قانون کار در ایران مرجع اصلی استخراج قوانین و مقررات حقوقی حوزه استخدام و کار محسوب می‌شود. این قانون که شامل فصول متعددی در باب روابط کارگر و کارفرما است، در ماده ۷ خود به تعریف قرارداد کار می‌پردازد. مطابق این ماده، قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی (به معنای دستمزد)، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد. همانطور که در این تعریف نیز مشخص است، مدت زمان کار، یکی از اجزای مهم قرارداد کار است. با توجه به انتخاب مدت قرارداد کار، انواع مختلفی از قراردادهای استخدامی قابل تصور است.
در این نوشتار به سه نوع رایج قرارداد کار می‌پردازیم و نقش تعیین مدت در این قراردادها را بررسی کرده و امکان انعقاد قرارداد کار بدون تاریخ را تحلیل خواهیم کرد.
قرارداد کار با مدت موقت
همانطور که حدس می‌زنید، در این نوع قرارداد به سبب ماهیت کار که جنبه موقت و غیرمستمر دارد، تاریخ اتمام قرارداد در آن ذکر می‌شود و با فرا رسیدن زمان معین شده در قرارداد، رابطه قراردادی مابین کارگر و کارفرما به پایان می‌رسد. اصولاً در وضعیت فعلی بازار کار ایران، قراردادهای موقت با تاریخ اتمام مشخص، رایج‌ترین نوع قراردادها هستند که متاسفانه تا حد زیادی هم موجب کم شدن امنیت شغلی کارگران شده است. نکته قابل توجه در رابطه با قراردادهای کار با مدت موقت این است که حداکثر زمان قرارداد کار با مدت موقت برای کارهایی که ماهیت آنها جنبه غیرمستمر دارد توسط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید که این مدت مصوب را باید با بروزترین مصوبات هیات وزیران شناسایی کرد.
اگر به دنبال رابطه کاری حرفه‌ای هستید با خرید نمونه قراردادهای کاری و آموزش کامل آن یک قرارداد کاری حرفه‌ای را در دست داشته باشد.
لازم به ذکر است همانطور که از نام مطلب هم مشخص است، در این نوشتار تمرکز بیشتر بر دو نوع دیگر قرارداد کار است که دارای ویژگی مشترکی هستند. به همین جهت، هرچند که مبحث قرارداد کار موقت دارای نکات زیادی است، بحث در خصوص این نوع قرارداد را همینجا به پایان می‌رسانیم و به دو قرارداد بعدی می‌پردازیم.
این دو نوع قرارداد کار که قرارداد غیرموقت و قرارداد کار معین هستند به جهت آنکه شرایط خاصی بر تعیین تاریخشان حاکم است، ممکن است بدون تاریخ مشخصی منعقد شوند. در ادامه به قراردادهای غیرموقت (دائمی) می‌پردازیم:
قرارداد کار غیرموقت (دائمی) یا قرارداد کار بدون تاریخ
در ابتدا لازم به ذکر است که طبق ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار غیرموقت یا به عبارتی دیگر، قرارداد کار بدون تاریخ و مدت، به رسمیت شناخته شده است. در واقع میتوان گفت که قید کردن مدت زمان در قرارداد کار به خودی خود از شروط اصلی و الزامی صحت این قرارداد نیست، چرا که ممکن است قرارداد به لحاظ ماهیت عمل آن، برای کاری معین و یا دائمی و غیرموقت محسوب شود.
قرارداد کار غیرموقت که به آن قرارداد دائمی هم گفته می‌شود ممکن است با انگیزه‌های متفاوتی بنا به شرایط و اوضاع و احوال کارگر و کارفرما منعقد شود. از مواقعی که قرارداد ممکن است قرارداد کار بدون تاریخ و مدت منعقد شود در اموری است که اصطلاحاً طبیعت آنها جنبه مستمر دارند. این موضوع در تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار تصریح شده است و تحت عنوان کار غیرموقت از آن یاد شده است. در این قراردادها چنانچه مدت قرارداد ذکر نشود، قرارداد غیرموقت یا دائمی محسوب می‌شود؛ به بیان دیگر، اصل حقوقی در تعیین نوع قرارداد مشاغل مستمر، قرارداد غیرموقت است. اما معنای کار با طبیعت مستمر چیست؟
برای تشخیص این مفهوم، شرکت خصوصی‌ای را فرض کنید که مایل است برای امور مالی خود، حسابداری استخدام کند. به نظر می‌رسد زمانی که این شرکت اقدام به چنین کاری می‌کند قصد دارد تا امور حسابداری و مالی خود را به طور پیوسته و مستمر به یک شخص حسابدار بسپارد. در واقع دوام شغل حسابداری اصولاً مقارن با دوام کسب و کار مذکور (شرکت خصوصی) است. در نتیجه در این مثال میتوان ادعا کرد که به دلیل وجود طبیعت مستمر شغل حسابداری، زمانی که قرارداد بدون مدت مشخص انعقاد یابد، قرارداد غیرموقت یا دائمی قلمداد می‌شود.
تنظیم قرارداد کار نیاز به اطلاعات و شناخت ویژه‌ای از قوانین دارد تا نه حقوق کارگران در این بین نقض شود و نه کارفرمایان متضرر شوند. پیشنهاد می‌شود برای انعقاد این قرارداد از مشاوره کارشناسان حقوقی کمک بگیرید
قرارداد کار معین
یکی دیگر از مواقعی که ممکن است قرارداد بدون تاریخ مشخص منعقد شود، زمانی است که ماهیت قرارداد، انجام و به اتمام رساندن کاری معین باشد که در این فرض به محض انجام آن عمل، قرارداد کار هم خاتمه پیدا می‌کند. از این جهت ممکن است در قراردادهای انجام کار معین، مدت قرارداد به طور مشخصی ذکر نشده و تاریخ خاصی معین نشود و صرفاً بر به سرانجام رساندن عمل مذکور تاکید شده باشد. البته واضح است که قرارداد کار معین با قرارداد غیرموقت و دائمی به لحاظ طبیعت عمل تفاوت دارد اما از نظر امکان انعقاد آن بدون مشخص کردن تاریخ، شرایط یکسانی دارند و به همین دلیل در این نوشتار به هر دوی این قراردادها پرداختیم.
شما می‌توانید همین الان قراردادهای استخدامی را از بانک قراردادهای وینداد دریافت کنید تا در آینده با مشکلات حقوقی روبرو نشوید!
در مورد قرارداد کار بدون تاریخ نیاز به راهنمایی دارید؟
همانطور که گفتیم میتوان انواع مختلفی از قرارداد کار را تصور کرد. مهم‌ترین این قراردادها به اعتبار مدت زمان دوام آنها شامل سه نوع قرارداد کار معین، موقت و غیرموقت (دائمی) است. در این نوشتار ابتدا مروری بر انواع قرارداد از نظر مدت آنها شد و سپس با توجه به اینکه موضوع اصلی این مطلب، امکان انعقاد قرارداد کار بدون تاریخ بود فهمیدیم که ممکن است قرارداد کار بدون تعیین مدت منعقد شود.
عدم تعیین مدت در قراردادهای کار ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. همانطور که گفته شد در دو حالت قراردادهای غیرموقت و کار معین با قراردادهای بدون تاریخ روبرو هستیم چرا که به لحاظ قانونی و بر مبنای اصل آزادی قراردادها میتوان قرارداد کار بدون تاریخ منعقد کرد؛ اما مطلب مهم آن است که در روابط استخدامی به دلیل وجود ظرافت‌های حقوقی و تغییر و تحولات قوانین نظام اداری و استخدام، عدم درج تاریخ و مدت قرارداد ممکن است آثار حقوقی ناخواسته‌ای برای طرفین قرارداد به بار بیاورد.
ما در وینداد با بهره‌مندی از بهترین مشاوران و وکلای امور قراردادها و حیطه حقوق کار، آماده ارائه خدمات متنوع حقوقی در تنظیم انواع قراردادهای کار هستیم تا قراردادهایی با نهایت دقت و استحکام حقوقی برای کسب و کار شما تنظیم کنیم.
