پیگیری قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی

قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی اهمیت دو چندانی دارد چرا که احتمال کپی شدن محتوا در این شبکه‌ها بسیار زیاد است. گرچه که با وجود تدوین قانون کپی رایت در ایران آن طور که باید نسبت به کپی شدن محتوا و جلوگیری از آن اقدامی انجام نمی‌شود. به همین منظور هر کسی که از شبکه‌های اجتماعی به عنوان کاربر استفاده می‌کند و تمامی کسانی که به عنوان یک رسانه کسب و کار از آن استفاده می‌کنند باید از قانون کپی رایت و همچنین حقوق خود در زمینه نقض کپی رایت در شبکه‌های مختلف اطلاع کافی داشته باشند.

در این مقاله تعریف قانون کپی رایت به حقوق مالکیت فکری در شبکه‌های اجتماعی می‌پردازیم و در نهایت ساده‌ترین راهکار برای جلوگیری از نقض کپی رایت را بیان خواهیم کرد.

حق تکثیر یا کپی رایت چیست؟

در تعریف کپی‌رایت یا حق تکثیر می‌توان گفت:

حق انحصاری یک شخص برای تولید، انتشار یا فروش اصل اثرش (به عنوان یک اثر ادبی، موسیقی، سینمایی، هنری، معماری و تجاری است.

توجه داشته باشید که مالکیت فکری و کپی‌رایت “شکل بیان مادی” را پوشش می‌دهد نه مفاهیم، ​​ایده‌ها، تکنیک‌ها یا حقایق واقعی در یک کار خاص. چرا که برای حفاظت از نسخه‌برداری یک اثر باید آن را به صورت ملموس ثبت کرد.

براساس حقوق مالکیت فکری، کپی‌رایت یا حق تکثیر صاحب اثر علاوه‌بر حقوق مادی، حقوق غیرمادی نیز بر اثر خود دارد.  حق انتشار اثر، حق حرمت اثر، حق حرمت نام و عنوان مولف، حق استرداد اثر و حق جایزه و پاداش، از جمله حقوق معنوی مربوط به مولف است که وی می‌تواند به طور مستقیم در زمان حیات، از آن‌ها برخوردار شود و بعد از فوت وی نیز ادامه پیدا می‌کند.

منظور از نقض کپی‌رایت نیز این است که حقوق مادی یا معنوی ناشی از مالکیت فکری، بدون اجازه قانون یا دارنده حق مورد استفاده قرار گیرد.

کپی‌رایت در فضای مجازی

کپی‌رایت در فضای مجازی یکی از مسائل پیچیده و همه‌گیر است. از جمله ویژگی‌های اینترنت که موجب ایجاد مشکل برای رعایت کپی‌رایت در فضای مجازی می‌شود، می‌توان به سهولت توزیع، جعل و بازآفرینی یک اثر اشاره کرد که در مقابل کاربران نیز انتظار دارند که آن اثر را به‌صورت رایگان در فضای وب مصرف و منتشر کنند.

با توجه به اینکه قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی فرآیند یکسانی ندارد، هرکدام از شبکه‌های اجتماعی یعنی تلگرام، اینستاگرام، یوتیوب و همچنین در بستر گوگل را به‌صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.

کپی‌رایت در اینستاگرام

اینستاگرام با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی عدم رعایت قانون کپی‌رایت را تشخیص می‌دهد. اما برخی اوقات نیز گزارش عدم رعایت کپی‌رایت در اینستاگرام ، توسط کاربران باعث اعلام به این شبکه اجتماعی می‌شود. اینستاگرام روی موسیقی‌های موجود روی ویدیوها بسیار حساس بوده و معمولا پس از آپلود و در صورت عدم رعایت کپی‌رایت در اینستاگرام محتوای دارای کپی رایت به سرعت شناسایی و حذف می‌شوند.

کپی‌رایت در گوگل

گوگل برای کسانی که کپی‌رایت در گوگل را رعایت نمی‌کنند، قوانینی در نظر گرفته است. مراحل گزارش نقض قانون کپی‌رایت در گوگل:

۱- اثبات اینکه شما خود صاحب اثر هستید.

۲- گزارش شما توسط نیروی انسانی نیز بررسی می‌شود. آن‌ها توضیحات شما را می‌خوانند سپس ارزیابی می‌کنند.

۳- استفاده از این ابزار برای ایران و سایت‌های فارسی زبان حتی با پسوند ir مقدور است.

۴- گوگل بعد از دریافت گزارشتان، معمولا از شما می‌خواهد که در پاسخ به ایمیلِ گوگل (در ایمیل خودتان) شفاف‌تر ، درخواستتان از گوگل را بیان کنید و پاسخ دهید. اگر اطلاعات نادرست به گوگل بدهید، احتمالا درخواست شما رد شود.

۵- گوگل ممکن است درخواست شما را قبول کند یعنی صفحاتی به درخواست شما حذف شوند. البته ممکن است آن‌ها بعد از مدتی به حالت اولیه و قبل از حذف برگردند.

۶- گوگل همیشه با خواست شما، قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی را قابل اعمال نمی‌داند و سایت‌های کپی‌بردار را حذف نمی‌کند. ممکن است رتبه صفحه‌ شما به جایگاه اصلی برگردد و کپی‌برداران، به جای حذف شدن فقط پایین‌تر از شما قرار گیرند.

۷- اگر گزارش شما صحیح باشد و مورد پذیرش قرار گیرد، فقط صفحه‌های کپی‌بردار حذف می‌شوند، نه کل دامنه‌ی آن‌ها.

۸- وقتی گزارشی به گوگل ارسال می‌کنید، سایت متخلف، متوجه اینکه چه کسی یا چه سایتی از او شکایت داشته، نمی‌شود.

۹- اگر دیگری، شما را به عنوان کپی بردار گزارش کند و گزارشش قبول شود، در وب مستر تولز خودتان، پیغامی پیرامون قانون رعایت کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی جهت حذف محتوای خود دریافت می‌کنید.

۱۰- گزارش شما باید به زبان انگلیسی روان باشد.

۱۱- ممکن است گوگل دیر پاسخ دهد یا کلا پاسخی دریافت نکنید.

کپی‌رایت در تلگرام

این پلتفرم از زمان ظهور، محل امنی برای سارقان آنلاین محتوا بوده است؛ به‌طوری‌که کاربران تلگرام می‌توانند آزادانه به انواع و اقسام محتوای پولی به‌صورت رایگان دسترسی داشته باشند. کپی‌رایت در تلگرام پیشرفت چندانی نکرده و روند تغییرات به کندی پیش می‌رود. قانون کپی رایت تلگرام به این صورت است که با مسدود کردن کانال‌های نقض کننده کپی‌رایت را مسدود می‌کند. پیش از این نیز در این مسیر گام برداشته و تعدادی از کانال‌های دانلود فیلم را مسدود کرده بود. در نتیجه باید نسبت به محافظت از محتوای تلگرام و کانال خود بسیار حساس باشید.

کپی‌رایت در یوتیوب

کپی‌رایت در یوتیوب، به عنوان مهم‌ترین شبکه اجتماعی که در زمینه‌ی ویدیو فعالیت می‌کند کمی پیچیده است. یوتیوب ابزار ویرایش ویدئو در Creator Studio را بهبود بخشیده است، جایی که سازندگان اصلی ویدئو می‌توانند خیلی راحت و آسان‌تر محتوای فیک را حذف کنند. اگر برخی از محتوای تولیدی شما بدون اجازه، استفاده شده است، می توانید از دستورالعمل دستی استفاده کنید که یک ابزار در content id است که از آنجا یوتیوب صحت ​​ادعاهای شما را ارزیابی می‌کند. با آپدیت این ابزار ویرایشگر، سازندگان می‌توانند محتوا متخلف را حذف کنند و نسبت به عدم رعایت کپی‌رایت در یوتیوب می‌توانند اعتراض کنند. همچنین اگر سازندگان فکر می‌کنند ادعاهای وارد شده به آن‌ها نادرست است، یوتیوب به آن‌ها اجازه می‌دهد تا شخص مقابل را متهم کنند.

جمع‌بندی

موضوعات حقوقی نیازمند تخصص هستند و قانون کپی رایت در شبکه‌های اجتماعی با پیچیدگی‌های خاصی همراه است. ضمن اینکه قانون کپی‌رایت در یوتیوب، اینستاگرام، تلگرام و حتی در بستر گوگل با یکدیگر متفاوت است.

از این رو ضمن داشتن اطلاعات کافی از نحوه ثبت مالکیت فکری و قانون کپی رایت باید از نقض حقوق مالکیت معنوی یا همان کپی رایت نیز جلوگیری کنید. در این زمینه دو راهکار کلی دارید:

• اول- طرح شکایت و پیگیری قانونی
• دوم- مسدودسازی صفحات و وب‌سایت‌های جعلی

با توجه به اینکه سرعت در اینترنت حرف اول را می‌زند، هر گونه تاخیر پیگیری حقوق نفض شده، می‌تواند آسیب جدی به کسب‌وکار شما وارد کند. بنابراین می‌توانید ضمن همکاری با وکلای مالکیت فکری وینداد اقدام به شناسایی و مسدودسازی صفحات جعلی کنید. این روش علاوه‌بر اینکه سریع‌تر است، توسط وکلای متخصص مالکیت فکری انجام شده و در نتیجه کاملا امن و کاربردی است.

سوالات متداول

آیا امکان پیگیری کپی رایت در ایران وجود دارد؟

بله، با استفاده از قوانین کپی رایت می‌توانید به عنوان پدیدآورنده یک اثر از حقوق خود حمایت کنید.

در صورت کپی شدن محتوا یا ایجاد صفحات جعلی در شبکه‌های اجتماعی می‌توان چه اقدامی انجام داد؟

در این صورت می‌توانید توسط وکلای مالکیت فکری محتوای کپی یا صفحات جعلی را شناسایی و اقدام به مسدودسازی آن‌ها کنید.