ثبت اختراع بازی فکری چه مراحلی دارد؟ + ثبت اختراع بازی جدید

تا به حال فکر ابداع یک بازی فکری جدید به ذهنتان خطور کرده‌است؟ اگر شما از آن دسته افراد خلاقی باشید که در جمع‌های خانوادگی همیشه ایده‌ای برای یک بازی جدید و خودساخته در آستین دارید، شاید بد نباشد به فکر ثبت طرح بازی خود و ارائه‌ی آن به بازار باشید. این روزها با یک قدم زدن ساده می‌توان انبوهی از بازی‌های فکری جدید را در ویترین‌ها مشاهده کرد که اسمشان قبل از آن به گوشتان نخورده‌است. در این میان اگر به دنبال ثبت طرح خود نباشید ممکن است به زودی شاهد بازی‌هایی باشید که ایده‌ی شما را با نامی متفاوت کپی کرده‌اند و زودتر از شما آن را به ثبت رسانده‌اند. پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را تا انتها دنبال کنید تا از روند ثبت اختراع بازی فکری مطلع شده و درصورت لزوم با استفاده از مشاوره با متخصصان حقوقی وینداد از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.

بازی فکری اختراع محسوب می‌شود؟

پیش از آن که وارد توضیح مراحل ثبت بازی فکری شویم، لازم است این سوال را پاسخ دهیم که یک بازی فکری جدید اختراع محسوب میشود یا یک اثر هنری؟ پاسخ به این سوال از این جهت اهمیت دارد که درصورتی که بازی فکریِ ابداعی شما یک اختراع محسوب شود باید از طریق اداره مالکیت صنعتی اقدام کنید اما اگر یک اثر هنری به حساب‌ آید ثبت آن از طریق مراجعه به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان صورت می‌گیرد.
مطابق مواد 1 و 2 قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری اختراع دارای کاربرد صنعتی است و مشکلی را در یک حرفه‌، فن‌، فناوری‌، صنعت و مانند آن‌ها حل می‌نماید. مطابق این تعریف بازی فکری از شمول تعریف اختراع خارج شده و مطابق با قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان یک اثر هنری محسوب می‌شود. البته بازی‌های رایانه‌ای ممکن است با شرایط سخت گیرانه‌ای به عنوان یک اختراع ثبت شوند که در مطلب دیگری در مجله وینداد قبلا به آن پرداخته شده‌است. اما درمورد بازی‌های فکری با قطعیت می‌توان گفت که ثبت آن به عنوان یک اختراع در ایران پیش بینی نشده‌است. هرچند در قوانین برخی کشورهای خارجی مانند آمریکا برخلاف حقوق ایران امکان تعلق گرفتن پتنت یا حق اختراع به بازی‌های فکری وجود دارد و همین موضوع باعث سردرگمی درخصوص وضعیت ثبت بازی‌های فکری در ایران شده‌است.

چرا باید بازی فکری را ثبت کرد؟

زمانی که شما وقت و زحمت زیادی را صرف طراحی و ساخت یک بازی فکری می‌کنید، با ثبت طرح خود از حمایت‌های حقوقی مختلفی برخوردار می‌شوید. می‌توانید حق مادیِ بازی خود را واگذار کرده یا بفروشید، یا با سرمایه‌گذاری شرکت‌ها آن را روانه بازار کنید. همچنین با ثبت بازی فکری، نام شما به عنوان ابداع‌کننده‌ی بازی همیشه محفوظ است و هیچکس حق ندارد نام مبدع بازی را تغییر داده یا به نام دیگری ارائه دهد. از همه مهمتر این‌که اگر کسی از طرح شما سوءاستفاده کرده یا از آن کپی‌برداری کند قانون به شما این امکان را می‌دهد تا علیه آن شخص شکایت کنید.
یک بازی فکری برای ثبت شدن چه شرایطی لازم دارد؟
بازی فکری ابداعی شما، برای این‌که قابلیت ثبت شدن را داشته باشد باید قواعدی را که شورای نظارت بر اسباب بازی تعیین کرده دارا باشد. برای این‌که تقاضای ثبت بازی فکری شما توسط این شورا رد نشود بهتر است از این‌که طرحتان واجد شرایط زیر است اطمینان حاصل کنید:
_عدم تشابه و نمونه‌برداری از طرح‌های داخلي و خارجي
-نداشتن تضاد با اصول آموزشي، تربيتي، فرهنگي، اخلاقي و ارزش‌های ديني و ملي
-استفاده از اسامي، حروف، اصطلاحات و نشانگان فارسي
_عدم استفاده از تصاویر کارتونی و غیر آن که متعلق به خود طراح نمی‌باشد
– رعايت استانداردهای بين‌المللي طراحي اسباب بازی و سرگرمي

ثبت بازی فکری چه مراحلی دارد؟

همان‌طور که بالاتر اشاره شد از آنجایی که طرح یک بازی فکریِ جدید اثر هنری محسوب می‌شود برای ثبت آن باید به شورای نظارت بر اسباب بازی در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان مراجعه کنید. برای ثبت تقاضای خود لازم است که علاوه بر پر کردن فرم تقاضانامه، یک نمونه از طرح بازی فکری خود را به همراه مدارکی که در ادامه ذکر میشود به دبیرخانه شورا ارائه بدهید. در مرحله بعدی کارشناس ثبت طرح، طرح شما را بررسی می‌کند و اگر طرح شما هرگونه مغایرتی با شرایط ثبت بازی داشته باشد، یا مدارک تحویل داده شده ناقص باشد و یا این‌که طرحتان نیاز به اصلاح داشته باشد به شما اعلام می‌گردد تا این موارد را برطرف کنید. درصورتی که طرح داده شده تائید شود گواهی ثبت صادر می‌شود.
لازم است این نکته اشاره شود که با صدور این گواهی شما اجازه‌ی تولید بازی فکری ثبت شده را پیدا نمی‌کنید و صرفا حقوق شما در ابداع این بازی تحت حمایت قانون قرار می‌گیرد. پس برای دریافت مجوز تولید باید طبق مقررات مربوطه، مجوز جداگانه‌ای دریافت کنید.

چه مدارکی برای ثبت بازی فکری لازم است؟

_فرم تکمیل‌شده تقاضانامه ثبت طرح
_شناسنامه طرح (شامل ویژگی و خصوصیات بازی)
_مشخصات طراحان به علاوه مدارک شناسایی آنان
_نمونه اصلی بازی فکری ساخته شده یا ماکتی از آن
_پرينت رنگي از نمونه کار (اجزاء اسباب بازی و تصوير کلي)
_راهنمای استفاده از بازی و مقررات و قوانینی که در بازی باید رعایت شود
_توضیح کامل تغییرات ایجاد شده در طرح فعلی درمقایسه با طرح خارجی (درصورتی که طرح شما از یک نمونه خارجی الگوبرداری شده‌است)
درباره مورد آخر باید به این نکته اشاره شود که درصورتی‌که بخشی از طرح شما از نمونه‌ای خارجی برداشت شده باشد، شما نمی‌توانید درباره‌ی اصل طرح ادعایی داشته باشید و دیگران نیز این حق را دارند تا از طرح اصلی الهام گرفته و استفاده کنند. البته بازهم ترکیب بندی، شیوه ارائه و ویژگی‌هایی که خاص طرح شماست در حقوق معنوی اثر حفظ می‌شوند.

درمورد ثبت بازی فکری‌تان نیاز به مشاوره حقوقی دارید؟

ثبت بازی فکری مانند اکثر پروسه‌های ثبتیِ دیگر جزییات تخصصی زیادی دارد که عدم توجه به آنان می‌تواند روند ثبت بازی را پیچیده و زمان‌بر کند. درصورتی‌که هرگونه ابهام یا سوالی درباره‌ی طرح بازی فکری خود دارید بهتر است پیش از اقدام به ثبت، با مشورت حقوقی با متخصصان این حوزه، این ابهامات را برطرف کرده و با اطمینان وارد پروسه ثبت طرح خود شوید. در این زمینه متخصصان مالکیت فکری وینداد می‌توانند شما را در این راه یاری کنند.