نکات مهم در ارتباط با پیمانکار جز در قرارداد پیمانکاری

پیمانکار جز در قرارداد پیمانکاری ساختمان شخص حقیقی یا حقوقی است که تخصص در انجام کارهای اجرایی دارد و پیمانکار برای اجرای بخشی از عملیات موضوع پیمان، با او قرارداد می‌بندد از این رو ارتباط با پیمانکاران جز دارای نکات بسیار مهمی است که نباید از آن مغفول ماند چرا که عدم اگاهی از این نکات گاه موجب بروز ضررهایی جبران ناپذیر می‌باشد.

قرارداد پیمانکاری قراردادی است که بر اساس آن کارفرما مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را تحت یک شرایط خاص به یک شخص حقیقی یا حقوقی تحت عنوان پیمانکار واگذار می‌کند. در واقع قرارداد پیمانکاری به تنظیم روابط میان کارفرما و پیمانکار گفته می‌شود. موضوع قرارداد پیمانکاری می‌تواند ساختمان، حمل و نقل و یا هر موضوع دیگری باشد.

حال به تعریف پیمانکار جز در قرارداد پیمانکاری می‌پردازیم.

پیمانکار جز یا پیمانکار دست دوم کیست؟

بر اساس ماده ۱۱ شرایط عمومی پیمان، پیمانکار دست دوم یا پیمانکار جزء عبارت است از:

شخص حقیقی یا حقوقی است که تخصص در انجام کارهای اجرایی دارد و پیمانکار برای اجرای بخشی از عملیات موضوع پیمان، با او قرارداد می‌بندد. به عبارت دیگر یک پروژه در ساده‌ترین حالت، دارای یک کارفرما و یک پیمانکار است، کارفرما اجرای پروژه را به پیمانکار واگذار می‌کند و پیمانکار متعهد می‌شود پروژه را با کیفیت مورد نظر کارفرما و در زمان مقرر تحویل دهد. همانطور که می دانید یک پروژه اعم از ساختمانی یا غیر ساختمانی به لحاظ هزینه و فعالیت‌ها ممکن است بسیار گسترده باشد ولی در هر صورت در یک پروژه، یک کارفرما و یک پیمانکار اصلی وجود دارد.

نکات مهم در ارتباط با پیمانکار جز در قرارداد پیمانکاری

۱- پیمانکار جز، می‌تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. مثلاً بطور معمول، کارهای ساختمانی مانند سنگ کاری و سیمانکاری و … توسط افراد حقیقی انجام می‌شود ولی معمولاً نصب و راه اندازی آسانسور یا کارهای ایمنی توسط شرکت‌ها یا اشخاص حقوقی انجام می‌شود.

۲- قرارداد بین پیمانکار اصلی و پیمانکار جزء لزوماً به صورت کتبی نیست و ممکن است توافق شفاهی باشد.

۳-بر اساس ماده ۲۴ شرایط عمومی پیمان، در صورتی‌که در اسناد و مدارک پیمان، کارفرما، لزوم تأیید صلاحیت پیمانکاران جز را پیش بینی کرده باشد، پیمانکار موظف است که تأیید کارفرما را در این مورد حصول نماید.

۴- پیمانکار جزء ممکن است به صورت حضوری یا غیر حضوری در پروژه مشغول باشد و لزوماً در داخل پروژه یا کارگاه کار نمی‌کند. در واقع ممکن است پیمانکار جز، بخش اعظمی از کار محول شده را در کارگاه یا شرکت خود انجام داده و صرفاً جهت نصب و راه اندازی به محل پروژه مراجعه نماید مثلاً در یک کارگاه ساختمانی، سازندگان درب و پنجره معمولاً پس از ثبت اندازه‌ها، در خارج از پروژه و در کارگاه خود مشغول طراحی و تولید درب و پنجره‌های ساختمان می‌شوند و برای نصب به محل پروژه مراجعه می‌کنند.

۵- پیمانکار اصلی مسئول تمام عملیاتی است که توسط پیمانکاران جزء یا کارکنان آنها انجام می‌شود.

۶- نحوه تسویه حساب و پرداخت‌ها به پیمانکار جز در قرارداد پیمانکاری لزوماً به یک شکل نیست، اگرچه عموماً به صورت دستمزدی و بر اساس میزان کار انجام شده است ولی ممکن است تسویه حساب بر اساس کارکرد روزانه، متر مربع، متر مکعب و … باشد. پرداخت‌ها به پیمانکاران جزء معمولاً به صورت علی الحساب (بر اساس پیشرفت کار) یا پیش پرداخت می‌باشد. همچنین بعد از اتمام کار محول شده به پیمانکار جزء، متره و اندازه گیری انجام می‌شود و پس از محاسبه اضافات و کسورات، تسویه حساب نهایی صورت می‌پذیرد.

۷- پیمانکار جزء تا ابد پیمانکار جزء نیست! مثلاً یک پیمانکار که در یک پروژه به‌عنوان پیمانکار جز شناخته می‌شود می‌تواند در پروژه دیگر پیمانکار اصلی باشد. حتی در صورت گستردگی کارها و موافقت پیمانکار اصلی، پیمانکار دست دوم می‌تواند از اکیپ‌هایی استفاده نمایید که طرف حساب آنها همان پیمانکار دست دوم باشد.

ارتباط پیمانکار با کارفرما

پیمانکار دست دوم با پیمانکار اصلی پروژه طرف حساب می‌باشد و به لحاظ مالی و گزارش دهی رابطه مستقیمی با کارفرما ندارد اما در ماده ۲۴ شرایط عمومی پیمان نکات زیر در زمینهٔ رابطه پیمانکاران جز با کارفرما بویژه در اختلافات آنها با پیمانکار اصلی و نقش کارفرما در این میان آورده شده است که:

• در پیمان‌های بین پیمانکار و پیمانکار جزء باید نوشته شود که در صورت بروز اختلاف بین آنها ( اختلاف بین کارفرما و پیمانکار ) ، کارفرما حق دارد، در صورتی که مقتضی بداند، به مورد اختلاف رسیدگی کند. پیمانکار و پیمانکار جز نیز می‌پذیرند که نظر کارفرما در این مورد قطعی است و تعهد می‌کنند که الزاماً آن را اجرا نمایند. 
• هرگاه در پرداخت مطالبات پیمانکاران جزء با توجه به شرایط درج شده در پیمان آنها، تاخیری روی دهد، در صورتی که پیمانکار جز، تعهدات خود را بر اساس پیمان تنظیمی خود با پیمانکار کاملاً انجام داده و کار او مورد قبول و تائید مهندس مشاور باشد، کارفرما می‌تواند بنا بر تقاضای پیمانکار جز با حضور نماینده پیمانکار به کار او رسیدگی کند. اگر در اثر این رسیدگی، پیمانکار جز طلبکار باشد و از پرداخت آن خودداری کند کارفرما حق دارد طلب پیمانکار جز را برای کارهایی که صورت وضعیت آن به پیمانکار پرداخت شده است، از محل مطالبات پیمانکار بپردازد. در صورتی که با اخطار کارفرما، پیمانکار یا نماینده او برای رسیدگی حاضر نشوند کارفرما رسیدگی می‌کند و به شرح پیش گفته عمل می‌کند و این عمل قطعی و غیر قابل اعتراض است.
• هرگاه پس از فسخ پیمان، پیمانکاران جز مطالباتی از پیمانکار داشته باشند، مهندس مشاور و کارفرما، به شرح پیش‌ گفته موضوع را رسیدگی می‌کنند. اگر پس از رسیدگی و تهیه صورت حساب نهایی، پیمانکار مطالباتی داشته باشد، کارفرما می‌تواند طلب پیمانکار جز را از محل مطالبات پیمانکار بپردازد.

اگر به دنبال قرارداد پیمانکاری هستید می‌توانید این قرارداد همین الان از بانک وینداد دریافت کنید.

نیاز به قرارداد پیمانکاری دارید؟

حال که با پیمانکار جز در قرارداد پیمانکاری آشنا شدید باید اهمیت تنظیم قراردادها را در روابط خود جدی بگیرید. توصیه می‌کنیم برای پیشبرد برنامه‌های کاری خود حتما از نطرات و راهنمایی‌های مشاور حقوقی هنگام تنظیم قرارداد پیمانکاری استفاده کنید.