امروزه شاهد حضور شرکت‌هایی با عنوان شرکت دانش بنیان هستیم که ظهور و پیدایش آن‌ها نسبت به گذشته روز به روز در حال افزایش است. بدین منظور لازم است مزایای شرکت دانش بنیان و قوانین و ضوابط حاکم بر آن‌ها مورد بررسی قرار بگیرند.
شرکت دانش بنیان چیست؟
مطابق ماده 1 قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می‌شود.
دانش بنیان یک اصطلاح کاربردی پیرامون اعطای یک مجوز یا گواهینامه است که این امر توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان تحت نظر معاونت علمی ریاست جمهوری طی فرآیند ارزیابی برای یک شرکت یا موسسه بر اساس محصولات و خدمات آن شرکت صادر می‌گردد.
در واقع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کارگروهی به نام کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسه‌های دانش بنیان و نظارت بر اجرا دارد که متولی ارزیابی این شرکت‌ها می‌باشد.
عبارت دانش بنیان در ترجمه انگلیسی به Knowledge based معنی می‌شود و به شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان نیز Knowledge-based Companies و به محصولات یا خدمات آن‌ها Knowledge-Based Products گفته می‌شود.
پایه و اساس این دسته از شرکت‌ها و محصولات و خدمات آن‌ها براساس تکنولوژی است و در واقع می‌توان گفت که یکی از مزایا و تسهیلاتی که دولت برای حمایت از تولید علم و فناوری در نظر گرفته است، فعالیت شرکت‌ها در قالب شرکت‌های دانش بنیان است. دانش و فناوری جز جدانشدنی از این شرکت‌ها است.
در این میان نکته بسیار مهم این است قالب جدیدی به نام شرکت دانش بنیان برای ثبت شرکت‌ها به وجود نیامده است و در واقع قالب‌های اصلی برای ثبت شرکت‌ها همان است که در ماده 20 قانون تجارت به آن‌ها اشاره شده است که معروف‌ترین آن‌ها شرکت سهامی و با مسئولیت محدود است. پس در گام اول شرکت‌ها در هر قالبی که مدنظرشان است ثبت می‌شوند و سپس می‌توانند نشان شرکت دانش بنیان را از طریق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با طی فرآیندهای لازم برای شرکت خود به ثبت برسانند.
در خلال این ارزیابی معیارهای اساسی محصولات و خدمات و معیارهای عمومی شرکت یا موسسه مورد ارزیابی قرار گرفته و این امر بررسی می شود که آیا این محصولات و خدمات در سطح رتبه دانش بنیان شدن خواهند بود یا خیر.
امتیازات و مزایای شرکت دانش بنیان
مطابق ماده 3 قانون مذکور شرکت‌هایی که موفق می‌شوند این نشان را دریافت کنند، امکانات و کمک‌های دولتی خاصی را نیز دریافت می‌کنند که برخی از این مزایای شرکت دانش بنیان عبارت است از:
- معافیت از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی به مدت 15 سال
- تامین تمام یا بخشی از هزینه تولید و عرضه با به کارگیری تسهیلات کم بهره یا بدون بهره بلند مدت یا کوتاه مدت
- اولویت استقرار واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی و تولیدی شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان موضوع این قانون در محل پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه اقتصادی و یا مناطق ویژه علم و فناوری
- ایجاد پوشش بیمه‌ای مناسب برای کاهش خطرپذیری محصولات دستاوردهای دانش، نوآوری و فناوری در تمام مراحل تولید، عرضه و به کارگیری
- چنانچه شرکت‌ها یا موسسات حمایت‌ها و تسهیلات مطابق این قانون را برای مقاصد دیگری مصرف کنند، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از این حمایت‌ها مجازات‌هایی هم برای این افراد در نظر گرفته می‌شود.
نکات ضروری برای کسب مزایای شرکت دانش بنیان
ماهیت این شرکت‌ها بعد از واگذاری تسهیلات نباید تغییر کند. ممکن است حمایت دولت این امر را به ذهن متبادر کند که این دسته از شرکت‌ها دولتی هستند در حالی که مطابق تبصره 1 ماده فوق الذکر شرکت‌های دولتی و نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی مشمول قوانین این شرکت‌ها نیستند. پس می‌توان گفت که شرکت‌های دانش بنیان خصوصی هستند و بند حمایت دولت صرفا برای ارزش نهادن بر این شرکت‌ها آورده شده است و منظور از آن دخالت دولت در عملکرد آن‌ها نیست.
در صورتی که تمایل دارید عنوان دانش بنیان را برای شرکت یا موسسه خود دریافت نمایید، می‌بایست ابتدا در سامانه شرکت‌های دانش بنیان ثبت نام نموده تا توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت این شرکت ها و نظارت بر آن‌ها مورد ارزیابی قرار بگیرید.
باید توجه داشت تا زمانی که این ارزیابی به صورت کامل انجام نشود شرکت یا موسسه حق دریافت هیچ تسهیلاتی را نخواهد داشت. امکان ثبت نام اشخاص حقیقی نیز در سامانه وجود ندارد و صرفا می‌توان از طریق شخص حقوقی ( شرکت یا موسسه ) در سامانه ثبت نام نمود.
برای ثبت شرکت و برخورداری از مزایای شرکت دانش بنیان و امتیازات آن می‌توانید با درخواست خود را با کارشناسان حقوقی وینداد طرح کنید. مشاوران حقوقی وینداد از طریق مشاوره تلفنی در کنار شما هستند.
