصولا برای اثبات وصیت مالی، اقرار ذی‌نفعان به صحت آن، مهم‌ترین مدرک اثبات‌کننده است.
– اگر تنها برخی ذی‌نفعان برای اثبات وصیت مالی اقدام کنند، وصیت تنها در حق آن اشخاص اثبات می‌شود.
– استفاده از شهادت شهود و تنظیم استشهادیه نیز از دلایلی است که می‌تواند در دعوای اثبات وصیت مالی به کار آید.
– مطابق ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی، وصیت خودنوشت در صورتی معتبر است که تمام آن به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز و ماه و سال به خط موصی بوده و به امضاء او رسیده باشد.
– اگر وصیت‌نامه بیش از ثلث دارایی موصی فوت شده باشد، تنها با رضایت و تنفیذ وراث قابل اعمال است.
– در صورتی که اصالت و صحت مفاد وصیت‌نامه‌ای که ظاهر آن از سوی دادگاه پذیرفته است، مورد اعتراض ذی‌نفعان باشد، استفاده از شهادت شهود کافی نیست و باید دلایل اثبات‌کننده دیگری مانند اقرار موصی و… مورد استفاده قرار بگیرد.
تنظیم دادخواست طرح دعوای اثبات وصیت مالی چگونه است؟
پیش از ورود به بحث لازم است تاکید شود که فرآیند طرح دعاوی مالی، مانند دعوای اثبات وصیت مالی، فرآیندی پیچیده است و برای تنظیم دادخواست و احقاق حق در دادگاه نیاز است از تخصص وکلای دادگستری مجرب استفاده شود.
تنظیم دادخواست برای طرح دعوای اثبات وصیت مالی نکات خاصی دارد که باید به آن توجه شود. در ادامه نکات مفاد مهم دادخواست این دعوی را آورده‌ایم:
– مشخصات کامل خواهان و خوانده (ذی‌نفع و…)
– درج دقیق خواسته و شرح دادخواست تحت عنوان اثبات وصیت مالی یا تنفیذ وصیت‌نامه
– اشاره به مستندات و دلایل اثبات‌کننده مانند کپی وصیت‌نامه، کپی گواهی انحصار وراثت، شهادت شهود و استشهادیه، اقرارنامه‌ها، ارائه نظر کارشناس در خصوص صحت وصیت و…
درباره دعوای اثبات وصیت مالی نیاز به راهنمایی دارید؟
در این مطلب تلاش شد تا روش طرح یکی از دعاوی مالی مهم در حقوق ایران و حوزه وصیت بررسی شود.
مجددا تاکید می‌شود که اموری مانند تنظیم دادخواست، تنظیم لایحه دفاعیه، جمع‌آوری ادله اثبات دعوی و… نیاز به استفاده از تخصص وکلای دادگستری و مشاوران حقوقی خبره و باتجربه دارد. چرا که ممکن است طرح دعاوی مالی نه تنها موجب احقاق حقوق از دست رفته نشود، بلکه زمینه‌ساز ورود خسارت مالی به خواهان نیز بشود.
ما در وینداد با داشتن تیمی از حقوقدانان و وکلای پایه یک دادگستری، قادر هستیم خدمات متنوعی در حوزه دعاوی مالی ارائه دهیم. پیگیری دعاوی تخصصی مالی، تنظیم اوراق قضایی مانند دادخواست و… بخشی از مهم‌ترین خدمات حقوقی وینداد هستند که می‌توانید با بهترین قیمت از آنها بهره‌مند شوید.
