احتمالاً تا به حال شنیده‌اید که فردی به جهت معاونت در جرمی به مجازات مندرج در قانون محکوم شده باشد و شاید ندانید که معاون در جرم چه جایگاهی دارد و مجازات او به چه صورت است. ما در این مطلب در صدد هستیم تا به تعریف معاونت در جرم به طور کلی پرداخته و سپس به مصادیق معاونت در جرایم رایانه‌ای و مجازات آن نیز اشاره نماییم. پس با ما همراه باشید!
معاون در جرم کیست؟
در برخی از موارد ممکن است مجرم در ارتکاب یک جرم تنها نبوده و فرد یا افرادی به او در ارتکاب جرم کمک نموده باشند. بسته به آنکه این افراد در روند ارتکاب جرم مسئول انجام چه کاری بوده و چه نقشی در فرآیند ارتکاب جرم داشته باشد، ممکن است شریک یا معاون در جرم قلمداد شوند.
شریک مجرم کسی است که خود در عملیات مجرمانه نقش دارد. به عبارت دیگر شریک مجرم کاملاً در ارتکاب فعل مجرمانه دخیل می باشد. درحالی‌که معاون در جرم کسی است که به مجرم در جهت تحقق آن جرم کمک می رساند بدون آنکه خود در فعل مجرمانه دخیل بوده باشد. در واقع در یک نگاه ساده می‌توان گفت معاون نقش عملیاتی در ارتکاب جرم ندارد و تنها از دور با انجام برخی کارها وقوع جرم را تسهیل می‌نماید.
مطابق آنچه در قانون مجازات اسلامی درج گردیده است:
«معاون جرم کسی است که شخص دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع یا تحریک به ارتکاب جرم نماید یا با دسیسه و فریب و سوءاستفاده از قدرت موجب وقوع جرم شود یا وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریقه ارتکاب جرم را به مجرم ارائه نماید».
در هیچ یک از مصادیق معاونت، معاون در عملیات مجرمانه وارد نمی‌شود.
لازم به ذکر است که مجازات معاون بستگی به مجازات مجرم اصلی دارد. در واقع معاون تنها در صورتی قابل مجازات است که مجرم اصلی نیز قابل مجازات باشد و در صورتی قابل مجازات بودن نیز مجازات معاون کمتر از مجازات مجرم اصلی می‌باشد. به عبارت دیگر اگر فعل یا افعال مجرم اصلی اساساً جرم تلقی نگردد، معاون نیز قابل مجازات نخواهد بود.
آنچه فوقاً اشاره شد، مصادیق معاونت در جرایم عمومی است. اما از آن جا که امروزه با گسترس استفاده از فضای مجازی و اینترنت نوع جرایم ارتکابی تفاوت یافته است، قانون‌گذار قانون جرایم رایانه‌ای را پیش‌بینی و در آن به مصادیق معاونت در ارتکاب جرم نیز اشاره نموده است.
مصادیق معاونت در ارتکاب جرایم رایانه‌ای
مطابق آنچه در قانون جرایم رایانه‌ای عنوان گردیده است، مصادیق معاونت به شرح ذیل می‌باشد:
- تهیه و توزیع یا معامله هر داده یا نرم‌افزار یا ابزار الکترونیکی که فقط در جرایم رایانه‌ای می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
- معامله یا انتشار و در اختیار قرار دادن گذرواژه‌ها و داده‌هایی که جهت هک کردن سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی مورد استفاده قرار گیرند
- آموزش هک کردن، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه‌ای و تخریب و اخلال در داده‌ها یا سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی
مجازات معاونت در جرایم رایانه‌ای
مطابق قانون جرایم رایانه‌ای هر کس مرتکب یکی از مصادیق معاونت که فوقاً اشاره شد گردد، به حبس از نود و یک روز تا یکسال یا جزای نقدی از پنج تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. در صورتی که مرتکب یکی از اعمال یاد شده را حرفه خود قرار دهد، به حداکثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.
بنابراین در قانون جرایم رایانه‌ای معاونت در جرم نیز جرم‌انگاری و برای آن مجازات نیز پیش‌بینی شده است.
آیا مصادیق معاونت در جرایم رایانه‌ای تنها موارد تصریح شده در قانون جرایم رایانه‌ای می‌باشد؟
به عبارت دیگر چنانچه انواع دیگری از مصادیق معاونت در جرایم رایانه‌ای پیش بیاید، آیا طبق این ماده قابل مجازارت است؟
در این خصوص به نظر می‌رسد از آن‌جایی‌که قانون جرایم رایانه‌ای یک قانون خاص می‌باشد، بنابراین می‌بایست مصادیق معاونت در جرایم رایانه‌ای را تنها محصور به موارد مذکور در همین قانون دانست و مجازات مقرر را برای آن مصادیق در نظر گرفت اما چنانچه مصادیق دیگری از انواع معاونت در جرایم رایانه‌ای نیز رخ دهد، مطابق قاعده عام در خصوص مجازات معاون در قانون مجازات اسلامی یعنی مطابق مواد ۱۲۶ و ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی قابل مجازات می‌باشد.
نکته قابل توجه این است که قانون‌گذار در ماده ۱۵ قانون جرایم رایانه‌ای بدعت جدیدی ایجاد نموده است و آن این است که اگر کسی از طریق سامانه‌های مخابراتی یا رایانه‌ای یا از طریق حامل‌های داده دیگری را ترغیب به خودکشی کند، آن شخص نیز از نظر قانون‌گذار مجرم تلقی خواهد شد. این امر از آن جهت بدعت جدید محسوب می‌شود که معاونت در خودکشی که از طرف دیگری اتفاق بیفتد، تاکنون در قانون مجازات اسلامی جرم‌انگاری نگردیده است.
خدمات ویژه وینداد
از گذشته تا امروز یکی از روش‌های پرکاربرد برای پیدا کردن وکیل، معرفی از طریق دوست و آشنا بوده است درحالی‌که یکی از معایب این روش عدم آشنایی دوست و آشنا با موضوع پرونده شما و ارتباط آن با تخصص وکیل معرفی شده می‌باشد. امروزه می‌توان از روش‌های نوین برای پیدا کردن وکلا استفاده نمود و مزیت بارز این روش‌ها بررسی صلاحیت‌های وکلا توسط یک تیم حقوقی و قرار دادن امکان بهره‌مندی از مشاوره پیش از معرفی وکیل جهت آشنایی کامل با موضوع پرونده شما می‌باشد.
وینداد علاوه بر ارائه محتوای آموزشی رایگان در حوزه موضوعات مختلف حقوقی به ویژه حوزه جرایم رایانه‌ای، ضمن بررسی صلاحیت‌های وکلای مورد تایید و متخصص در این زمینه و همکاری با آن‌ها، برای شما امکانی را فراهم آورده است تا به جای آنکه شما به صورت تک به تک وکلا را بررسی نمایید، بتوانید با اعتماد به مجموعه وینداد در کوتاه‌ترین زمان ممکن وکیل مورد نظر و متخصص به ویژه در زمینه جرایم رایانه‌ای را پیدا نمایید.
زمان شما برای ما ارزشمند است. در صورتی که در زمینه جرایم رایانه‌ای نیاز به مشاوره حقوقی یا وکیل دادگستری دارید همین حالا درخواست خود را ثبت نمایید تا کارشناسان ما با شما تماس حاصل نمایند.
