راهنمای جامع ثبت شرکت دانش بنیان

ثبت شرکت دانش بنیان یک راهکار مناسب برای تجاری‌سازی دانش و فناوری در امور مختلف است. به‌همین منظور اشخاص می‌توانند با داشتن شرایط لازم، اقدام به دریافت مجوزهای لازم برای شرکت خود کرده و از ایجاد ارزش افزوده بر روی دانش و فناوری درآمد کسب کنند. اینکه شرکت دانش بنیان چه مزایای نسبت به سایر شرکت‌ها دارد و چگونه و با چه شرایطی می‌توان آن‌ها را به ثبت رساند، قوانین این نوع شرکت‌ها چگونه است، اساسنامه دانش بنیان را چطور می‌توان تنظیم کرد و مدت اعتبار این شرکت‌ها چقدر است؟ از جمله مواردی است که در این مقاله به‌طور مفصل توضیح خواهیم داد. با استفاده از این راهنمای جامع ثبت شرکت دانش بنیان می‌توانید اطلاعات لازم در مورد این شرکت‌ها نیاز دارید را به‌طور کامل کسب کنید.

شرکت دانش بنیان چیست؟

شرکت‌های دانش‌بنیان شرکت‌هایی هستند که در جهت توسعه دانش و فناوری خاصی فعالیت می‌کنند و محصول نهایی آن‌ها می‌تواند به‌صورت فیزیکی یا در قالب داده‌های علمی باشد.

در واقع هدف اصلی از ثبت شرکت دانش بنیان تجاری‌سازی دانش و ایده‌های است که اغلب به‌صورت اختراعات اساتید و دانشجویان و افراد نخبه می‌توانید آن‌ها را ببینید.

نکته‌ای مهمی که لازم است در رابطه با این نوع شرکت‌ها بدانید، این است که «دانش‌بنیان» یک مجوز است که به شرکت‌ها اعطا می‌شود و قالب شرکت مجزایی در قانون تجارت (مثل شرکت سهامی خاص یا با مسئولیت محدود) نیست. در نتیجه برای تاسیس شرکت دانش بنیان ابتدا باید یکی از قالب‌های رایج را در اداره ثبت شرکت‌ها به‌ثبت برسانید سپس مجوز دانش بنیان را دریافت کنید.

هزینه ثبت شرکت دانش بنیان

با توجه به اینکه برای تاسیس شرکت دانش بنیان ابتدا باید یک شرکت تجاری مثل سهامی خاص یا بامسئولیت محدود ثبت کنید، هزینه ثبت شرکت دانش بنیان نیز متغیر خواهد بود. پس از پرداخت هزینه ثبت شرکت، باید برای دریافت مجوز اقدام کنید که در این مرحله نیز با توجه به نوع شرکت متفاوت خواهد بود. این هزینه‌ها را به‌صورت کلی می‌توان شامل موارد زیر دانست: 

• مقدار سرمایه اولیه برای ثبت شرکت 
• مدارک
• ثبت مدارک در سامانه ثبت شرکت‌ها
• انتخاب نام شرکت
• اظهارنامه
• ثبت شرکت در روزنامه رسمی 
• پاکت و پوشه‌های مورد نیاز

از این‌رو برای تاسیس شرکت دانش‌بنیان می‌توانید از طریق کارشناسان ثبتی اقدام کنید تا علاوه‌بر دریافت مشاوره‌های لازم برای ثبت، از هزینه هر بخش از ثبت شرکت به‌صورت مجزا اطلاع پیدا کرده و تمامی مراحل ثبت را از طریق کارشناسان متخصص و با تجربه انجام دهید.

مجموعه وینداد با حضور کارشناسان ثبتی و حقوقی حرفه‌ای آماده ارائه مشاوره‌های تخصصی پیش از ثبت شرکت و همچنین انجام صفرتاصد ثبت تا دریافت مجوز برای شرکت دانش بنیان است.

شرایط و مدارک لازم برای ثبت شرکت دانش بنیان

اگر قصد ثبت شرکت دانش بنیان را دارید، پیش از هر کاری باید شرایط خود را احراز کرده و سپس مدارک لازم را ارائه دهید. به‌همین منظور ما نیز ابتدا شرایط آن را به‌طور کامل توضیح خواهیم داد و بعد مدارکی که برای ثبت شرکت نیاز دارید را بیان می‌کنیم.

شرایط لازم برای ثبت شرکت دانش‌بنیان

زمانی که تصمیم به ثبت یک شرکت دانش‌بنیان گرفتید، در قدم اول باید یک شرکت تجاری در اداره ثبت شرکت‌ها تاسیس کنید. بهترین نوع شرکت نیز یکی از انواع رایج شرکت‌های تجاری مثل سهامی خاص یا بامسئولیت محدود است. 

پس از اتمام مراحل ثبت شما باید مجوز دانش‌بنیان را برای شرکت خود دریافت کنید تا تبدیل به یک شرکت دانش‌بنیان شوید. شرایط لازم برای ثبت این‌گونه شرکت‌ها در واقع شرایط دریافت مجوز است نه ثبت شرکت که به همین منظور باید کالا یا خدمات خود را با ویژگی‌های خاصی ارائه دهید تا مبنای ارزیابی برای دریافت مجوز قرار گیرند.

این شرایط با در نظر گرفتن سه تقسیم‌بندی کلی برای کالا و خدمات به‌صورت زیر خواهد بود:

۱) ارزیابی بر اساس سطح فناوری 

کالاها یا خدمات برای دریافت مجوز دانش بنیان باید در زمینه فناوری در رتبه بالا یا متوسط روبه بالا باشند. مبنای ارزیابی این رتبه نیز به‌صورت زیر خواهد بود:

• به‌سختی بتوان آن‌ها را کپی کرد و تولید کالا یا خدمات یکی از موانع اصلی برای ورود شرکت‌های رقیب به بازار باشد.
• باعث ایجاد خواص منحصر به‌فرد یا کارکردهای پیچیده‌ای در محصول شده باشد.
• نیاز به تحقیق و توسعه دقیق و قابل‌توجه، توسط گروه فنی خبره برای کسب داشته باشد.

۲) ارزیابی در مرحله تولید 

کالاهای ارائه شده باید در حال تولید بوده یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی (دارای قابلیت بررسی فنی)‌ ساخته‌شده باشند. خدمات نیز باید دارای اسناد فروش باشند.

۳) ارزیابی نسبت به طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه 

طراحی محصولات یا خدمات جهت دریافت مجوز دانش بنیان باید طبق یکی از روش‌های زیر یا ترکیبی از دو یا همه  آن‌ها باشد:

• طراحی داخلی
• انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات اساسی
• مهندسی معکوس

مدارک لازم برای ثبت شرکت دانش بنیان

پس از احراز شرایط باید مدارک لازم برای دریافت مجوز دانش بنیان را ارائه دهید. در نتیجه این مدارک با مدارک ثبت شرکت متفاوت خواهد بود. 

• تصویر مدارک هویتی اعضای هیئت‌مدیره
• گواهی عدم سو پیشینه اعضای هیئت‌مدیره
• تصویر مدارک تحصیلی اعضای شرکت
• دو نسخه اظهارنامه شرکت
• دو نسخه اساسنامه شرکت
• دو نسخه شرکت‌نامه
• تصویر مجوزهای لازم برای فعالیت شرکت دانش‌بنیان
• تصویر روزنامه رسمی شرکت
• آخرین لیست بیمه شرکت
• تصویر آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت
• تصویر کالا 
• اقرارنامه

انواع شرکت دانش بنیان

شرکت‌های دانش‌ بنیان انواع مختلفی دارند که بر اساس شاخصه‌های مختلفی مثل میزان فناورانه بودن محصولات یا خدمات، حجم درآمد شرکت از فروش محصولات و خدمات، اظهارنامه مالیاتی و همچنین نوع مشتریان طبقه‌بندی می‌شوند. انواع شرکت دانش بنیان را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد:

شرکت‌های نوپا

اولین دسته از شرکت‌های دانش‌بنیان که اصطلاحا به شرکت نوپا شناخته می‌شوند، شرکت‌هایی هستند که ابتدا در قالب استارتاپ فعالیت می‌کنند و نیاز به حمایت مالی بیشتری نسبت به سایر شرکت‌ها دارند. این دسته از شرکت‌ها شامل نوپای نوع یک و نوپای نوع دو هستند:

شرکت‌های نوپای نوع یک

شرکت‌هایی تازه شروع به فعالیت کردند و هنوز به دستاورد مالی نرسیده و در نتیجه درآمدی در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته خود به ثبت نرسانده‌اند.  

برای دریافت مجوز نوپا نوع یک سطح فناوری آن‌ها باید بالا باشد و ارزش افزوده‌ای را تولید کند، ضمن اینکه محصول خود را به مرحله تولید برسانند یا در حد نمونه آزمایشگاهی تولید کنند. 

شرکت‌های نوپا نوع دو

این شرکت‌ها نیز مانند نوع یک هنوز دستاورد مالی و درآمدی در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته خود ندارند اما نمونه محصول خود را به صورت آزمایشگاهی تولید کرده‌اند. تفاوت نوع دوم و نوع اول در تکنولوژی آن است که در شرکت‌های نوپا نو نوع یک باید سطح بالاتری از آن را داشته باشند ولی شرکت‌های نوع دو تکنولوژی و ارزش‌افزوده آن‌ها نیز کمتر است.

شرکت‌های تولیدی

شرکت‌های دانش بنیان تولیدی نیز به نوع یک و نوع دو تولید می‌شوند. برای دریافت مجوز این نوع شرکت‌ها باید چند سال از سابقه فعالیت شرکت گذشته باشد و بیست و پنج درصد از درآمدشان در آخرین اظهارنامه مالیاتی آن‌ها ثبت شده باشد. 

شرکت های دانش بنیان تولیدی نوع یک 

این شرکت‌ها باید ۲۵ درصد درآمد خود را در آخرین اظهارنامه مالیاتی درج کنند و علاوه بر آن، از فناوری بسیار بالایی برخوردار باشند. کالا و خدمات آن‌ها نیز باید سطح فناوری بالایی داشته و به مرحله‌ تولید رسیده باشد.‌  

شرکت های دانش بنیان تولید نوع دو

شرکت‌های دانش بنیان نوع دو که به دانش‌بنیان صنعتی نیز شناخته می‌شوند از فناوری بالایی برخوردارند و باید محصول آن‌ها به تولید انبوه رسیده باشد. 

همچنین شرکت‌های دانش بنیانی که فعالیت‌های مهندسی و پروژه‌های پیمانکاری مشغول هستند، حداقل ۱۰ درصد پروژهای آن‌ها باید، معیار‌های شرکت دانش‌بنیان را داشته باشد.

شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان

این شرکت‌ها، شرایط لازم برای دانش بنیان شدن را ندارد ولی در صورت حمایت، مستعد دانش‌بنیان شدن هستند. در صورتی که به معیارهای دانش ‌بنیان نزدیک شوند، پس از ارزیابی توسط مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان، به‌عنوان شرکت مستعد دانش‌‌بنیان نوع ۳ تایید خواهند شد.

مزایا و معایب ثبت دانش بنیان

پس از ثبت شرکت دانش بنیان و دریافت مجوز از مزایای مختلفی برخوردار می‌شوند. البته در کنار تمامی امتیازات، معایبی نیز دارند که اطلاع از آن‌ها به شما کمک می‌کند، به‌سادگی بتوانید در رابطه با تاسیس این شرکت‌ها تصمیم بگیرید.

مزایای تاسیس شرکت دانش بنیان

از جمله مزایای ثبت شرکت‌های دانش بنیان را می‌توان شامل موارد زیر دانست:

• انواع معافیت‌‌هایی مثل مالیاتی، پرداخت عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی (به مدت ۱۵ سال)
• امکان دریافت تسهیلات مالی کم‌بهره برای تامین هزینه تولید و عرضه از صندوق نوآوری شکوفایی
• برخورداری از تسهیلات سربازی برای افراد شاغل در شرکت‌های دانش‌‌بنیان
• اولویت استقرار و فعالیت بخش‌های مختلف این شرکت‌ها در پارک‌های علم‌و‌فناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه اقتصادی و مناطق ویژه علم‌وفناوری
• امکان استفاده از بیمه جهت کاهش ریسک تولید محصولات و دستاوردها در تمام مراحل تولید، عرضه و مصرف
• استقرار در کاربری مسکونی شهر تهران
• بهره‌مندی از امتیاز اراضی شهرک‌های صنعتی
• حمایت دولت از کالاهای داخلی شرکت‌های دانش‌‌بنیان

معایب شرکت‌های دانش‌بنیان

با وجود تمامی امتیازات فوق، از جمله معایب ثبت شرکت دانش بنیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یکی از مهم‌ترین معایب این گونه شرکت‌ها، سخت بودن شرایط تاسیس این نوع شرکت‌هاست که باید شرایط آن را به‌طور کامل احراز کنید.
• مشکلات مالی و حمایت‌های کم از این نوع شرکت‌ها یکی دیگر از مواردی است که آن‌ها را با چالش زیادی روبه‌رو می‌کند. به‌ویژه در زمینه سرمایه‌گذاری برخی ایده‌های فناورانه و در زمینه اختراعات این مساله خود را بیشتر نشان می‌دهد.

این نکته را به‌خاطر داشته باشید که اگر هر یک از شرکت‌های دانش‌بنیان، حمایت‌ها و تسهیلاتی که بر اساس قانون برای آن‌ها در نظر گرفته شده را برای مقاصد دیگری مورد استفاده قرار دهند، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از این حمایت‌ها، مشمول مجازات‌های قانونی خواهند شد.

نمونه موضوع فعالیت دانش بنیان

شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توان برای موضوعات مختلفی به ثبت رساند. از جمله نمونه موضوع شرکت دانش بنیان می‌توان به صنایع پزشکی و دارویی، هوافضا، هوش مصنوعی، امور IT ، امور فرهنگی یا حتی امور مربوط به علوم انسانی و غیره اشاره کرد.

آنچه اهمیت دارد، این است که موضوع انتخابی باید ویژگی‌هایی داشته باشد که آن‌ها را می‌توان این گونه بیان کرد:

• ارائه فناوری و خلاقیت در محصولات و خدمات
• داشتن هدف توسعه علمی و اقتصادی 
• رعایت قوانین مربوط به مالکیت معنوی در خصوص ایده و اختراعات
• منحصربه‌فرد بودن محصول یا خدمت  

قابل ذکر است که تمامی محصولات یا خدمات تولید شده با وجود این ویژگی‌ها باید در جهت تجاری‌سازی علم، تحقیقات، ایده‌ها و یافته‌های پژوهشی باشد و منجر به تولید فناوری و افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی شود.

مراحل ثبت شرکت دانش بنیان

مراحل ثبت شرکت دانش‌بنیان دارای دو مرحله کلی است:

• ثبت شرکت
• دریافت مجوز

در مرحله اول ابتدا باید پس از انتخاب یکی از قالب‌های شرکت تجاری مندرج در قانون تجارت اقدام به ثبت شرکت کنید. رایج‌ترین شرکت‌ها برای ثبت دانش بنیان و انجام فعالیت تجاری، شرکت سهامی خاص و با مسئولیت محدود هستند. پس از اتمام مراحل ثبت شما می‌توانید شرکت خود را با دریافت مجوزهای لازم به دانش بنیان تبدیل کنید. 

بدیهی است که در صورتی که شرکت ثبت شده داشته باشید، نیازی به انجام مرحله اول نخواهید داشت. 

در گام دوم برای ثبت شرکت دانش بنیان باید نسبت به دریافت مجوز دانش بنیان اقدام کنید. این مجوز توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری صادر می‌شود. برای اخذ این مجوز نیاز به احراز شرایط و ارائه مدارک دارید که می‌توان آن‌ها را در قالب سه دسته مدارک کلی به‌صورت زیر قرار داد:

• مدارک ثبتی مربوط به شرکت تجاری شامل: شماره ثبت، اساسنامه، اطلاعات هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت
• مدارک مالی شامل: اظهارنامه مالیاتی یک سال گذشته، مدارک نشان دهنده تولید خالص و ناخالص و سایر هزینه‌های شرکت (شرکت‌هایی که برای اولین بار می‌خواهند درخواست دانش‌بنیان دهند، این مدارک را نداشته و از جمله شرکت‌ها نوپای نوع هستند.)
• مشخصات محصول شامل: اطلاعات محصول و تصویر آن در سامانه که باید به‌صورت دقیق و کارشناسی شده درج شود. چرا که در اقناع کارشناس سامانه برای صدور مجوز بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

با ورود این اطلاعات در سامانه دانش بنیان، مدارک توسط کارشناس بررسی خواهد شد و در بازه زمانی ۲ ماهه اعلام نتیجه صورت می‌گیرد.

یک روش مطمئن برای انجام صفر تا صد مراحل از ابتدای ثبت شرکت تا دریافت مجوز اعتماد به اشخاصی‌ست که علاوه‌بر دانش ثبتی و حقوقی، تجربه کافی برای ارائه مشاوره‌های لازم و انجام امور را دارند. مجموعه وینداد امکان مشاوره با کارشناسان ثبتی و حقوقی را در کنار دریافت خدمات در اختیار شما قرار می‌دهد تا مسیر رسیدن به نتیجه را برای شما کوتاه‌تر کند.

استعلام ثبت شرکت دانش بنیان

یکی از قابلیت‌ شرکت‌های ثبت شده، امکان استعلام آن‌ها است. در مورد شرکت‌های دانش‌بنیان نیز این امکان وجود دارد. در واقع علاوه‌بر اینکه می‌توانید نوع شرکت تجاری را استعلام بگیرید، امکان استعلام مجوز دانش‌بنیان و اینکه از کدام نوع (نوپا یا تولیدی) است نیز وجود دارد. به همین منظور می‌توانید به سامانه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان وارد شوید و در بخش استعلام اطلاعات شرکت مورد نظر (شامل نام، شناسه ملی، نوع مجوز، استان محل استقرار، حوزه فناوری و تاریخ تایید آن) را وارد کنید.

از جمله اطلاعاتی که پس از استعلام در اختیار شما قرار می‌گیرد، می‌توان به نوع شرکت، محل استقرار و حوزه فعالیت آن و تاریخ تایید مجوز اشاره کرد.

این سامانه تنها مرجع مستند برای ثبت شرکت‌ها دانش بنیان است.

ثبت تغییرات شرکت دانش بنیان

ساختار اولیه تمامی شرکت‌های دانش بنیان مشابه شرکت‌های تجاری است. این نوع شرکت‌ها فقط در زمینه فعالیت و تولیدات نهایی خود با توجه به مجوز‌هایی که دریافت می‌کنند، متفاوت هستند. در نتیجه برای اعمال هر گونه تغییرات مثل تغییر نام، آدرس، سرمایه، اعضای هیئت مدیره و غیره ملزم به‌رعایت قوانین قانون تجارت خواهند بود.

از این‌رو اگر قصد هر گونه تغییری در شرکت را داشته باشند، ابتدا باید از مجمع عمومی (عادی یا فوق‌العاده) که صلاحیت تصمیم‌گیری در این مورد را دارد، دعوت شود. پس از تشکیل مجمع و به حد نصاب رسیدن آن، در مورد تغییر مورد نظر تصمیم‌گیری خواهد شد. اگر اکثریت اعضای حاضر با توجه به نصاب مجمع به آن رای مثبت بدهند، تمامی موارد در صورتجلسه درج می‌شود و به امضای حاضرین خواهد رسید.

در نهایت این صورتجلسه باید طبق ضوابط اداره ثبت شرکت‌ها در این مرجع به ثبت برسد تا تغییر در اساسنامه شرکت دانش بنیان قانونی باشد.

حداقل سرمایه برای ثبت شرکت دانش بنیان

حداقل سرمایه شرکت برای ثبت در قانون تجارت با توجه به نوع شرکت متفاوت خواهد بود. برای مثال اگر بخواهید شرکت خود را در قالب سهامی خاص یا مسئولیت محدود به ثبت برسانید، حداقل به ۱۰۰ هزار تومان سرمایه اولیه نیاز خواهید داشت. البته این رقم اولیه، بدون شک برای پیشبرد اهداف شرکت کافی نخواهد بود و بهتر است با برآورد هزینه‌های لازم شرکت خود را با در نظر گرفتن میزان سرمایه مناسب برای فعالیت ثبت کنید. گرچه ۱۰۰ هزار تومان اعلام شده کاملا قانونی است.

اما در مرحله دریافت مجوز ممکن است با توجه به نوع مجوز (دانش بنیان نوپا یا تولیدی) حداقل سرمایه برای ثبت شرکت دانش بنیان متفاوت اعلام شود.

قوانین ثبت شرکت دانش بنیان

شرکت‌های دانش‌بنیان از ابتدای ثبت تا دریافت مجوز و شروع فعالیت تابع دو قانون هستند. از این رو قوانین ثبت شرکت دانش بنیان را می‌توان شامل موارد زیر دانست:

• اول قانون تجارت برای ثبت شرکت 
• دوم قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان

پس از اینکه شرکت‌ها طبق قانون تجارت در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیدند، باید مجوز دانش‌بنیان را دریافت کنند. ارزشیابی شرکت‌ها و دریافت این مجوز با توجه به قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و بر اساس ضوابط آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان انجام می‌شود.

از این‌رو تمامی ضوابط و معیارهایی که یک شرکت می‌تواند به کدام یک از انواع شرکت‌های دانش بنیان تبدیل شود، بر اساس این آیین‌نامه خواهد بود.

نحوه تنظیم اساسنامه شرکت دانش بنیان

یکی از مهم‌ترین کارهایی که در هنگام ثبت شرکت دانش بنیان و تمامی شرکت‌های تجاری باید انجام دهید، تدوین و تنظیم اساسنامه است. اساسنامه شرکت در واقع سندی جامع در شرکت است که تمامی اطلاعات لازم و نحوه اداره شرکت در آن به‌طور کامل بیان شده است.

پیش‌نویس این سند در ابتدای تاسیس، توسط موسسین تنظیم می‌شود و پس از آن باید به امضای همه افراد حاضر در جلسه برسد. اساسنامه از جمله مدارکی است که در فرآیند تاسیس در سامانه شرکت بارگذاری خواهد شد.

در اساسنامه شرکت دانش بنیان موارد زیر مشخص می‌شود:

نام، موضوع، مدت، میزان سرمایه، نشانی و مرکز شرکت، اهداف، اختیارات و مسئولیت‌ها، صلاحیت مجامع و نحوه دعوت و برگزاری آن‌ها، نحوه کاهش و افزایش سرمایه، نحوه انتخاب مدیران و مدت تصدی آن‌ها، مشخص کردن صاحبان امضای مجاز، تعیین سال مالی شرکت و غیره.

نحوه تغییر در اساسنامه شرکت دانش بنیان

در صورتی‌که اعضای شرکت دانش‌بنیان بخواهند تغییراتی را در شرکت ایجاد کنند، برای مثال نام، نشانی، موضوع یا حتی مدیران را تغییر دهند، در این زمینه نیاز به تغییر اساسنامه خواهند داشت.

تغییر اساسنامه شرکت نیز ضوابطی مثل تغییرات شرکت دارد که بر اساس آن باید اعضا نسبت به موضوعی که قصد تغییر آن را دارند، از مجمعی که صلاحیت تصمیم‌گیری دارد، دعوت کنند تا پس از رسیدن به حدنصاب قانونی (که در اساسنامه تعیین شده) اقدام به تصمیم‌گیری کنند. سپس اعضای حاضر نظر خود را در این رابطه اعلام کنند. اگر آرای مثبت به تعداد قانونی برسد، صورتجلسه‌ای تنظیم شده و موضوع جلسه در آن درج خواهد شد. در نهایت نیز این صورتجلسه باید در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت برسد تا تغییر اساسنامه جنبه قانونی داشته باشد.

تنظیم اظهارنامه شرکت دانش بنیان

اظهارنامه شرکت یکی از مدارکی است که هنگام تاسیس باید ارائه دهید. این سند برای شرکت‌ها سهامی خاص ضروری است و شرکت‌های بامسئولیت محدود باید تقاضانامه را به‌عنوان یکی از مدارک خود ارائه دهند. 

حال با توجه به اینکه ثبت شرکت دانش بنیان ابتدا در چه قالبی انجام می‌شود باید اظهارنامه یا تقاضانامه خود را تکمیل کنید. در اظهارنامه، اطلاعاتی در مورد شرکت درج می‌شود که شامل موارد زیر است:

• نام شرکت
• مشخصات هویتی و اطلاعات اقامتگاه مؤسسین شرکت
• موضوع شرکت
• میزان سرمایه شرکت (نقدی و غیرنقدی)
• مبلغ سهام تعهد شده
• آدرس شرکت و کدپستی
• مشخصات مدیران 
• مشخصات مدیرعامل 
• مشخصات بازرسان 
• اساسنامه شرکت

مدت اعتبار شرکت دانش بنیان

مجوزی که پس از احراز شرایط و ارائه مدارک و تایید آن‌ها برای شرکت‌های دانش بنیان صادر می‌شود، نامحدود نیست. بلکه برای مدت مشخصی نسبت به نوع شرکت خواهد بود. این مجوز به‌طور متوسط برای مدت ۲ الی ۳ سال با توجه به نوع شرکت است. در صورتی که شرکتی بخواهد بیش از این مدت فعالیت کند، امکان تمدید مجوز با احراز شرایط وجود دارد. البته برای تمدید مجوز دانش بنیان باید پیش از انقضای آن اقدام کنید. با این توصیف مدت اعتبار شرکت دانش بنیان متغیر خواهد بود.

همچنین شرکت‌های نوپا می‌توانند پس از یک دوره فعالیت و در صورت داشتن شرایط لازم، به نوپای تولیدی تبدیل شوند.

حقوق سهام داران شرکت دانش بنیان

سهامداران و شرکای شرکت دانش بنیان با توجه به نوع شرکت خود همان حقوق شرکت سهامی خاص یا با مسئولیت محدود را دارند. ضمن اینکه می‌توانند حقوق و مسئولیت‌های هر یک از اعضا و مدیران را در اساسنامه خود مشخص کنند. 

ساختار این شرکت‌ها با سایر شرکت‌های تجاری مشابه است و در نتیجه برای اموری مثل مدیریت شرکت، اداره آن و تقسیم سود و زیان و غیره نیز از قانون تجارت پیروی خواهند کرد.

اختیارات و وظایف مدیران شرکت دانش بنیان

مسئولیت و اختیارات مدیران و هیئت مدیره در شرکت دانش بنیان یکی دیگر از مواردی است که به‌طور کامل در اساسنامه در هنگام ثبت شرکت دانش بنیان تعیین شده است و شرکا موظف هستند بر اساس آن عمل کنند. 

ضمن اینکه شرکت دانش بنیان در ابتدا یک شرکت تجاری به‌شمار می‌رود و وجه تمایز آن با این شرکت‌ها مجوزی است که تحت عنوان دانش بنیان دریافت می‌کند. در نتیجه برای انتخاب مدیران و تفویض صلاحیت و اختیارات به آن‌ها تابع قانون تجارت خواهد بود.

برای مثال مدت تصدی مدیران طبق این قانون برای ۲ سال است. انتخاب اولین مدیران به‌عهده مجمع عمومی موسس خواهد بود و مدیران بعدی توسط مجمع عمومی عادی سالیانه انتخاب خواهد شد.

هیئت مدیره شرکت دانش بنیان

با توجه به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان اغلب توسط اساتید دانشگاهی و نخبه‌های علمی و فرهنگی تاسیس می‌شود، اعضای هیئت مدیره این شرکت‌ها هم متشکل از همین افراد خواهد بود. چرا که اصولا شرکت دانش‌بنیان برای پیشبرد اهداف علمی و تجاری‌سازی آن‌ها شکل می‌گیرد و در نتیجه بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان توسط اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها تاسیس می‌شوند.

از این‌رو یکی از قواعد اولیه برای عضویت در هیئت مدیره شرکت دانش بنیان، مدارک و سوابق تحصیلی اشخاص است.

از جمله شرایط اعضای هیئت مدیره شرکت دانش بنیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حداقل ۳سال سابقه­‌ فعالیت شغلی یا علمی در زمینه موضوع شرکت یا سابقه­‌ مدیریتی
• داشتن حداقل یک اختراع ثبت­­‌شده (­اختراع مرتبط به حوزه فعالیت شرکت)
• عدم سوءسابقه و سوءپیشینه  

اما از نظر قانونی، صلاحیت‌ اعضا توسط اساسنامه و قانون تجارت تعیین می‌شود و حدود اختیارات و مسئولیت‌های آنان را تعیین خواهد کرد.

انتخاب نام برای شرکت دانش بنیان

نام شرکت‌ها در همان ابتدای تاسیس انتخاب می‌شود و باید توسط کارشناس اداره ثبت شرکت‌ها به تایید برسد. نام شرکت‌ها باید قواعد کلی انتخاب نام را رعایت کند تا مورد تایید قرار گیرد. از جمله ویژگی‌های نام شرکت دانش بنیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تکراری نباشد
• دارای ریشه فارسی باشد (در لغتنامه دهخدا دارای معنی باشد)
• اسامی شهرها در صورتی در یک بخش اسم پذیرفته می‌شود که شرکت در آن شهر تاسیس شود.
• اسم خاص باشد
• اعداد باید به‌صورت حروف نوشته شوند
• از عناوینی که مربوط به ارگان یا نهاد خاصی است مثل شاهد، ایثارگران استفاده نشود
• از اسامی عمومی مثل کشور، دولت، ایران، شهر و غیره استفاده نشود
• اسامی بیشتر از سه سیلاب باشند

در بخش انتخاب نام و ورود اطلاعات آن‌ها در سامانه اداره ثبت شرکت‌ها، امکان وارد کردن ۵ نام پیشنهادی وجود دارد که بهتر است ۵ نام انتخاب و وارد کنید. چرا که شانس تایید شدن یکی نام از بین ۵ نام افزایش پیدا می‌کند.

مالیات در شرکت دانش بنیان

مالیات در شرکت دانش بنیان یکی از مهم‌ترین امتیازات آن است. چرا که این شرکت‌ها، معافیت‌های مالیاتی دارند. مدت این معافیت‌ها ۱۵ سال است. که هر سال توسط کارگروه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

درآمد شرکت‌ها شامل قراردادها و فعالیت‌های بر اساس تحقیق و توسعه و همچنین تجاری‌سازی و تولید محصولات و خدمات دانش‌محور در زمینه فناوری برتر و با ایجاد ارزش‌افزوده است و معافیت‌ها در نظر گرفته شده نیز بر همین اساس محاسبه خواهد شد.

البته شرکت‌های دانش‌بنیان صرفا از مزیت معافیت از مالیات بر درآمد استفاده می‌کنند و از مالیات بر ارزش‌افزوده و مالیات بر حقوق کارکنان معاف نیستند.

ضمن اینکه معافیت‌های مالیاتی بین همه انواع آن یکسان نیست. در این بین با توجه به اینکه برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان در پارک علم و فناوری فعالیت می‌کنند با شرکت‌هایی که خارج از آن هستند باید تفاوت قائل شد.

شرکت‌های غیرمستقر در پارک علم‌وفناوری

در این بین شرکت‌های دانش‌بنیان سطح یک ( نوپا و تولیدی سطح ۱) در هر صورت معافیت از مالیات هستند. چرا که درآمدی ندارند.

سایر شرکت‌ها برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی باید هر سال نسبت به کالاها و خدمات مورد نظر خود به کارگروه ارزیابی، درخواست معافیت بدهند. در صورتی که موضوعات ارسال شده در کارگروه تایید شوند، به سازمان امور مالیاتی ارسال خواهند شد تا در لیست معافیت قرار گیرند.

شرکت‌های مستقر در پارک علم‌و‌فناوری

شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری مجوز استقرار و فعالیت را از مدیریت پارک دریافت می‌کنند. در عین حال این شرکت‌ها نیازی به دریافت مجوز از کارگروه ارزیابی مالیاتی ندارند. ضمن اینکه برخلاف سایر شرکت‌های دانش‌بنیان مدت معافیت مالیاتی این شرکت‌ها ۲۰ سال از تاریخ صدور مجوز از طرف رئیس پارک است. معافیت مالیاتی آن‌ها شامل درآمد حاصل از فعالیت‌های مجاز در پارک علم و فناوری است.

رتبه بندی شرکت دانش بنیان

رتبه‌بندی شرکت‌های دانش بنیان را می‌توان بر اساس نوع آن‌ها دانست. به‌طور کلی شرکت‌های دانش‌بنیان از لحاظ رتبه‌بندی به شکل زیر هستند:

 شرکت‌های دانش بنیان نوپا

شرکت‌های تازه تاسیسی که معمولا ۳ الی ۴ نفر سهام‌دار دارند و به‌صورت پاره‌وقت فعالیت می‌کنند. سهامداران این شرکت‌ها، معمولا اعضای هیات علمی دانشگاه‌های مختلف هستند که با هدف تجاری‌سازی ایده‌های دانش‌محور تلاش می‌کنند.

از لحاظ رتبه‌بندی شرکت‌های نوپا اولین سطح شرکت‌های دانش‌بنیان هستند که به تازگی وارد صنعت شده و نیاز به حمایت بیشتری برای تجاری شدن و تولید محصولات و خدمات خود دارند.  

شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی

این شرکت‌ها باید محصولات خود را به تولید رسانده باشند و ۳ سال سابقه فعالیت در تولید محصولات و ارائه خدمات خود داشته باشند. همچنین اظهارنامه مالیاتی خود را به‌صورت سالانه ارائه دهند. شرکت‌های تولیدی حجم معاملات مالی قابل توجهی دارند و دارای کدهای کارگاهی و لیست بیمه هستند.

شرکت‌های دانش بنیان صنعتی

دانش بنیان صنعتی با داشتن معیارهای آیین‌نامه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان باید سابقه و تجربه کافی در زمینه فعالیت خود داشته باشند. اگر شرکتی رتبه دانش بنیان صنعتی را دریافت کند، علاوه‌بر معافیت مالیاتی بر روی محصولات تأیید شده می‌تواند از حمایت‌ها و تسهیلات قانونی نیز استفاده کند. این شرکت‌ها با داشتن سابقه بالا بیشتر معیارهای اقتصادی را دارند و از شرکت‌هایی با مراودات مالی بالا به شمار می‌روند.

شرکت های دانش بنیان تجاری سازی

کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان و نظارت بر اجرا در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت‌هایی که خدمات آن‌ها باعث سهولت در روند فعالیت و رونق کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان شوند به‌عنوان شرکت‌های دانش بنیان تجاری سازی مورد تأیید قرار می‌گیرند.

شرکت‌های دانش بنیان فرایندی خدماتی

در مورد شرکت‌هایی که کالا یا خدمات آن‌ها دانش بنیان نبوده یا جزء کالاها یا خدمات روتین باشند ولی این کالاها یا خدمات غیردانش بنیان توسط تجهیزات و فرآیندهای شرایط آیین نامه ارزیابی و تشخیص شرکت های دانش بنیان ارايه شود، می‌توانند رتبه دانش‌بنیان صنعتی را دریافت کنند. قابل ذکر است تفاوت شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی با شرکت های دانش بنیان نوپا و تولیدی در عدم معافیت مالیاتی در شرکت‌های دانش بنیان صنعتی است.

جمع‌بندی

شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌هایی هستند که به‌منظور تجاری‌سازی ایده، دانش و فناوری تاسیس می‌شوند. این شرکت‌ها قالب مجزایی از ۷ نوع شرکت تجاری معرفی شده در قانون نیستند بلکه برای ثبت شرکت دانش بنیان ابتدا باید یکی از قالب‌های مندرج در قانون تجاری مثل سهامی خاص یا با مسئولیت محدود را ثبت کنید سپس مجوز دانش بنیان را دریافت کنید.

این شرکت‌ها انواع مختلفی دارند که آن‌ها را در چند رتبه مختلف قرار می‌دهد و هر شرکتی که بخواهد به یک گرید مشخص از انواع شرکت‌های دانش‌بنیان برسد باید ضوابط و شرایط لازم را داشته باشد.

قواعد مربوط به اداره شرکت‌های دانش‌بنیان مانند سایر شرکت‌های تجاری است اما در رابطه با نوع فعالیت و برخی از موارد قانونی مثل پرداخت مالیات با آن‌ها متفاوت هستند.

یکی از مزایای اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان معافیت‌های مالیاتی است که طبق ضوابط و اصول قانونی به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

سوالات متداول

تفاوت شرکت‌های تجاری با شرکت دانش‌بنیان چیست؟

تمامی شرکت‌های دانش بنیان ابتدا باید در قالب یکی از شرکت‌های تجاری ثبت شوند  سپس مجوز دانش بنیان دریافت کنند.

آیا شرکت‌های دانش بنیان معاف از مالیات هستند؟

بله این شرکت‌ها طبق ضوابط و مقرراتی از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند.