قرارداد کار روزمزدی و بررسی نکات تدوین بندهای قرارداد

انواع قرارداد کار با این هدف طراحی شده‌اند که حقوق و وظایف متقابل کارگر و کارفرما را شفاف کنند. در قرارداد کار روزمزدی نوع کار و میزان دستمزد و موارد دیگر به روشنی مشخص می‌شود تا افراد در احقاق حقوقشان به سختی نیفتند.
از این رو ما در این مطلب در صدد هستیم تا بعد از اشاره مختصر به قانون کار و قرارداد کار و آشنایی با آن، یکی دیگر از قراردادهای رایج کار یعنی قرارداد روزمزد را تشریح و به نکات حقوقی آن بپردازیم.

قانون کار و حفظ حقوق کارگر

یکی از مهم‌ترین قوانینی که در خصوص حفظ حقوق کارگر در کشور ما جاری است، قانون کار است که مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۶۸ به تصویب کرده است. این قانون با ابراز مخالفت  از سوی شورای نگهبان با برخی بندهای آن، در نهایت به وسیله مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۳۶۹ با ۲۰۳ ماده مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.

رویکرد قانون کار ایران، اصولاً حمایتی و در جهت حفظ حقوق کارگر به عنوان قشر آسیب‌پذیرتر جامعه در برابر کارفرما است.

قرارداد کار

مطابق تعریفی که در قانون کار درج گردیده است، قرارداد کار یک توافق کتبی یا شفاهی است که براساس آن کارگر در برابر دریافت حق‌السعی کاری را برای کارفرما در مدت زمانی موقت یا غیرموقت انجام دهد. بنا بر تعریف ارائه شده ملاحظه می‌کنید که رابطه کارگر و کارفرما معوض است یعنی کارگر در ازای دریافت مزد، تعهد خود را در برابر کارفرما ایفا می‌نماید.

قرارداد کار روزمزدی نیز مانند هر قرارداد دیگری شامل شروطی می‌شود که صحت قرارداد را تضمین می‌نمایند. علاوه بر شروط کلی و اساسی که رعایت آن‌ها در تمامی قراردادها ضروری است و عبارتند از:

• وجود قصد و رضایت طرفین
• اهلیت قانونی جهت انعقاد قرارداد
• مشروعیت قرارداد
• معین بودن موضوع قرارداد
• عدم ممنوعیت طرفین در انجام کار یا تصرف در اموال به لحاظ شرعی و قانونی

برخی مفاد ضروری اختصاصی نیز وجود دارد که درج آن‌ها در متن قرارداد کاری الزامی است. به عنوان نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوع کار یا حرفه‌ای که کارگر قرار است بدان مشغول گردد
• دستمزد مبنا
• ساعت کاری، مرخصی و مکان اشتغال
• تاریخ بستن قرارداد
• مدت زمان قرارداد

از آن جایی که قانون کار یک قانون حمایتی از حقوق کارگر است، به صراحت قید کرده که تمامی شروط مندرج در قرارداد کار در صورتی نافذ و موثر خواهد بود که برای کارگر مزایا و امتیازاتی کمتر از مصرحات قانون کار در نظر گرفته نشده باشد. به عبارت دیگر از آن جایی که قانون کار آمره است، هرگونه توافقی برخلاف آن اعتبار ندارد.

کارگر روزمزد در قانون کار

مطابق قانون کار، کارگران برحسب نوع کار و فعالیتشان به دو دسته کارگران موقت و دائم تقسیم می‌شوند. فعالیت کارگران دائم اصولاً محدود به زمان مشخص نیست. مادامی که قرارداد کاری آن‌ها به یکی از طرق قانونی خاتمه نیافته باشد، به فعالیت خود مشغول خواهند بود. در حالی که فعالیت کارگران موقت تا زمانی ادامه دارد که قرارداد کاری آن‌ها منقضی نشده باشد. بنابراین تنها تفاوت کارگران دائم و موقت در مدت زمان اشتغال به کار برحسب ماهیت آن فعالیت است و کارگران این دو دسته صرف نظر از آن‌که دستمزدشان برحسب ساعت، روز، هفته و ماه باشد، به لحاظ برخورداری از مزایای مقرر قانونی تفاوتی با یک‌دیگر نخواهند داشت.

قرارداد کار روزمزدی نیز از دو دسته کلی و اصلی مذکور خارج نبوده و این قرارداد صرفاً نحوه پرداخت دستمزد کارگر مشغول به کار را نشان می‌دهد. بنابراین توجه داشته باشید که ممکن است کارگری به صورت دائم مشغول به کار باشد اما دستمزد خود را روزانه دریافت نماید.

کارگران روزمزد می‌توانند طیف گسترده ای از خدمات را ارائه دهند در واقع هر کسی با هر نوع کاری می‌تواند توافق کند که دستمزد خود را به صورت روزمزد بگیرد. از جمله‌ی این مشاغل باریستاها هستند. اگر به آگاهی بیشتر درباره قرارداد کار باریستا و نکات مهم آن نیاز دارید به مجله حقوقی وینداد رجوع کنید.

قرارداد کارگر روزمزد

براین اساس اگرچه قانون کار، به صراحت اشاره‌ای به کارگران روزمزد نمی‌کند، اما این به معنای عدم شمول قانون کار نسبت به کارگران روزمزد نیست. آن‌ها قانوناً از مزایای قانونی، مشابه سایر کارگران بهره‌مند می‌شوند. با این توضیح که عنوان کارگر مندرج در قانون کار اطلاق داشته و شامل تمامی کارگران اعم از کارگران قرارداد روزمزد، قرارداد کار ساعتی، قرارداد موقت و دائم می‌گردد.

بنابراین مطابق قانون تمامی کارگران در هر یک از عناوین مذکور که باشند، از تمامی حقوق و مزایای مقرر در قانون کار بهره‌مند شده و روزمزد بودن تاثیری بر ماهیت روابط کارگر و کارفرمایی نخواهد داشت.

متاسفانه کارگران روزمزد، آسیب‌پذیرترین بخش جامعه کارگری هستند. از آن جایی که کلمه کارگران روزمزد در هیچ کجای قانون کار نیامده، استفاده از خدمات کارگران به صورت روزمزد، به شیوه‌ای برای گریز از پرداخت مزایای قانونی تبدیل شده ‌است. برخی از کارفرمایان گمان می‌کنند با استفاده از خدمات کارگران روزمزد، نیازی به پرداخت مزایا و حق بیمه برای آن‌ها نیست. در حالی که این تصور کاملاً اشتباه و برخلاف مقررات قانونی است.

در صورت نارضایتی کارگر از شرایط کاری امکان فسخ قرارداد کار توسط کارگر وجود دارد اما این مسئله در قالب استعفا قرار می‌گیرد.

بهتر است بدانید که قرارداد کار روزمزدی هم مشمول بیمه اجباری تامین اجتماعی است و دستمزد یک ساعت کار و مزایای حین کار نیز به نسبت ساعت کار موضوع ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی است که می‌بایست محاسبه و به کارگر پرداخت گردد.

در مورد قرارداد کار روزمزدی نیاز به راهنمایی دارید؟

تاکنون از حساسیت انعقاد قرارداد کار و وضعیت حقوقی کارگران آگاه شده‌ایم. امری که مستلزم تخصص و دانش حقوقی کافی برای جلوگیری از تضییع حقوق قشر آسیب‌پذیر جامعه یعنی کارگران است. بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که انعقاد قرارداد خود را به ما بسپارید و یا از تخصص وکلای مجرب وینداد از طریق مشاوره بهره‌مند گردید تا با اطمینان کامل وضعیت حقوقی خود را با ثبات نمایید. فراموش نکنید که تیم حقوقی وینداد در زمینه قراردادهای کاری مجرب و متخصص و آماده خدمت‌رسانی، سریع، موثر و به‌صرفه به کسب و کارهای کوچک و بزرگ شما است.

سوالات متداول

آیا قرارداد کار روزمزدی از بیمه برخوردار است؟

قرارداد کار روزمزدی هم مشمول بیمه اجباری تامین اجتماعی است یعنی کارفرما براساس قانون موظف است کارگر را بیمه کند. استفاده از بیمه تکمیلی اختیاری است.

قرارداد کارگر روزمزد یک قرارداد دائم است یا موقت؟

این قرارداد تنها نوع پرداخت دستمزد را نشان می‌دهد. بنابراین قرارداد کار روزمزدی می‌تواند دائم یا موقت باشد و پرداخت حقوق به صورت روزانه انجام شود.