مردان جوان کشور ما هنگامی که به سن 18 سالگی می‌رسند، در دسته افراد مشمول خدمت سربازی قرار می‌گیرند و اگر به تحصیل در دانشگاه مشغول شوند، برای مدت تحصیل معافیت موقت دریافت می‌کنند. در حین تحصیل و با داشتن معافیت موقت، بیشتر این جوانان ممکن است به فکر ورود به عرصه کار بیفتند و در موضوعاتی که به آن‌ها علاقه دارند و دارای مهارت‌های مناسب هستند، مشغول به کار شوند. در حین کار و هنگامی که معافیت موقت آنان به پایان می‌رسد، یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌ها مسئله ترک شغل برای رفتن به سربازی و همچنین بیکاری پس از اتمام دوره‌ی سربازی است. در ادامه مطالب در خصوص قرارداد کار و انواع و شرایط آن نکاتی را بررسی خواهیم کرد و در این مطلب به قرارداد کار با سرباز می‌پردازیم.
قرارداد کار با سرباز
بر اساس ماده 7 قانون کار: “قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.”
قانون کار مسئله رفتن به سربازی در حین کار را پیش‌بینی کرده است و با استناد به ماده 19 قانون مذکور بیان می‌کند که: در صورت داشتن قرارداد کار با سرباز “در دوران خدمت نظام وظیفه قرارداد کار به حالت تعلیق در می‌آید.”
و در ادامه قانون بیان می‌کند که هنگامی که دوره سربازی تمام می‌شود، کارگر باید حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت به کار سابق خود برگردد. و در حالتی که کار سابق او حذف شده باشد در شغلی مشابه آن به کار مشغول شود.
اگر با وجود قرارداد کار با سرباز کارفرما بعد از اتمام سربازی کارگر را نپذیرفت چه باید کرد؟
در صورتی که کارگر بعد از اتمام دوره سربازی و ظرف مدت دو ماه از پایان خدمت به کار سابق خود برگردد و کارفرما از پذیرفتن کارگر پس از رفع حالت تعلیق خودداری کند، این اقدام کارفرما در حکم اخراج غیرقانونی کارگر است. در این حالت، کارگر حق دارد طی مدت 30 روز به هیات تشخیص اداره کار مراجعه کند. اگر کارفرما نتواند ثابت کند که نپذیرفتن کارگر مستند به دلایل موجه بوده، به تشخیص هیات مذکور، موظف به بازگرداندن کارگر به کار است. همچنین تاریخ پرداخت حقوق و مزد کارگر از تاریخ مراجعه او به محل کار یا کارگاه در نظر گرفته می‌شود. از طرف دیگر اگر کارفرما بتواند ثابت کند که دلایل نپذیرفتن کارگر موجه بوده است، کارفرما باید به ازای هر سال سابقه کار معادل 45 روز آخرین، مزد به کارگر پرداخت نماید.
در اینجا ممکن است این دو سوال پیش بیاید که اگر کارگر بعد از اتمام دوره سربازی و رفع حالت تعلیق، آمادگی خود را برای انجام کار به کارفرما اعلام نکند چه اتفاقی می‌افتد؟ و همچنین در صورت بازگشت به کار و نپذیرفتن کارفرما، اگر کارگر به هیات تشخیص مراجعه نکند چه مسئله‌ای پیش می‌آید؟
با استناد به تبصره ماده 20 قانون کار، در صورتی که کارگر بدون عذر موجه حداکثر 30 روز پس از رفع حالت تعلیق، آمادگی خود را برای انجام کار به کارفرما اعلام نکند و همچنین در حالتی که پس از مراجعه کارگر به کارگاه و خودداری کارفرما از پذیرفتن او، به هیات تشخیص مراجعه نکند، مستعفی شناخته می‌شود یعنی در حکم این است که انگار کارگر استعفا داده است بدون آنکه مراتب استعفای خود را بیان کرده باشد. در این حالت، کارگر مستحق دریافت حق سنوات خواهد بود.
در تمامی مراحل مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما موظف هستند نسبت به رسیدگی به شکایات اقدام کنند.
آیا مدت دوران سربازی به عنوان سنوات بازنشستگی محاسبه می‌شود؟
با استناد به تبصره ماده 14 قانون کار می‌توان جواب این سوال را بیان کرد.
تبصره ماده 14 قانون فوق: “مدت خدمت نظام وظیفه و همچنین مدت شرکت داوطلبانه کارگران در جبهه، جزء سوابق خدمت و کار آنان محسوب می‌شود.”
با توجه به این تبصره، مدت خدمت سربازی به عنوان سوابق کار و بیمه محسوب می‌شود. البته ناگفته نماند در حالتی این مهم ممکن است که کارگر پیش از اعزام به خدمت سربازی دارای سوابق بیمه‌ای نزد سازمان تامین اجتماعی باشد.
در خصوص قرارداد کار با سرباز و نکات آن سوالی دارید؟
قراردادهای کار دارای تنوع بسیاری هستند و هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که باید به آن‌ها توجه کرد و آگاهی از این موارد به کارفرمایان و کارگران کمک می‌کند که با حقوق خود آشنا بشوند و بتوانند از حقوق خود دفاع بکنند. ما در طی زندگی ممکن است با قراردادهای کار مختلفی رو‌به‌رو بشویم و یا از آن‌ها استفاده بکنیم پس چه بهتر که با نکات حقوقی قراردادهای کار آشنا باشیم و در صورت رو‌به‌رو شدن با مشکل و دعاوی مربوط با آن از یک تیم حقوقی حرفه‌ای و با تجربه کمک بگیریم. تیم مشاوره حقوقی وینداد متشکل از وکلای پایه یک دادگستری و کارشناسان حقوقی مجرب همراه و راهنمای خوبی برای شما در این زمینه خواهد بود.
سلام . من الان معافیت تحصیلی دارم و با یک ارگان دولتی میخوام قرارداد کار معین ببندم . مانع قانونی نداره ؟ یا حتما پایان خدمت میخواهد ؟
سلام،
با توجه به این امر که شما معافیت تحصیلی دارید، شما می توانید قرارداد تمام وقت و معین امضا کنید و مانع قانونی ندارد.
با احترام،
تیم حقوقی وینداد.