از مسائل مهم حقوق کسب و کار ثبت علامت تجاری است که مشخصه هویتی هر کار تجاری است. در همین راستا دعوای ابطال علامت تجاری برای مواقعی که میان طرفین برای انتخاب یک علامت تجاری اختلاف پیش می‌آید مطرح می‌شود که در ادامه جزئیات آن را با هم بررسی می‌کنیم.
علامت تجاری چیست و چه شرایطی باید داشته باشد؟
هر کلمه، حرف، عدد، ترسیمات دستی یا هندسی، عکس، شکل، رنگ یا ترکیبی از اینها که توانایی معرفی یک مجموعه را داشته باشد و باعث تشخیص یک کالا از سایر کالاها شود علامت تجاری محسوب می‌شود و قابل‌ثبت می‌باشد.
این علامات باید منحصر به فرد باشند و در صورتی که یک کسب و کار درصدد استفاده از علامت یکسان یا مشابهی با علامات دیگر باشد دعوای ابطال علامت تجاری از طرف دیگر طرح می‌شود.
شرایط مورد نیاز برای علامت تجاری:
الف- متمایزکننده کالاها یا خدمات یک موسسه را از کالاها و خدمات موسسه دیگر
ب- خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه نباشد.
ج- عدم گمراهی مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه در مورد مبدا جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن ها
د- عدم تقلید نشان نظامی، پرچم یا سایر نشان‌های مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمان‌های بین‌الدولی یا سازمان‌هایی که تحت کنوانسیون‌های بین‌المللی تاسیس شده‌اند، مگر آن که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذی ربط اجازه استفاده از آن صادر شود.
ه – عین یا به طرز گمراه‌کننده‌ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری نباشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به موسسه دیگری در ایران معروف است.
و- عین یا شبیه آن قبلاَ برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف نشده باشد.
ز- عین علامتی نباشد که قبلاَ به نام مالک دیگری ثبت شده است.
مراحل قانونی ثبت علامت تجاری
اداره مالکیت صنعتی، اظهارنامه و اسناد و مدارک شامل نمونه علامت و فهرست کالاها و یا خدماتی که تقاضای ثبت آن ها مد نظر است را بررسی می‌نماید و چنانچه اسناد مزبور را واجد شرایط ثبت بداند، ملزم به ثبت علامت تجاری می‌باشد.
اما گاهی ممکن است اداره مالکیت صنعتی علامت مزبور را از موارد غیرقابل ثبت، مندرج در ماده ۳۲ قانون اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری بداند.از این رو چنانچه شرایط لازم را جهت ثبت علامت تجاری احراز ننماید، اظهارنامه را رد نموده علامت مذبور ثبت نمی‌گردد .
اما چنانچه اداره مالکیت صنعتی شرایط لازم را جهت ثبت علامت تجاری احراز نماید اجازه انتشار آگهی ثبت علامت تجاری را جهت اطلاع عموم صادر می‌نماید.
الزام به ثبت علامت تجاری
پس از ارسال اظهارنامه به جهت پذیرش تقاضای ثبت علامت تجارتی به اداره مالکیت صنعتی، مرجع ثبت در صورت احراز شرایط، ملزم به ثبت علامت تجارتی می‌باشد.
در صورتی که مرجع ثبت علامت تجارتی را به هر دلیلی قابل ثبت نداند و یا شخص دیگری به موجب اینکه مدعی حق تقدم در ثبت می‌باشد و ادعای او پذیرفته شود و یا اینکه علامت تجارتی مورد نظر شرایط لازم برای ثبت را نداشته باشد، اقدام به رد تقاضای ثبت علامت تجارتی می‌کند که در این صورت، می‌تواند در مدت سی روز از تصمیم مرجع ثبت، مبنی بر رد تقاضای ثبت به مرجع کنوانسیون ماده ۱۷۰ آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علایم تجارتی، الزام به ثبت علامت تجارتی را بخواهد.
در صورت احراز صحت ادعای متقاضی ثبت و پذیرش ادله او و همچنین محق بودن وی در تقاضای ثبت، حکم به الزام به ثبت علامت تجارتی صادر می‌شود.
دعوای الزام به ثبت علامت تجاری
دعوای الزام به ثبت علامت تجاری در مواقعی مطرح می‌گردد که با تقاضای متقاضی ثبت، که با ارسال اظهارنامه آغاز می‌گردد، مخالفت شود.
دلیل این مخالفت در صورتی است که اظهارنامه فاقد شرایط لازم باشد یا اینکه علامت تجاری که تقاضای ثبت آن شده است از علامت های غیرقابل ثبت باشد. متقاضی ثبت می‌تواند به این امر معترض گردد و اعتراض خود را عنوان نماید.
در این صورت چنانچه بتواند محق بودن خود را به اثبات برساند حکم به الزام به ثبت علامت تجاری وی داده می‌شود.
رسیدگی به دادخواست مذکور در صلاحیت دادگاه‌های عمومی حقوقی است و دادخواست مذکور باید به دفاتر خدمات قضایی ارائه شود.
دعوای ابطال علامت تجاری
دعوای ابطال علامت تجاری، به این صورت است که اگر فردی برندی به نام و نشان برند شما یا مشابه آن به ثبت برساند، می‌توانید از این سوءاستفاده شکایت کنید. در این صورت می‌توانید ابطال ثبت علامت تجاری کپی‌شده را درخواست کنید.
-
شرایط دعوای ابطال ثبت علامت تجاری
واضح است که دعوای ابطال علامت تجاری، زمانی مطرح می‌شود که آن علامت به ثبت رسیده باشد. مهلت اعتراض و ابطال علامت تجاری ثبت شده، سه سال است پس اولین شرط ثبت آن علامت تجاری است.
و اگر این شرط و شرایط بعدی را نداشته باشد دعوای علامت تجاری رد می‌شود.
بر طبق ماده ۱۶ قانون ثبت علائم و اختراعات ، این اشخاص می‌توانند نسبت به علامتی که تقاضای ثبت آن شده یا به ثبت رسیده است ، اعتراض کنند :
الف) کسانی که آن علامت را، علامت تجاری خود می‌دانند.
ب) کسانی که آن علامت، با علامت آن‌ها تا اندازه‌ای شباهت دارد که مصرف‌کنندگان عادی را به اشتباه اندازد.
در صورتی که علامت تجاری شرایط مندرج دربند الف ماده ۳۰ همین قانون و شرایط ماده ۳۲ را داشته باشد، قابل‌ابطال است. این شرایط از قرار زیرند:
-
علامت ثبت‌شده نتواند کالا یا خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی را متمایز کند.
-
علامت ثبت‌شده خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.
-
مراکز تجاری یا عمومی را به‌ویژه در مورد مبدأ جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن‌ها گمراه کند.
عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم، یا سایر نشان‌های مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمان‌های بین‌الدولی یا سازمان‌هایی که تحت کنوانسیون‌های بین‌المللی تأسیس‌شده‌اند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن‌که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذی‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود
عین یا به طرز گمراه‌کننده‌ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه دیگری در ایران معروف است. و عین یا شبیه آن قبلاً برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن‌که عرفا میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.
عین علامتی باشد که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت‌شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به‌جز ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.
ابطال ثبت یک علامت از تاریخ ثبت آن مؤثر است و آگهی مربوط به آن نیز در اولین فرصت ممکن منتشر می‌شود.
هر ذی‌نفع که ثابت کند که مالک علامت ثبت‌شده شخصاً یا به‌وسیله شخصی که از طرف او مجاز بوده است، آن علامت را حداقل به مدت سه سال کامل از تاریخ ثبت تا یک ماه قبل از تاریخ درخواست ذی‌نفع استفاده نکرده است، می‌تواند لغو آن را از دادگاه تقاضا کند. درصورتی‌که ثابت شود قوه قهریه مانع استفاده از علامت شده است، ثبت علامت لغو نمی‌شود.
دادخواست ابطال باید دارای ضمایم ذیل باشد:
-
اصل یا رونوشت مصدق کلیه اسناد و مدارک مثبت ادعای ابطال
-
رسید مربوط به پرداخت ودیعه تسلیم دادخواست ابطال به دادگاه به شرح مذکور در جدول هزینه‌ها
-
وکالت‌نامه، درصورتی‌که دادخواست توسط وکیل تسلیم شود
هرگاه دادگاه در مورد ابطال علامت ثبت‌شده رأی نهایی صادر نماید مراتب را به مرجع ثبت ابلاغ می‌کند و مرجع مذکور موظف است مطابق حکم دادگاه، بخشی از علامت یا ثبت علامت را به‌طور کامل یا فقط نسبت به بعضی از کالاها و یا خدمات مورد حکم در دفتر مربوط ابطال و مراتب را در روزنامه رسمی آگهی نماید.
سوالات حقوقی و ثبت یخود را از وینداد بپرسید
در صورتی که در مورد علائم تجاری، نحوه ثبت و ابطال آن سوالی دارید، همین حالا درخواست مشاوره خود را ثبت کنید تا کارشناسان ما با شما تماس بگیرند.
می‌توانید سوال خود را در بخش پرسش و پاسخ نیز مطرح کنید.
